Πρόταση νόμου για τη θέσπιση νομοθεσίας που αφορά τη σύσταση και λειτουργία Παρατηρητηρίου Προσιτής Στέγης, κατέθεσε χθες στη βουλή ο βουλευτής Νίκος Σύκας, εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΔΗΣΥ.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, το Παρατηρητήριο θα έχει αρμοδιότητα την παρακολούθηση διεθνώς αναγνωρισμένων δεικτών στέγασης και την υποστήριξη της χάραξης των αναγκαίων πολιτικών στέγασης για τη διασφάλιση της προσιτής κατοικίας.
Το Παρατηρητήριο Προσιτής Στέγης, προστίθεται, θα αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, τελώντας υπό την εποπτεία του Υπουργού Εσωτερικών.
Αρμοδιότητα για συλλογή δεικτών
Το Παρατηρητήριο Προσιτής Στέγης, σημειώνεται στην πρόταση, θα έχει αρμοδιότητα να συλλέγει, επεξεργάζεται και δημοσιοποιεί, ανά τρίμηνο, δεδομένα που αφορούν τους ακόλουθους δείκτες:
(α) Δείκτης Αναλογίας Ενοικίου προς Εισόδημα (RSI - Rent to Salary Index)
(β) Δείκτης Διαθεσιμότητας Κατοικιών (ΜΑΙ - Market Availability Index)
(γ) Δείκτης Προσιτότητας Κατοικίας (HAl - Housing Affordability Index)
(δ) Δείκτης Στέγασης Νέων (ΥΗΙ- Young Housing Index)
(ε) Δείκτης Χρέους Κατοικίας (SDR – Shelter Debt Ratio).
«Δείκτης Αναλογίας Ενοικίου προς Μηνιαίο Εισόδημα (RSI – Rent to Salary Index)» σημαίνει το ποσοστό του καθαρού μηνιαίου εισοδήματος που δαπανάται για ενοίκιο κύριας κατοικίας
«Δείκτης Διαθεσιμότητας Κατοικιών (ΜΑΙ – Market Αvailability Index)» σημαίνει τον λόγο προσφοράς προς τη ζήτηση κατοικιών, όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία που τηρεί το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας του Υπουργείου Εσωτερικών και η Στατιστική Υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών
«Δείκτης Προσιτότητας Κατοικίας (HAΙ - Housing Affordability Index)» σημαίνει τον λόγο του μέσου διαθέσιμου εισοδήματος νοικοκυριού προς το μέσο κόστος αγοράς ή ενοικίασης κατοικίας
«Δείκτης Στέγασης Νέων (ΥΗΙ- Young Housing Index)» σημαίνει το ποσοστό των νέων που διαμένουν σε ιδιόκτητη κατοικία
«Δείκτης Χρέους Κατοικίας (SDR - Shelter Debt Ratio)» σημαίνει το ποσοστό του εισοδήματος που καταναλώνεται για εξυπηρέτηση στεγαστικού δανείου
Με βάση την πρόταση, οι εκθέσεις του Παρατηρητηρίου Προσιτής Στέγης δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών.
Σύνθεση του Παρατηρητηρίου Προσιτής Στέγης
Το Παρατηρητήριο Προσιτής Στέγης απαρτίζεται από (α) τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών ή εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του ως πρόεδρο (β) τον Διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας του Υπουργείου Εσωτερικών ή εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του (γ) τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του (δ) τον Διευθυντή της Στατιστικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών ή εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του και (ε) τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ή εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του.
Όρια ενεργοποίησης
Σε περίπτωση κατά την οποία ένας ή περισσότεροι δείκτες παρουσιάζουν μείωση μεγαλύτερη του 20% για χρονική περίοδο δώδεκα μηνών, το Υπουργικό Συμβούλιο υποχρεούται να λάβει διορθωτικά μέτρα εντός τριών μηνών από την ημερομηνία διαπίστωσης της μείωσης από το Παρατηρητήριο Προσιτής Στέγης.
Τα μέτρα δύναται να περιλαμβάνουν (α) παροχή φορολογικών ή πολεοδομικών κινήτρων (β) εκπόνηση προγραμμάτων στήριξης και επιδότησης πρώτης κατοικίας (γ) την αύξηση των αποθεμάτων κοινωνικής στέγης.
Νοείται ότι, η υποχρέωση ενεργοποίησης αφορά αποκλειστικά την ανάληψη δράσης και την εφαρμογή διορθωτικών μέτρων και δεν συνεπάγεται υποχρέωση του κράτους για χορήγηση οικονομικής επιδότησης προς οιονδήποτε.
Ετήσια έκθεση και λογοδοσία
Ο πρόεδρος του Παρατηρητήριου Προσιτής Στέγης υποβάλλει, το αργότερο μέχρι την 31η Μαρτίου εκάστου έτους, στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων έκθεση στην οποία περιλαμβάνεται η μηνιαία πορεία των δεικτών αναφορικά με το έτος που προηγήθηκε.
Η έκθεση περιλαμβάνει αξιολόγηση των δεικτών, εισηγήσεις και αποτίμηση των αποτελεσμάτων του προηγούμενου έτους.
Στην έκθεση περιλαμβάνονται εισηγήσεις για τη διασφάλιση της πρόσβασης των νέων και νεαρών ζευγαριών σε προσιτή στέγη, καθώς και για τον καταρτισμό ειδικών σχεδίων στέγασης για την ηλικιακή αυτή ομάδα, σε περίπτωση κατά την οποία ο Δείκτης Στέγασης Νέων (YHI – Young Housing Index) μειώνεται κάτω από το ποσοστό του πενήντα τοις εκατόν (50%).
Δικαίωμα όλων η αξιοπρεπής διαβίωση
Στην αιτιολογική έκθεση γίνεται αναφορά στο δικαίωμα όλων για αξιοπρεπή διαβίωση, σημειώνοντας ότι η στέγη αποτελεί βασική ανάγκη και απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Παράλληλα, αναφέρεται ότι παρατηρείται σημαντική αύξηση παγκύπρια στις τιμές των ακινήτων τα οποία διατίθενται τόσο προς πώληση όσο και προς ενοικίαση, γεγονός το οποίο περιορίζει την πρόσβαση των πολιτών σε προσιτή κατοικία και εντείνει τις ενυπάρχουσες κοινωνικές ανισότητες.
«Το κράτος οφείλει να διασφαλίζει το δικαίωμα των πολιτών σε προσιτή στέγη λαμβάνοντας υπόψη διαφανείς και μετρήσιμους δείκτες και να αποφασίζει τα μέτρα τα οποία κρίνεται αναγκαίο να αναληφθούν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που επιφέρουν στους πολίτες οι διακυμάνσεις στις τιμές των κατοικιών», τονίζεται ακόμη.
Με τον νόμο, εξηγείται, δεν θεσπίζεται υποχρέωση προς την εκτελεστική εξουσία να προβεί σε δαπάνες, αλλά, αντιθέτως παρέχονται κατευθυντήριες γραμμές για τη λήψη μέτρων ενίσχυσης του δικαιώματος των πολιτών σε προσιτή στέγη.
Την ίδια ώρα, επισημαίνεται ότι, μεταξύ των πρωταρχικών στόχων του Σχεδίου Δράσης του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, ο οποίος καθιερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αποσκοπεί στην εξασφάλιση βελτιωμένων συνθηκών ζωής και εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), είναι η μείωση του αριθμού των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό.
