Μήπως αυτό είναι ένα κεφάλαιο γνωριμίας; Και είναι μόνο μίας ώρας; Τι χρειάζεται να ξοδεύεται χρόνος άδικα; Δεν είναι κρίμα για τον χρόνο που ξοδέψαμε τόσα χρόνια; Δεν γίνεται να αρχίσουν απευθείας δουλειά; Και μάλιστα την ώρα που υπάρχουν τόσα πολλά πράγματα προς συζήτηση, γιατί το περιόρισαν στη μία ώρα; Δεν γνωρίζουν ο ένας τον άλλον ο Νίκος και ο Τουφάν; Είναι και οι δύο από την ίδια γενιά. Μπορούμε να την αποκαλέσουμε γενιά του 1974. Ο Τουφάν είναι γεννηθείς το 1970 και ο Νίκος το 1973. Ο Νίκος είναι τρία χρόνια μικρότερος από τον Τουφάν. Κανένας από τους δύο δεν έζησε καμία αιματηρή σύγκρουση στο νησί. Ούτε το 1963 ούτε το 1974. Η γενιά του 1974 είναι η μοναδική γενιά που δεν πυροβόλησε η μία την άλλη. Δεν βρέθηκαν εντός αιματηρών επεισοδίων, όμως έζησαν τα αποτελέσματά τους. Η παιδική ηλικία του Τουφάν πέρασε σε μια κοινότητα στην οποία αναζωπυρώθηκε το πνεύμα του πλιάτσικου. Γνώρισε τα χωριά με τα νέα τους ονόματα. Ύστερα έμαθε ότι το Τζιχανγκίρ ήταν η Επηχώ και το Καρσίγιακα η Βασίλεια. Έσμιξε με τον πληθυσμό που μεταφέρθηκε από το εξωτερικό. Ανατράφηκε με την αύρα της 20ής Ιουλίου. Άκουσε από άλλους τις ιστορίες του 1963. Ήταν 13 χρόνων το 1983, όταν ανακηρύχθηκε ένα πειρατικό κράτος στον βορρά.
Ο Νίκος ήταν ενός έτους το 1974. Βρήκε στην αγκαλιά του μια μοιρασμένη πατρίδα. Πέρασε η παιδική του ηλικία νιώθοντας το πένθος μιας κοινότητας που έχασε τη μισή πατρίδα της. Είδε μητέρες που κοίμιζαν τα παιδιά τους λέγοντας «κοιμήσου, αλλιώς θα έρθουν οι Τούρκοι». Έμαθε από φωτογραφίες την Κερύνεια, την Αμμόχωστο και τη Μόρφου. Άκουσε τον πόνο των οικογενειών των αγνοουμένων, μοιράστηκε τα βάσανα των προσφύγων. Δεν ανατράφηκε τον καιρό του Μακαρίου και του Γρίβα.
Και ο Τουφάν και ο Νίκος είναι παιδιά της μισής πατρίδας. Και οι δύο πέρασαν από καιρούς κατά τους οποίους τοποθετούνταν στεφάνια σε τάφους με μισοφέγγαρο και σταυρό. Ατέλειωτες οι εθνικές τελετές και οι ομιλίες. Ύστερα μεγάλωσαν. Ο Νίκος μεγάλωσε λέγοντας κατοχή. Ο Τουφάν δεν είπε κατοχή. Και οι δύο έγιναν πρόεδροι της δημοκρατίας. Ο Νίκος είναι Πρόεδρος της Δημοκρατίας ενός διεθνώς αναγνωρισμένου κράτους. Ο Τουφάν είναι «πρόεδρος της δημοκρατίας» ενός πειρατικού κράτους το οποίο δεν αναγνωρίζει κανείς. Τώρα εκφωνούν τους εθνικούς λόγους τους οποίους άκουγαν κατά την παιδική τους ηλικία.
Μετά απ’ όλα αυτά ήρθε η ώρα να γνωριστούν; Δεν γνωρίζει ο Νίκος τον Τουφάν και ο Τουφάν τον Νίκο; Ο Τουφάν λέει «να μην υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες, τώρα δεν υπάρχει ατμόσφαιρα λύσης». Φυσικά δεν υπάρχει. Γιατί δεν υπάρχει; Μήπως επειδή δεν υπάρχει απολύτως καμία αλλαγή στις απόψεις; Αν ρωτήσουμε έναν συνηθισμένο οπαδό της λύσης και της ειρήνης στον νότο, θα πει «επειδή και ο Νίκος δεν θέλει λύση». Δεν κατηγορεί την Τουρκία τόσο όσο κατηγορεί τον Νίκο. Πιστεύει ότι τόσο στο Σχέδιο Ανάν όσο και στο Κραν Μοντανά η ελληνοκυπριακή πλευρά απέφυγε τη λύση. Αν θέλετε την αλήθεια, ακόμα δεν έχω αντιληφθεί γιατί κατηγορούν τον Νίκο ότι δεν θέλει λύση. Γιατί δεν θέλει, λέει; Τι προσδοκούν από αυτόν; Τι θέλουν να κάνει; Όποιον ρώτησα στον νότο, δεν μπόρεσε να μου δώσει μια ξεκάθαρη απάντηση. Θέλουν να αποδεχτεί τους όρους της τουρκικής πλευράς; Και εκείνοι θέλουν λύση δύο κρατών;
Έχει και ο Έρχιουρμαν όρους για να καθίσει στο τραπέζι, όπως ο Τατάρ. Και ο Τατάρ ήθελε ίση κυριαρχία και ο Τουφάν. Αν ο Νίκος αποδεχτεί όλους τους όρους που θέτει ενώπιόν του η τουρκική πλευρά θα υπάρξει λύση; Δεν θα υπάρξει. Πάλι δεν θα υπάρξει. Κάπως δεν μπόρεσα να το εξηγήσω αυτό. Η Τουρκία δεν θέλει λύση στο νησί. Δεν θέλει απολύτως καμία λύση. Ακόμα και αν ο Νίκος αποδεχτεί όλους τους όρους της, η Τουρκία πάλι θα βρει μια αφορμή και θα φύγει. Διότι για αυτήν η καλύτερη λύση είναι η μη λύση. Και σίγουρα ανατέθηκε η ίδια αποστολή και στον Τουφάν. Να παρατείνει όσο μπορεί το υφιστάμενο στάτους και να κατηγορεί συνεχώς την ελληνοκυπριακή πλευρά. Ουσιαστικά, ούτε η Αγγλία και η Αμερική, που κρατούν στα χέρια τους το κλειδί της Κύπρου, θέλουν να διασαλευθεί το υφιστάμενο στάτους κβο. Τούς βολεύει πιο πολύ αυτό το νησάκι που το ένα μισό είναι πειρατικό κομμάτι γης και το άλλο μισό είναι ένα αναγνωρισμένο κράτος.
Περάσαμε πολύ καιρό με διαπραγματεύσεις και ηγέτες που πέρασαν. Όπως λένε κάποιοι, αυτό το ζήτημα μάς έφαγε τη ζωή. Ας χρονοτριβήσουμε λίγο και με τους σημερινούς. Πέθαναν οι παππούδες. Πέθαναν οι πατεράδες. Η γενιά του 1974 είναι στα 50 τους χρόνια. Πείτε να έρθει και ο Γκουτέρες. Να βάλουν τα χέρια τους το ένα πάνω στο άλλο. Να βγάλουμε ακόμα μια φωτογραφία. Σε τούτη τη στάση της τελευταίας ελπίδας.
