Ο τροποποιητικός νόμος για τον ανεξάρτητο Φορέα Κοινωνικής Στήριξης που ψήφισε η ολομέλεια της Βουλής πριν από έναν μήνα με στόχο τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στο εν λόγω ταμείο που διαχειρίζεται η πρώτη κυρία, τελικά δεν θα εφαρμοστεί και η συνταγματικότητά του θα κριθεί ενώπιον της δικαιοσύνης. Με αναφορά του στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επικαλείται πέντε λόγους για ακύρωση του επίμαχου νόμου που προβλέπει, συγκεκριμένα, τη δημοσιοποίηση κάθε τέλος του έτους των ονομάτων των προσώπων, φυσικών και νομικών, που κατέβαλαν χορηγίες πέραν των €5.000 στο ταμείο του Φορέα Κοινωνικής Στήριξης.
Ο φορέας διοικείται από διαχειριστική επιτροπή με πρόεδρο την εκάστοτε πρώτη κυρία και δέχεται μόνο ιδιωτικές εισφορές προς οικονομική ενίσχυση άπορων φοιτητών. Ο νόμος προέκυψε κατόπιν πρότασης νόμου των βουλευτών του ΔΗΣΥ, Νίκου Γεωργίου και Κυριάκου Χατζηγιάννη.
Οι καταγγελίες της πρώτης κυρίας
Η πρώτη κυρία, Φιλίππα Καρσερά, μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής στο πλαίσιο εξέτασης της πρότασης νόμου του ΔΗΣΥ, ζήτησε να μην ψηφιστεί σε νόμο, τονίζοντας την ανάγκη διαφύλαξης της ανωνυμίας των χορηγών με το επιχείρημα ότι, θα σταματήσουν να εισφέρουν στο ταμείο του φορέα για να μην δημοσιοποιούνται τα ονόματά τους. Η κ. Καρσερά κατήγγειλε τη στοχοποίησή της από τον ΔΗΣΥ και διερωτήθηκε γιατί η εν λόγω πρόταση νόμου δεν κατατέθηκε όταν επί 10 χρόνια κυβερνούσε ο ΔΗΣΥ και πρόεδρος της διαχειριστικής επιτροπής του φορέα ήταν η κ. Άντρη Αναστασιάδη. Τις καταγγελίες της κ. Καρσερά περί στοχοποίησης επανέλαβαν από το βήμα της ολομέλειας της Βουλής κατά την ψήφιση της πρότασης νόμου οι βουλευτές του ΔΗΚΟ και της ΔΗΠΑ, Νικόλας Παπαδόπουλος, Πανίκος Λεωνίδου και Μαρίνος Μουσιούττας, αντίστοιχα.
Γιατί ενοχλεί η δημοσιοποίηση;
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Γεωργίου, διερωτήθηκε από το βήμα της ολομέλειας της Βουλής γιατί ένας δωρητής-χορηγός να θέλει να παραμείνει ανώνυμος εφόσον η δημοσιοποίηση της δωρεάς του θα αποτελεί διαφήμιση για τον ίδιο και την επιχείρησή του. Απαντώντας στις προειδοποιήσεις της ότι, σε περίπτωση που ψηφιστεί η πρόταση νόμου, δωρητές θα σταματήσουν να εισφέρουν στο ταμείο του φορέα για να μην δημοσιοποιούνται τα ονόματά τους και «θα δίνουν τα λεφτά αλλού», ο κ. Γεωργίου διερωτήθηκε κατά πόσο τα υπόλοιπα φιλανθρωπικά ιδρύματα είναι υποδεέστερα του φορέα της κ. Καρσερά. Απέρριψε, επίσης, τις καταγγελίες ότι πίσω από την πρόταση νόμου κρύβονται σκοπιμότητες και παρέπεμψε στη ρήση «Κάλλιο αργά παρά ποτέ». Έστω και τώρα, είπε ο κ. Γεωργίου, θα πρέπει να τροποποιηθεί ο νόμος που ρυθμίζει τη λειτουργία του συγκεκριμένου ταμείου με απώτερο στόχο τη διαφάνεια.
Ψηφοθηρία και ρουσφέτια
Η αδιαφάνεια που υπάρχει σήμερα με το εν λόγω ταμείο δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για ψηφοθηρία και για ευνοιοκρατική-ρουσφετολογική μεταχείριση και εκμετάλλευση άπορων φοιτητών, σχολίασε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, υποδεικνύοντας, παράλληλα, ότι επιβάλλεται η δημοσιοποίηση των ονομάτων των δωρητών. «Δεν γίνεται στο Προεδρικό να παίρνουν αβέρτα χρήματα και να μην γνωρίζει κανείς, γιατί και από πού τα πήραν» επεσήμανε. Πρόσθετα, ο κ. Χριστοφίδης διερωτήθηκε, εφόσον υπάρχει τόση μεγάλη ανάγκη για οικονομική βοήθεια φοιτητών, που υπάρχει, γιατί το κράτος δεν καλύπτει ως οφείλει, άλλωστε, τις ανάγκες των άπορων φοιτητών «για να μην εξαρτώνται από ιδιωτικές πρωτοβουλίες και ελεημοσύνες;».
Ανέφερε, επίσης, ότι τα ονόματα των χορηγών των κομμάτων που εισφέρουν άνω των €500 στα κομματικά ταμεία δημοσιοποιούνται και διερωτήθηκε γιατί το ταμείο της κ. Καρσερά θα πρέπει να αποτελεί εξαίρεση.
Ο Σαουδάραβας με τα 41 «χρυσά» διαβατήρια
Επί διακυβέρνησης Αναστασιάδη, στο συγκεκριμένο ταμείο έκανε εισφορά ύψους €500.000 ο Σαουδάραβας σεΐχης και προσωπικός φίλος του Νίκου Αναστασιάδη, ο οποίος, έλαβε συνολικά από το Υπουργικό Συμβούλιο του κ. Αναστασιάδη συνολικά 41 «χρυσά» διαβατήρια για τα μέλη της οικογένειάς του και τις δύο συζύγους του. Πρόκειται για τον Σαουδάραβα που παραχώρησε ιδιωτικό αεροπλάνο στον κ. Αναστασιάδη για να μεταβεί οικογενειακώς στις Σεϋχέλλες για διακοπές. Σύμφωνα με τον τέως Γενικό Ελεγκτή και τα 41 «χρυσά» διαβατήρια παραχωρήθηκαν παράνομα.
€6,4 εκατ. σε 10 χρόνια
Το συγκεκριμένο ταμείο δημιουργήθηκε την περίοδο της οικονομικής κρίσης, το 2014, από την τέως πρώτη κυρία, Άντρη Αναστασιάδη, για να βοηθήσει οικονομικά φοιτητές που είχαν ανάγκη, πληρώνοντας μέρος των διδάκτρων τους ή και των ενοικίων τους.
Όπως αποκαλύπτεται μέσα από τα στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή, από το 2014 μέχρι και το 2023 η κ. Αναστασιάδη κατάφερε να συγκεντρώσει στο ταμείο του φορέα το συνολικό ποσό των €4,2 εκατ. ενώ η κ. Καρσερά συγκέντρωσε μόνο κατά τους εννέα μήνες του έτους 2023, το ποσό των €2,2 εκατ. Από τα €6,4 εκατ. που συγκεντρώθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια δαπανήθηκαν τα €4,3 εκατ. για την κοινωνική στήριξη 3.721 φοιτητών.
Οι πέντε λόγοι ακύρωσης
Με την αναφορά του στο Συνταγματικό Δικαστήριο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης διά του Γενικού Εισαγγελέα ζητά την ακύρωση του επίδικου νόμου για τους ακόλουθους πέντε λόγους:
1 Παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Ο επίδικος νόμος παραβιάζει το ενωσιακό δίκαιο και την εθνική νομοθεσία που προστατεύει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και το δικαίωμα του σεβασμού στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Όπως αναφέρεται στην αίτηση, η πρακτική που ακολουθείται για άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα είναι να ζητείται η συναίνεση των δωρητών για το κατά πόσο επιθυμούν τη δημοσιοποίηση της δωρεάς τους και σε περίπτωση που αυτοί δεν συναινέσουν, δεν δημοσιοποιούνται τα ποσά που αυτοί δώρισαν.
2 Παραβίαση του άρθρου 15 του Συντάγματος. Η δημοσιοποίηση των ονομάτων των φυσικών προσώπων που κατέβαλαν ποσά στον φορέα θα αποτελεί επέμβαση στο δικαίωμά τους για ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Σύμφωνα με νομολογία του πρώην Ανώτατου Δικαστηρίου, η έννοια της ιδιωτικής ζωής καλύπτει και το δικαίωμα ενός ατόμου να μην αναγκάζεται να εκθέτει λεπτομέρειες προσωπικών εξόδων ως προβλέπει ο, υπό αναφορά, νόμος.
3 Παραβίαση του άρθρου 61 του Συντάγματος. Η Βουλή ασκεί τη νομοθετική εξουσία σύμφωνα με το άρθρο 61 και η εξουσία αυτή περιορίζεται με τέτοιο τρόπο ώστε να αποκλείεται η επέμβασή της στον τομέα άσκησης των εξουσιών της εκτελεστικής εξουσίας. Με τον, υπό αναφορά, νόμο, όπως υποστηρίζει στην αναφορά του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, η Βουλή εκφεύγει των αρμοδιοτήτων της εφόσον ο επίμαχος νόμος περιλαμβάνει στοιχεία διοικητικής ενέργειας και ανατρέπει την άσκηση εκτελεστικής εξουσίας από τα αρμόδια προς τούτου, βάσει του Συντάγματος, όργανα.
4 Παραβίαση του άρθρου 179 του Συντάγματος. Το άρθρο 179 του Συντάγματος αναδεικνύει το Σύνταγμα ως τον υπέρτατο νόμο της Δημοκρατίας και ουδείς νόμος δύναται καθ' οιονδήποτε τρόπο να είναι αντίθετος ή ασύμφωνος προς οποιαδήποτε διάταξή του ή προς οποιαδήποτε υποχρέωση επιβάλλεται στη Δημοκρατία ως αποτέλεσμα της συμμετοχής της ως κράτους μέλους στην ΕΕ. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, ο υπό αναφορά νόμος εφόσον βρίσκεται σε αντίθεση και είναι ασύμφωνος με τις διατάξεις του ενωσιακού κανονισμού (EE) αριθ.2016/679 και του άρθρου 15 του Συντάγματος, βρίσκεται σε αντίθεση και προς το άρθρο 179 του Συντάγματος.
5 Παραβίαση της Αρχής της Διάκρισης των Εξουσιών. Είναι η θέση του Προέδρου Χριστοδουλίδη ότι, με τον, υπό αναφορά, νόμο η Βουλή παρενέβη στις αρμοδιότητες της εκτελεστικής εξουσίας κατά τρόπο που θίγει τη συνταγματική Αρχή της Διάκρισης των Εξουσιών καθώς η τυχόν δημόσια αποκάλυψη των ποσών που κατέβαλαν φυσικά και νομικά πρόσωπα στον φορέα θα συνιστά επέμβαση στην αποκλειστική αρμοδιότητα και δικαιοδοσία του ανεξάρτητου φορέα, η λειτουργία του οποίου ελέγχεται και ασκείται από την εκτελεστική εξουσία.
