Το ερχόμενο φθινόπωρο θα αποτελέσει crash test για το μέλλον της συγκυβέρνησης. Τα κόμματα της συμπολίτευσης καταγράφουν χαμηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις και δημιουργείται πίεση για ριζοσπαστικές κινήσεις ώστε να ανατραπεί η πτωτική πορεία. Σε σημείο που δημιουργούνται ακόμη και σενάρια για αποχώρηση από την κυβέρνηση. Ήδη μια μερίδα στελεχών των κομμάτων της συμπολίτευσης νιώθει έντονη δυσαρέσκεια για το μοντέλο διακυβέρνησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη ως «one man show». Θεωρούν δηλαδή ότι προβαίνει συνεχώς σε αυτόνομες κινήσεις, θέτοντας στο περιθώριο τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Μάλιστα τείνει να επικρατήσει η άποψη ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υπονομεύει όλα τα κόμματα πλην του ΕΛΑΜ, χτίζοντας αφήγημα για τις προεδρικές εκλογές του 2028.
Υποψήφιος των πολιτών
Η ανάγνωση που κάνουν ορισμένα στελέχη των κομμάτων είναι ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας λαμβάνει υπόψη την αποδυνάμωση των παραδοσιακών κομμάτων και θεωρεί ότι το σκηνικό το 2028 δεν θα είναι το ίδιο με το 2023. Συνεπώς, αγνοεί επιδεικτικά τα κόμματα της συγκυβέρνησης και φέρνει την Εκτελεστική Εξουσία σε σύγκρουση με τη Νομοθετική, προσπαθώντας να στείλει το μήνυμα ότι η κυβέρνηση βλέπει το συμφέρον των πολιτών ενώ τα κόμματα όχι. Ωστόσο αποφεύγει την όποια σύγκρουση ή κριτική προς το ΕΛΑΜ, προκαλώντας ακόμη και τον εκνευρισμό των κομμάτων της συμπολίτευσης. Έτσι χτίζει το αφήγημα του «υποψηφίου των πολιτών» που τα βάζει με τα κόμματα και ταυτόχρονα ποντάρει στην ανεπίσημη ή επίσημη στήριξη του ΕΛΑΜ.
Το παράδειγμα της φορολογικής μεταρρύθμισης και τα off the record μηνύματα της κυβέρνησης μέσω δημοσιευμάτων στον Τύπο, τα οποία παρουσίαζαν την εικόνα ενός Προέδρου που επείγεται και ανησυχεί ότι τα κόμματα θα ξηλώσουν τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση, είναι ενδεικτικό. Η στρατηγική του «one man show» και της απαξίωσης των κομμάτων φανερώθηκε και στην περίπτωση της πράσινης φορολογίας. Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι θα ζητήσει εξαίρεση χωρίς προηγουμένως να ενημερώσει τα κόμματα της συμπολίτευσης.
Πτωτική πορεία
Το σίγουρο είναι ότι η συμμετοχή των κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου στην κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη δεν είχε εκλογικό όφελος. Τουναντίον στις ευρωεκλογές του 2024 σημείωσαν πτώση τα ποσοστά όλων των κομμάτων της συγκυβέρνησης. Μάλιστα οι δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας τον τελευταίο καιρό για τις βουλευτικές εκλογές του 2026 δείχνουν μια τάση προς ακόμη πιο χαμηλά ποσοστά.
Αυτή η κατάσταση προκάλεσε τον προβληματισμό ορισμένων στελεχών των κομμάτων της συμπολίτευσης για το κατά πόσο η συμμετοχή στην κυβέρνηση προκαλεί πολιτική φθορά. Ο προβληματισμός εντείνεται και από το γεγονός ότι σημειώθηκε πτώση στη δημοτικότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας και άρα το πρόβλημα πιθανόν να έγκειται στην αρνητική εικόνα του Νίκου Χριστοδουλίδη. Στέλεχος κόμματος της συγκυβέρνησης δήλωσε στον «Π» ότι «υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης να συμπαρασύρει τα ποσοστά των κομμάτων που συμμετέχουν στην κυβέρνηση προς τα κάτω, σίγουρα δεν τα ανεβάζει».
ΔΗΚΟ
Ήδη στο ΔΗΚΟ γεννήθηκε ένας προβληματισμός για το πραγματικό όφελος της συμμετοχής στην κυβέρνηση. Πολλά στελέχη του κόμματος παρακολουθούν τις δημοσκοπήσεις και προβληματίζονται έντονα. Οι πληροφορίες του «Π» αναφέρουν ότι το ερχόμενο φθινόπωρο θα είναι περίοδος περισυλλογής και αποφάσεων στο ΔΗΚΟ. Εάν δηλαδή μέχρι τότε δεν υπάρξει αλλαγή του σκηνικού και βελτίωση των ποσοστών του κόμματος, έτσι όπως αποτυπώνονται στις διάφορες δημοσκοπήσεις, τότε θα ανοίξει για τα καλά μια συζήτηση εντός του ΔΗΚΟ για το κατά πόσον το κόμμα πρέπει να λάβει ριζοσπαστικά μέτρα και δη να αποχωρήσει από την κυβέρνηση πριν τις βουλευτικές εκλογές.
Το σενάριο της αποχώρησης ενισχύεται και από τα προβλήματα που προκαλεί ο κακός συντονισμός της κυβέρνησης και των συγκυβερνώντων κομμάτων. Το πρόβλημα της κακής συνεννόησης επισημαίνουν όλα τα κόμματα της συμπολίτευσης και δεν φαίνεται να το επιλύουν οι εβδομαδιαίες συναντήσεις στο Προεδρικό Μέγαρο. Μάλιστα ορισμένοι θεωρούν ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης όχι μόνο δεν αντιλαμβάνεται σωστά τον ρόλο των συμπολιτευόμενων κομμάτων αλλά τα αδειάζει με ορισμένες κινήσεις που κάνει.
Για παράδειγμα, στη διακαναλική συνέντευξη του περασμένου Μαρτίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξήγγειλε μείωση στον ΦΠΑ, χωρίς να ενημερώσει τα κόμματα της συγκυβέρνησης. Αυτό ήταν ένα μέτρο που πρότεινε το ΔΗΚΟ από το 2022. Ωστόσο δεν πέρασε το μήνυμα στην κοινωνία ότι η κυβέρνηση εφαρμόζει μια εισήγηση του ΔΗΚΟ. Κομματική πηγή ανέφερε στον «Π» ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης «θα μπορούσε να συγκαλέσει μια σύσκεψη των αρχηγών των κομμάτων της συμπολίτευσης το απόγευμα πριν τη διακαναλική ώστε να αντιληφθεί σωστά η κοινωνία την προσφορά των συγκυβερνώντων». Επεσήμανε δε ότι αυτή η πολιτική του «one man show» δημιουργεί στο τέλος την εντύπωση ότι τα κόμματα της συγκυβέρνησης δεν έχουν θετικό ρόλο και, άρα, δεν τους πιστώνεται κανένα μέτρο.
ΕΔΕΚ
Στην ΕΔΕΚ τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Παρακολουθούν τις δημοσκοπήσεις και αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει πρόβλημα με τα ποσοστά του κόμματος. Εντούτοις δεν φαίνεται να εκδηλώνεται κάποια τάση υπέρ της αποχώρησης από την κυβέρνηση. Αντίθετα, θεωρούν ότι ο Πρόεδρος Χριστουλίδης πρέπει να προχωρήσει σε ανασχηματισμό πριν τις βουλευτικές εκλογές, ενισχύοντας και αναβαθμίζοντας τη συμμετοχή της ΕΔΕΚ στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Η ανάγνωση στην ΕΔΕΚ είναι ότι ο βαθμός συμμετοχής του κόμματος στην κυβέρνηση δεν είναι ικανοποιητικός. Θεωρούν ότι λόγω αυτής της κατάστασης δημιουργείται η λανθασμένη εντύπωση στην κοινωνία ότι το κόμμα δεν έχει ουσιαστικό ρόλο και δεν συμβάλλει στη λήψη αποφάσεων. Αυτή η εικόνα έχει αρνητικό αντίκτυπο στα ποσοστά του κόμματος. Συνεπώς θα αποδοθούν ευθύνες σε περίπτωση εκλογικής ήττας. Μάλιστα κομματικό στέλεχος δήλωσε στον «Π» ότι αν στις βουλευτικές εκλογές δεν υπάρξει θετικό αποτέλεσμα για την ΕΔΕΚ, τότε, το κόμμα θα προβεί σε ορισμένες κινήσεις και η πρώτη πράξη θα είναι η αποχώρηση από την κυβέρνηση.
ΔΗΠΑ
Διαφορετική είναι η ανάγνωση και στη ΔΗΠΑ. Εκτός του ότι θεωρούν πως οι δημοσκοπήσεις αδικούν διαχρονικά το κόμμα, επικρατεί και η αντίληψη ότι πτώση παρατηρείται και στα ποσοστά των κομμάτων που δεν συμμετέχουν στην κυβέρνηση και άρα δεν έγκειται εκεί το πρόβλημα.
Κομματική πηγή δήλωσε στον «Π» ότι η ΔΗΠΑ θα σκεφτεί την αποχώρηση από την κυβέρνηση μόνο εάν προκύψουν σοβαρές διαφωνίες σε θέματα πολιτικής, όπως η οικονομία και το Κυπριακό. Επεσήμανε δε ότι η απόδοση του κόμματος στις δημοσκοπήσεις δεν μπορεί να αποτελέσει αφορμή για αποχώρηση της ΔΗΠΑ από την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Πρόσθεσε ότι το κόμμα δεν υιοθετεί το αφήγημα ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ερωτοτροπεί με το ΕΛΑΜ και πως οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν μετά τις βουλευτικές εκλογές όπου θα διαμορφωθεί και το νέο πολιτικό σκηνικό.
