Παρά τη συνεχή έμφαση της κυπριακής Πολιτείας στην προώθηση της ανάπτυξης μέσω έργων υποδομής, η εκτέλεση των αναπτυξιακών δαπανών παραμένει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για την εκτέλεση του προϋπολογισμού το πρώτο εξάμηνο, το ποσοστό υλοποίησης των αναπτυξιακών δαπανών διαμορφώθηκε στο 24% επί του ετήσιου προϋπολογισμού, βελτιωμένο μεν συγκριτικά με το μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας (21%).
Η αναπτυξιακή δαπάνη αφορά, τόσο κεφαλαιουχικές επενδύσεις (αγορά γης, εξοπλισμού, υποδομές), όσο και συγχρηματοδοτούμενα έργα, χορηγίες, καθώς και δράσεις προς όφελος της εκπαίδευσης, της καινοτομίας και της κοινωνικής συνοχής.
Για το 2025 ο συνολικός αρχικός προϋπολογισμός αναπτυξιακών δαπανών ανέρχεται σε €1,55 δισ., κατά 4% αυξημένος σε σχέση με το 2024. Μέχρι το τέλος Ιουνίου η πραγματική υλοποίηση έφτασε τα €370,8 εκατ.
Ανά κατηγορία, η πορεία των αναπτυξιακών δαπανών αποτυπώνεται ως εξής:
Κεφαλαιουχικές δαπάνες: Υλοποίηση €148,3 εκατ. (23% του ετήσιου στόχου)
Συγχρηματοδοτούμενα και άλλες χρηματοδοτικές δαπάνες: €92 εκατ. (20%)
Χορηγίες και επιχορηγήσεις: €89,2 εκατ. (35%)
Κοινωνικές παροχές και λοιπές επενδύσεις: €30,5 εκατ. (26%) και €10,8 εκατ. (14%) αντίστοιχα
Οι λόγοι πίσω από τα χαμηλά ποσοστά υλοποίησης είναι σύνθετοι. Μπορούν να αποδοθούν σε καθυστερήσεις διαγωνισμών, τεχνικές δυσκολίες κατά τις φάσεις ωρίμανσης και υλοποίησης των έργων, καθώς και στις χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης και χρηματοδότησης, ιδιαίτερα για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα με την ΕΕ. Οι γραφειοκρατικές διαδικασίες επιβαρύνουν την ταχύτητα με την οποία τα έργα περνούν από το σχεδιασμό στην πραγματική υλοποίηση.
Τα μεγάλα έργα
Οι αναπτυξιακές δαπάνες απορροφήθηκαν κατά κύριο λόγο σε μεγάλα δημόσια έργα, που εντάσσονται στο Παράρτημα 2Α του κρατικού προϋπολογισμού. Τα σημαντικότερα εξ αυτών με τα ποσά που διατέθηκαν το 2025 και το ποσοστό υλοποίησης επί του συνολικού προϋπολογισμού τους είναι:
Νέο Κυπριακό Μουσείο
Προϋπολογισμός συνολικού κόστους: €143,9 εκατ.
Προβλεπόμενες δαπάνες 2025: €17 εκατ.
Εκταμιευθέντα ποσά περιόδου: €7,4 εκατ.
Υλοποίηση μέχρι σήμερα: €41,6 εκατ. (29%)
Σχέδιο «ΚτίΖΩ» (έργο στέγασης)
Συνολικό κόστος: €130,0 εκατ.
Για το 2025: €10 εκατ.
Εκταμιευθέντα: €2,8 εκατ.
Συνολική υλοποίηση: €5,7 εκατ. (4%)
Ανέγερση Δικαστικού Μεγάρου Λευκωσίας
Προϋπολογισμός: €119,0 εκατ.
Για το 2025: €0,4 εκατ.
Δεν εκταμιεύτηκαν κονδύλια το 2025
Ποσοστό υλοποίησης: 0% (λογω μη εκκίνησης φυσικής υλοποίησης το 2025)
Κατασκευή αυτοκινητόδρομου Αστρομερίτη – Ευρύχου
Συνολικό κόστος: €88,6 εκατ.
Για το 2025: €22,5 εκατ.
Εκταμιευθέντα: €14,3 εκατ.
Συνολική υλοποίηση: €64,3 εκατ. (73%)
Κατασκευή δρόμου Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς
Συνολικό κόστος: €86,8 εκατ.
Για το 2025: €12 εκατ.
Δεν έχουν εκταμιευθεί το 2025
Συνολική καταβολή έως σήμερα: €27,5 εκατ. (32%)
Ανέγερση νέου κτηρίου Γενικού Χημείου
Συνολικός προϋπολογισμός: €101,2 εκατ.
Για το 2025: €2,4 εκατ.
Εκταμιευθέντα 2025: μηδενικά, συνολική υλοποίηση: 0%
Δρόμος Λευκωσία – Παλαιχώρι – Αγρός
Συνολικό κόστος: €77,6 εκατ.
Για το 2025: €14,5 εκατ.
Εκτελέστηκαν €3,3 εκατ.
Συνολική υλοποίηση: €26,2 εκατ. (34%)
Κατασκευή Λεωφόρων Ιπποκράτους και Αργυρουπόλεως
Συνολικός προϋπολογισμός: €30,7 εκατ.
Για το 2025: €8,5 εκατ.
Εκταμιευθέντα: €3,1 εκατ.
Συνολική υλοποίηση: €15,5 εκατ. (51%)
Κεντρικά Γραφεία Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας
Συνολικός προϋπολογισμός: €22,3 εκατ.
Για το 2025: €5,1 εκατ.
Εκταμιευθέντα: €2,4 εκατ.
Συνολική υλοποίηση: €11,2 εκατ. (50%)
Ανέγερση νέου κτηρίου Φυλακών
Συνολικός προϋπολογισμός: €35,1 εκατ.
Για το 2025: €4,8 εκατ.
Δεν έχουν πραγματοποιηθεί εκταμιεύσεις το 2025
Συνολική υλοποίηση: 0%
