Δύο Κύπριοι εξελέγησαν στο βρετανικό Κοινοβούλιο. Μια Τουρκάλα και ένας Έλληνας. Και οι δύο είναι μέλη του αγγλικού Εργατικού Κόμματος. Τώρα όλοι εδώ περιμένουν κάποια πράγματα απ’ αυτούς. Δεν είναι ίδια τα πράγματα που αναμένονται στις δύο πλευρές. Άλλη η προσδοκία στον νότο, άλλη στον βορρά. Βροχή τα συγχαρητήρια μηνύματα προς τη Νεσίλ Τσαλισκάν από τον βορρά. Και είπαν και το εξής γι’ αυτήν: «Με καταγωγή από την ΤΔΒΚ». Από πού προέκυψε αυτό; Δεν έχει καταγωγή την Κύπρο. Δεν έχει καταγωγή την Τουρκία. Έχει καταγωγή την ΤΔΒΚ! Έχει καταγωγή και ΤΔΒΚ; Δεν είναι σημαντικό. Εγώ είμαι περίεργος πώς θα ενεργήσουν στο βρετανικό Kοινοβούλιο οι δύο Κύπριοι βουλευτές. Έχουν την ίδια άποψη ο Πάμπος Χαραλάμπους και η Νεσίλ Τσαλισκάν; Και οι δύο δέχονται ότι η Κύπρος βρίσκεται υπό κατοχή εδώ και πενήντα χρόνια; Και οι δύο είναι ομοσπονδιακοί; Και ένα σωρό λεπτομέρειες σε σχέση με τα πιο πάνω.
Όμως, δεν έχει και πολύ νόημα να υποβάλλεται έτσι αυτή η ερώτηση. Διότι το σημαντικό είναι η άποψη του κόμματος. Ποιες οι απόψεις που έχει για το Κυπριακό το Εργατικό Κόμμα, το οποίο πέτυχε μια ιστορική νίκη στις εκλογές και του δόθηκε η ευκαιρία να γίνει αυτοδύναμη κυβέρνηση ανατρέποντας το Κόμμα των Συντηρητικών μετά από 14 χρόνια; Είναι πολύ σημαντική για τους Κύπριους η πολιτική συγκυρία στην Αγγλία. Θεωρώ την Αγγλία ως τη χώρα με τη μεγαλύτερη επιρροή που διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στο πρόβλημά μας. Μπορεί να αλλάξουν πολλά στο νησί μας σε περίπτωση που το θελήσει η Αγγλία. Μπορεί να αλλάξει το στάτους κβο. Θέλει να το αλλάξει άραγε; Ξέρετε τη γνωστή αρχή των Άγγλων. «Η Αγγλία δεν έχει φίλους, έχει συμφέροντα». Διαθέτει στρατιωτικές βάσεις εδώ τις οποίες δεν σκέφτεται να εγκαταλείψει ακόμα. Και κατά τη διάρκεια της 20aς Ιουλίου 1974 ήταν αυτοδύναμο στην εξουσία στην Αγγλία το Εργατικό Κόμμα. Προτού αποβιβάσει στρατό στο νησί ο Μπουλέντ Ετζεβίτ πήγε αεροπορικώς στο Λονδίνο και συναντήθηκε με τον Βρετανό yπουργό Εξωτερικών James Calahan. Μάλιστα λέγεται πως είπε το εξής ο Calahan στον Ετζεβίτ σε εκείνη τη συνάντηση: «Τώρα παίρνετε την Κύπρο, όμως ύστερα θα γίνετε εσείς όμηρος της Κύπρου». Αν ήθελε η Αγγλία, μήπως θα μπορούσε να εμπόδιζε την επιχείρηση; Αν ήθελε θα την εμπόδιζε. Όμως, θα έπρεπε να ρισκάρει να συγκρουστεί με τον Kissinger που βρισκόταν στην άλλη άκρη του τηλεφώνου. Εκείνη διασφάλισε μόνο τις βάσεις της. Επιπλέον, γιατί να εμποδίσει αυτή την επιχείρηση; Ιδού που είχε έρθει στα πόδια της η ευκαιρία για διχοτόμηση την οποία ονειρευόταν. Το νησί θα μοιραζόταν και θα χωρίζονταν η ελληνική και η τουρκική κοινότητες η μία από την άλλη. Τα δύο μεγάλα κόμματα της Αγγλίας πάντα θεωρούσαν την Κύπρο εθνική υπόθεση, όπως ακριβώς τα κόμματα στην Τουρκία και στην Ελλάδα. Ακόμα και αν άλλαζε η εξουσία, δεν άλλαζε η πολιτική για την Κύπρο.
Καλά, θα υπάρξει αλλαγή στο εξής; Θα κάνει κάποια κίνηση που θα μας εκπλήξει το Εργατικό Κόμμα; Βεβαίως χάρηκα και εγώ εκ μέρους του λαού της Αγγλίας για την τόσο μεγάλη νίκη που πέτυχε στις εκλογές. Είναι πολύ σημαντική μια τέτοια λαμπρή νίκη του Εργατικού Κόμματος σε μια χώρα όπως η Αγγλία, ειδικά την ώρα που στην Ευρώπη, στην Ιταλία, στη Γαλλία και στη Γερμανία ενισχύονται οι κύκλοι της Δεξιάς. Είμαι πολύ περίεργος για το πώς θα αντικατοπτριστεί αυτό στην παγκόσμια πολιτική. Στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Στη διαφωνία Ισραήλ-Παλαιστίνης. Και στη σφαγή στη Γάζα. Για να πω την αλήθεια, δεν αναμένω και μεγάλη αλλαγή στις σχέσεις με το Ισραήλ. Είναι και αυτή μια σταθερή πολιτική της Αγγλίας, όπως η Κύπρος. Ποια είναι η έγνοια της Αγγλίας στην Κύπρο; Πρώτα και κύρια να διατηρήσει μακροπρόθεσμα και ίσως εσαεί τις βάσεις της εδώ. Και γι’ αυτό να μην κρατήσει ποτέ ξανά μαζί τις δύο κοινότητες, οι οποίες χωρίστηκαν η μία από την άλλη. Δεύτερον, να επωφεληθεί όσο μπορεί από τον πλούτο που βρίσκεται στη θάλασσα της Κύπρου.
Δεν νομίζω ότι θα υπάρξει σοβαρή αλλαγή και στη στάση του Εργατικού Κόμματος έναντι της Τουρκίας. Και στο Κυπριακό δεν θα ακούσουμε διαφορετικά πράγματα από εκείνα που ακούσαμε από τους προηγούμενους. Τι θα πουν; «Είμαστε υπέρ της λύσης. Στηρίζουμε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδιακή λύση».
Λένε πως αν θα κρεμαστείς, κρεμάσου με αγγλικό σχοινί. Άλλωστε, εμείς πάντα με εκείνο το σχοινί κρεμαστήκαμε.
