Του δρος Αντώνη Στ. Στυλιανού*
Στο πλαίσιο της Ψηφιακής Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγκαινιάστηκαν πρόσφατα νέες λειτουργίες στην πλατφόρμα AI-on-Demand, με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των ερευνητών, επιχειρήσεων και δημόσιου τομέα, επιταχύνοντας τον μετασχηματισμό καινοτόμων ιδεών σε πρακτικές λύσεις με υψηλή τεχνολογική αξία. Η πλατφόρμα AI-on-Demand αποτελεί μια διαδικτυακή πλατφόρμα που λειτουργεί ως ενιαίο σημείο πρόσβασης σε μια ποικιλία εργαλείων, δεδομένων και υπολογιστικών πόρων με στόχο την υποστήριξη της έρευνας, την παροχή εφαρμογών ΑΙ, την εξυπηρέτηση των αναγκών των επιχειρήσεων και δημοσίων φορέων και τη σύνδεσή της με χρηματοδοτικά εργαλεία, ενισχύοντας έτσι το ευρωπαϊκό ψηφιακό οικοσύστημα και επιτρέποντας την ταχεία δοκιμή και την προώθηση εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης στην αγορά.
Οι τελευταίες προσθήκες στην πλατφόρμα εισάγουν το επονομαζόμενο AI Marketplace που αποτελεί ένα ψηφιακό «κατάστημα» όπου ερευνητές και προγραμματιστές μπορούν να διαθέσουν τα εργαλεία και τις λύσεις τους, δημιουργώντας ένα οικοσύστημα συνεργασίας και καινοτομίας, εργαλεία ανάπτυξης χωρίς κωδικοποίηση (low-code / no-code) που επιτρέπουν σε άτομα με περιορισμένη τεχνική εμπειρία να κατασκευάσουν ΑΙ λύσεις με τη χρήση οπτικών διεπαφών και απλοποιημένων ροών εργασίας και ασφαλείς λύσεις για ΑΙ μοντέλα στη βάση αυστηρών προδιαγραφών ασφαλείας και συμμόρφωσης με το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο.
Η AI-on-Demand εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Στρατηγικής η οποία προωθεί την ανάπτυξη υποδομών δεδομένων και υπολογιστικής ισχύος υψηλών επιδόσεων (HPC), την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων και του ανθρώπινου δυναμικού και τη δημιουργία μετρήσιμης και ασφαλούς ρυθμιστικής βάσης μέσω του ΑΙ Act, ευελπιστώντας να καλύψει το κενό καινοτομίας μεταξύ ερευνητών και τελικών χρηστών. Το ΑΙ Act που τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο του 2024 και θα εφαρμοστεί πλήρως μέχρι τον Αύγουστο του 2027, θέτει περιορισμούς και υποχρεώσεις εκπαίδευσης (AI literacy) και αυστηρές ρυθμίσεις για γενικευμένα μοντέλα και εργαλεία ΑΙ. Επιπρόσθετα, οι πρόσφατες δημοσιευθείσες τον Ιούλιο του 2025 κατευθυντήριες οδηγίες για παρόχους γενικευμένων ΑΙ μοντέλων προωθούν την ασφάλεια, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, με τις λύσεις που φιλοξενούνται ή διανέμονται μέσω της πλατφόρμας AI-on-Demand να πληρούν υψηλά επίπεδα ασφάλειας και δεοντολογίας.
Η πλατφόρμα ήδη επωφελεί ερευνητές και πανεπιστήμια που λαμβάνουν πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας datasets, εργαλεία ανάλυσης και υποδομές HPC για έρευνα και ανάπτυξη, επιχειρήσεις και βιομηχανίες που χρησιμοποιούν προκατασκευασμένα μοντέλα ΑΙ με δυνατότητα εύκολης ενσωμάτωσης σε ήδη υπάρχουσες διαδικασίες ή προϊόντα, τον δημόσιο τομέα, προσφέροντας λύσεις κατάλληλες για δημόσιες υπηρεσίες ειδικά στους τομείς της ασφάλειας, υγείας και εκπαίδευσης με σεβασμό στην προστασία προσωπικών δεδομένων των χρηστών και κοινοτικές δομές μέσω καινοτόμων δικτύων. όπως το European Digital Innovation Hubs που αξιοποιούν την πλατφόρμα για την υποστήριξη περιφερειακών και θεματικών εφαρμογών.
Σε ένα γενικότερο πλαίσιο, η πλατφόρμα AI-on-Demand και τα νέα εργαλεία που προστέθηκαν πρόσφατα ενεργεί υπέρ της διαλειτουργικότητας σε επίπεδο των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει αυτό που ονομάζουμε «κλίμακα επιρροής», ενισχύοντας την επαναχρησιμοποίηση και διαμοιρασμό λύσεων, επιταχύνοντας την ανάπτυξη σε ολόκληρη την Ευρώπη και λειτουργεί υπό συνθήκες ενός αυξημένου θεσμικού πλαισίου ασφάλειας. Ο συνδυασμός τεχνολογικής καινοτομίας μέσω της πλατφόρμας AI-on-Demand καταδεικνύει τη σημασία του όλου έργου και ενισχύει την ψηφιακή αυτονομία και ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε παγκόσμιο επίπεδο, σε μια εποχή όπου οι εξελίξεις στον τομέα είναι ραγδαίες.
*Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
