Η Επιτροπή Άμυνας της Βουλής θέτει επί τάπητος προς εξέταση στην αυριανή της συνεδρία την πρόταση νόμου του Μαρίνου Σιζόπουλου, με την οποία προτείνεται η τροποποίηση του περί Στρατού της Δημοκρατίας Νόμου ώστε να παρασχεθεί το δικαίωμα στα μόνιμα στελέχη της ΕΦ να λαμβάνουν άδεια χωρίς απολαβές ή από την άδεια που έχουν σε πίστη τους με σκοπό να διεκδικούν εκλογή σε πολιτειακά αξιώματα, όπως ισχύει σήμερα για τους υπαλλήλους και τους εκπαιδευτικούς του Δημοσίου, τους δημοτικούς και κοινοτικούς υπαλλήλους καθώς και τους υπαλλήλους των ημικρατικών οργανισμών.
Με βάση την κείμενη νομοθεσία, οι στρατιωτικοί και οι αστυνομικοί στερούνται του δικαιώματος αυτού. Τον περασμένο Μάρτιο, η εν λόγω νομοθεσία κρίθηκε αντισυνταγματική και από το Εφετείο, δικαιώνοντας τον αστυνομικό Χριστόδουλο Χριστοδούλου που ήθελε να κατέλθει υποψήφιος στις βουλευτικές εκλογές του 2021 αλλά δεν του επιτράπηκε από την ηγεσία της Αστυνομίας κατόπιν γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας. Ωστόσο, ο Χριστοδούλου ήταν υποψήφιος βουλευτής στις εκλογές του 2021 -κατήλθε ως ανεξάρτητος- καθώς το Πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε, παραμονές εκλογών, ως αντισυνταγματική την κείμενη νομοθεσία. Να σημειωθεί, ότι η πρωτόδικη απόφαση εφεσιβλήθηκε από τη Νομική Υπηρεσία με σκοπό την ακύρωσή της αλλά το Εφετείο επιβεβαίωσε την ορθότητά της με απόφαση που εξέδωσε στις 13/3/2025. Συνεπώς, η εκτελεστική εξουσία δεν έχει άλλη επιλογή από τη συμμόρφωση με τις υπό αναφορά δικαστικές αποφάσεις.
Πρόταση νόμου μόνο για στρατιωτικούς
Ερωτηθείς χθες από τον «Π» γιατί η πρόταση νόμου που κατέθεσε αφορά μόνο τους στρατιωτικούς και δεν περιλαμβάνει και τους αστυνομικούς, ο κ. Σιζόπουλος εξήγησε ότι, στην περίπτωση των στρατιωτικών η σχετική απαγόρευση που κρίθηκε αντισυνταγματική προβλέπεται σε νόμο που μπορεί να τροποποιηθεί με πρόταση νόμου από βουλευτή. Αντίθετα, τόνισε ο κ. Σιζόπουλος, στην περίπτωση των αστυνομικών επειδή η σχετική αντισυνταγματική πρόνοια περιλαμβάνεται σε κανονισμούς, η εισήγηση για τροποποίηση θα πρέπει να προέλθει από την εκτελεστική εξουσία και συγκεκριμένα από το αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Οι πρόνοιες
Οι βασικές πρόνοιες της πρότασης νόμου του Μαρίνου Σιζόπουλου έχουν ως εξής:
1 Σε περίπτωση κατά την οποία μέλος του στρατού επιθυμεί να υποβάλει υποψηφιότητα για δημόσιο αξίωμα, να του χορηγείται άδεια για χρονική περίοδο διάρκειας 40 ημερών πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών και, κατόπιν αίτησης του μέλους, άδεια για χρονική περίοδο διάρκειας ενός μηνός μετά από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των εκλογών.
2 Η χορηγούμενη άδεια δύναται να είναι είτε άδεια χωρίς απολαβές είτε κανονική άδεια που το μέλος έχει σε πίστη του.
3 Σε περίπτωση υποβολής υποψηφιότητας για δημόσιο αξίωμα από μέλος του στρατού, να μπορεί να οργανώνει συγκεντρώσεις ή/και εκδηλώσεις ή/και να προβαίνει σε δημοσιεύσεις με σκοπό την προώθηση της υποψηφιότητάς του.
4 Σε περίπτωση επιτυχίας μέλους του στρατού σε προεδρικές, βουλευτικές ή και δημοτικές εκλογές αφυπηρετεί αυτοδικαίως από τη θέση που κατέχει. Σε περίπτωση αποτυχίας, το μέλος του στρατού επιστρέφει στη θέση που κατέχει και η υπηρεσιακή του κατάσταση δεν επηρεάζεται από τη δραστηριότητά του και τις γνώμες που έχει εκφράσει κατά την προεκλογική περίοδο.
Η δικαστική απόφαση
Στις βουλευτικές εκλογές του 2021, ο αστυφύλακας Χριστόδουλος Χριστοδούλου ζήτησε υπηρεσιακή άδεια απουσίας με σκοπό να υποβάλει υποψηφιότητα. Ενώ η αρχική (προφορική) τοποθέτηση της ηγεσίας της Αστυνομίας ήταν θετική, εν συνεχεία μεταβλήθηκε (γραπτώς) σε αρνητική.
Συγκεκριμένα, με επιστολή ημερ. 23/2/2021, ο αστυνομικός διευθυντής επαρχίας Λεμεσού τον ενημέρωσε ότι, κατόπιν γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας και με βάση την ερμηνεία του Κανονισμού 41(1) των περί Αστυνομίας (Γενικών) Κανονισμών, τα μέλη της Αστυνομίας δεν έχουν δικαίωμα να είναι υποψήφιοι στις βουλευτικές εκλογές λόγω κατ' ισχυρισμόν ασυμβίβαστου/ κωλύματος/ένστασης που προκύπτει. Με απόφασή του, ημερ. 28/4/2021, το Πρωτόδικο Δικαστήριο ακύρωσε την επίμαχη απόφαση που βασίζεται στους κανονισμούς της Αστυνομίας, διότι, όπως αποφάνθηκε καταστρατηγείται το άρθρο 64 του Συντάγματος, το οποίο παραθέτει εξαντλητικά τις προϋποθέσεις εκλογιμότητας προσώπου ως μέλους της Βουλής, με τους κανονισμούς της Αστυνομίας να προσθέτουν σε βάρος των μελών της Αστυνομίας ένα νέο κώλυμα εκλογιμότητας.
Σύμφωνα με το άρθρο 64 του Συντάγματος, το αξίωμα του βουλευτή δικαιούνται να διεκδικήσουν όλοι οι πολίτες της Δημοκρατίας που έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους νοουμένου ότι, δεν έχουν καταδικασθεί για αδίκημα ηθικής αισχρότητας ή για αδίκημα που ενέχει έλλειψη εντιμότητας και δεν πάσχουν από διανοητική νόσο που τους καθιστά ανίκανους να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους ως βουλευτές. Πουθενά δεν γίνεται αναφορά στο άρθρο 64 του Συντάγματος, που είναι ο υπέρτατος νόμος, για εξαίρεση των αστυνομικών και των στρατιωτικών ή γενικά των σωμάτων ασφαλείας.
Κατοχυρωμένα τα πολιτικά δικαιώματα των υπόλοιπων
Σε αντίθεση με τους στρατιωτικούς και τους αστυνομικούς, τα πολιτικά δικαιώματα των υπαλλήλων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα στον οποίον περιλαμβάνονται οι ημικρατικοί οργανισμοί και η Τοπική Αυτοδιοίκηση διασφαλίζονται διά νόμου, ο οποίος τιτλοφορείται ως ο «περί των Πολιτικών Δικαιωμάτων Δημόσιων Υπαλλήλων, Εκπαιδευτικών Λειτουργών, Δημοτικών Υπαλλήλων, Κοινοτικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Νομικών Προσώπων Δημόσιου Δικαίου Νόμος του 2015». Τι προβλέπει ο νόμος; Αυτά που εισηγείται ο Μαρίνος Σιζόπουλος στην πρόταση νόμου του για τους στρατιωτικούς που αποτελούν, ουσιαστικά, αντιγραφή του νόμου που ισχύει σήμερα για όλους τους υπαλλήλους του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα πλην των στρατιωτικών και των αστυνομικών.
Και κομματικά αξιώματα
Αξίζει να σημειωθεί ότι, ο υπό αναφορά νόμος δίνει το δικαίωμα στους υπαλλήλους του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα πλην των στρατιωτικών και των αστυνομικών να είναι μέλη σε πολιτικό κόμμα και να παρευρίσκονται σε πολιτικές συγκεντρώσεις ή άλλες παρόμοιες εκδηλώσεις. Επίσης, να εκλέγονται ή να διορίζονται σε κομματικό αξίωμα πολιτικού κόμματος ενόσω κατέχουν θέση με μισθοδοτική κλίμακα μέχρι και την κλίμακα Α7 του κυβερνητικού μισθολογίου ή κατόπιν έγκρισης της αρμόδιας αρχής εφόσον κατέχουν θέση με μισθοδοτική κλίμακα ίση με ή ανώτερη από την κλίμακα Α8.
