Για συνάντηση των δύο ηγετών στην Κύπρο γύρω στις 20 με 21 Ιανουαρίου έκανε αναφορά το βράδυ της Παρασκευής ο Ερσίν Τατάρ. Ο Τ/Κ ηγέτης προεξόφλησε μάλιστα πως μια διευρυμένη συνάντηση, όπως την καθόρισε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών τον Οκτώβριο, αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός Μαρτίου στην Ελβετία. Κυβερνητικές πηγές, με τις οποίες μίλησε χθες ο «Π», δεν επιβεβαίωσαν κάποια οριστική συμφωνία για τη συνάντηση των δύο, ωστόσο σημείωσαν πως κάτι τέτοιο δεν αποκλείεται. Σε σχέση δε με τη διευρυμένη συνάντηση η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν αποκλείει το χρονικό πλαίσιο στο οποίο έχει καθοριστεί, από τη στιγμή κατά την οποία ο Γενικός Γραμματέας θεωρεί πως μια τέτοια συνάντηση θα πρέπει οπωσδήποτε να πραγματοποιηθεί, έστω και αν αυτή η συνάντηση ενισχύει τη διαδικασία και όχι τη συζήτηση επί της ουσίας.
Μάταια η προσπάθεια;
Βεβαίως, με βάση την κατάσταση πραγμάτων η οποία αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη στην περιοχή, ο καθείς δικαιούται να εκλάβει ως μάταιη ή ακόμη και κίνηση εκτός πραγματικότητας την προσπάθεια να εγερθούν ζητήματα που αφορούν το Κυπριακό. Αυτή βεβαίως είναι η μια όψη του νομίσματος και η οποία δικαίως θεωρείται πως επηρεάζεται από τη βεβαρημένη εικόνα που παρουσιάζει η περιοχή μας. Η άλλη όψη αφορά τις δεσμεύσεις και την αποφασιστικότητα που επιδεικνύουν τα Ηνωμένα Έθνη, χαράσσοντας με υπομονή τα επόμενά τους βήματα σε σχέση με το Κυπριακό, του οποίου η διαιώνιση μπορεί να γίνει ακόμη και ενοχλητική σε σχέση με τους ευρύτερους σχεδιασμούς στην περιοχή.
Ο Γενικός Γραμματέας, όπως μας θυμίζουν διπλωματικές πηγές, έθεσε ένα χρονοδιάγραμμα σε σχέση με τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό. Το οποίο χρονοδιάγραμμα κυρίως αφορούσε τη διαδικασία και όχι την ουσία. Είχε βεβαίως φιλοδοξία, όπως και οι εκπρόσωποί του στη Λευκωσία, πως μια συνάντηση των δύο ηγετών θα συνοδευόταν τουλάχιστον με μια κοινή συμφωνία με μέτρα καλής θέλησης προς όφελος και των δύο κοινοτήτων. Δυστυχώς, ώς σήμερα δεν υφίσταται καμία συμφωνία για συζητήσεις τις οποίες στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών θεωρούν ως χαμηλής πολιτικής αλλά ουσιαστικής ως προς την πρακτική της εφαρμογή. Εν ολίγοις η παρατεταμένη ασυμφωνία σε ΜΟΕ, όπως η διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων, δεν μπορεί παρά να απογοητεύει ή και να δημιουργεί δυστοκία στους σχεδιασμούς του διεθνούς οργανισμού.
Θα γίνει ούτως ή αλλιώς
Ωστόσο, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές με τις οποίες μίλησε ο «Π», η συνάντηση εντός Ιανουαρίου μεταξύ των δυο ηγετών θα πραγματοποιηθεί ανεξαρτήτως από το αποτέλεσμα των προσπαθειών για το άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων. Ο ειδικός αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα στη Λευκωσία, Κόλιν Στιούαρτ, θεωρεί πως η διαδικασία που έχει συμφωνηθεί για συνάντηση θα πρέπει να τηρηθεί και να αποτελέσει τον προπομπό, ανεξαρτήτως δυναμικής, για μια διευρυμένη συνάντηση το επόμενο διάστημα. Με λίγα λόγια, τα Ηνωμένα Έθνη δεν θέλουν να χάσουν ή να παραβιάσουν ένα χρονοδιάγραμμα το οποίο να οδηγεί τα πράγματα κατά τρόπο ορθολογιστικό σε ετοιμότητα ενός διαλόγου επί της ουσίας.
Βεβαίως, θα πρέπει να σημειωθεί πως το χρονοδιάγραμμα των Ηνωμένων Εθνών στην εξέλιξη, μετά και την επιστροφή του Ντόναλντ Τράμπ στον Λευκό Οίκο, μετατράπηκε σε φυσικό: Αναμονή του σχηματισμού της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, της σφυγμομέτρησης και της διάθεσης των νέων στελεχών στο Υπουργείο Εξωτερικών για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό, της νέας αμερικανικής προσέγγισης στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Ταυτοχρόνως στη βάση των πιθανών σεναρίων θα πρέπει να σημειωθεί και μια πιθανή δομημένη διαπραγμάτευση ΕΕ με Τουρκία.
Η ουσία
Όλα αυτά αποτελούν σημαντικό σταθμό στη διαμόρφωση οποιωνδήποτε σημείων αναφοράς που να αγγίζουν και το στάτους κβο στην Κύπρο.
Πέραν αυτών, διπλωματικές πηγές υπενθύμιζαν χθες στον «Π» πως η τελευταία απόπειρα να τεθούν ορισμένα ζητήματα επί της ουσίας έγινε κυρίως την περασμένη χρονιά από τη Μαρία Ολκγίν, την τελευταία απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα. Ζητήματα που αφορούσαν υφιστάμενες συμφωνίες αλλά και νέες ιδέες προς τις πλευρές. Χαρακτηριστικά, μας τονίστηκε, οι προσεγγίσεις που αφορούσαν την αναζήτηση διεξόδων στα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων αλλά και θέματα που προκύπτουν από τουρκικής πλευράς και τα οποία, μέσα από τις συζητήσεις, παραμένουν στην ατζέντα των Ηνωμένων Έθνων. Υπενθυμίζουμε πως δεν έχουν διαψευσθεί οι αναφορές στα Ηνωμένα Έθνη ότι είναι πλέον εκτός πραγματικότητας να αποφευχθούν οι οποιεσδήποτε συζητήσεις που αφορούν κατάλοιπα τα οποία προκύπτουν από την τουρκική στάση των τελευταίων χρόνων περί δύο «κρατών» και «κυριαρχίας».
Η εικόνα ωστόσο που υφίσταται τη δεδομένη στιγμή δεν φαίνεται να δημιουργεί ερείσματα για σύντομη συζήτηση στα θέματα ουσίας. Επομένως εκείνο το οποίο αναμένεται ως επιλογή τη δεδομένη στιγμή είναι η σχηματοποίηση μιας διευρυμένης συνάντησης, η οποία σταδιακώς να αποτελέσει το σημείο αναφοράς για συναντήσεις και συζητήσεις επί της ουσίας, παράλληλα και με βάση τα φυσικά χρονοδιαγράμματα τα οποία αφορούν πολύ περισσότερα πράγματα για την ευρύτερη περιοχή και στα οποία εντάσσεται αναποφεύκτως και το Κυπριακό.
Τατάρ και Ερχιουρμάν
Στις αναφορές του για το Κυπριακό σε ομήγυρη Τουρκοκυπρίων δημοσιογράφων, ο Ερσίν Τατάρ επανέφερε εκ νέου το θέμα της κυριαρχίας: «Με την αποδοχή της κυριαρχίας, μπορούμε να εισέλθουμε σε επίσημες διαπραγματεύσεις. Δεν αποφεύγουμε τον διάλογο. Συζητάμε όλα τα είδη των θεμάτων με την άλλη πλευρά όσο περισσότερο μπορούμε. Ποτέ δεν απομακρυνθήκαμε από τον διάλογο και την επικοινωνία και δεν είναι σωστό να απομακρυνθούμε».
Αυτές οι αναφορές του Ερσίν Τατάρ έγιναν την ίδια στιγμή κατά την οποία στα κατεχόμενα ο πρόεδρος του αντιπολιτευόμενου κόμματος, του ΡΤΚ, Τουφάν Ερχιουρμάν, διακήρυττε, σε εκδήλωση για τα 54 χρόνια δημιουργίας του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος, πως το 2025 θα σηματοδοτήσει τη νίκη του κόμματος τόσο στις λεγόμενες προεδρικές εκλογές όσο και στις λεγόμενες βουλευτικές εκλογές. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, το κόμμα του θα εκλέξει τον δεύτερο «πρόεδρο» μετά τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ενώ θα σχηματίσει για μια ακόμη φορά «διακυβέρνηση» στα κατεχόμενα. Μπορεί οι δηλώσεις αυτές να γίνονται σε μια επετειακή κομματική εκδήλωση, ωστόσο έχουν μια ιδιαίτερη σημασία γιατί όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα πως η τουρκοκυπριακή αντιπολίτευση επιστρέφει στην «εξουσία», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τύχη του Ερσίν Τατάρ αλλά πιθανώς και για κάποιες διαφοροποιήσεις ευρύτερα στο Κυπριακό. Ένα ακόμη χρονοδιάγραμμα εντός του ‘25 το οποίο θα παίξει τον δικό του ρόλο σε όποιες εξελίξεις στο Κυπριακό.
