«Την υιοθέτηση ελάχιστου ορίου ηλικίας τα 16 έτη σε ολόκληρη την ΕΕ για την πρόσβαση στα social media και την απαγόρευση των πιο επιβλαβών πρακτικών που προκαλούν εθισμό, ενέκρινε τις προάλλες η ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μέσω μιας μη νομοθετικής πρότασης για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο. Οι ευρωβουλευτές, με 483 ψήφους υπέρ, 92 κατά και 86 αποχές, προτείνουν μια εναρμονισμένη ελάχιστη ηλικία στην ΕΕ και συγκεκριμένα τα 16 έτη για πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις πλατφόρμες χρήσης βίντεο και τα δίκτυα τεχνητής νοημοσύνης, επιτρέποντας παράλληλα την πρόσβαση σε παιδιά ηλικίας 13 έως 16 ετών με τη συγκατάθεση των γονέων. Το Κοινοβούλιο ζητεί επίσης την απαγόρευση των πιο επιβλαβών πρακτικών που προκαλούν εθισμό, καθώς και την προεπιλεγμένη απενεργοποίηση άλλων λειτουργιών εθισμού για ανηλίκους, την απαγόρευση ιστότοπων που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ και τη λήψη μέτρων απέναντι σε τεχνολογίες όπως οι στοχευμένες διαφημίσεις».
Το πιο πάνω απόσπασμα δημοσιεύτηκε την προηγούμενη εβδομάδα σε διάφορα ΜΜΕ. Διαβάζοντάς το, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν ότι μάλλον οι αγαπητοί ευρωβουλευτές που ψήφισαν αυτή την πρόταση ζουν σε κάποιο άλλο, παράλληλο σύμπαν. Δεν μπορώ να εξηγήσω αλλιώς το σκεπτικό πίσω από την απαγόρευση. Λες και όλες οι χώρες της ΕΕ διαθέτουν τα τεχνολογικά μέσα ώστε να ελέγξουν ότι οι κάτω των 16 ετών δεν θα έχουν πρόσβαση στα ΜΚΔ. Ακόμη όμως κι αν το είχαν, είναι τουλάχιστον ουτοπικό να θεωρεί κανείς ότι οι έφηβοι δεν θα βρουν τρόπο να ξεγελάσουν οποιοδήποτε σύστημα. Είναι κάτι που ήδη συμβαίνει.
Και μόνο το παράδειγμα του στοιχήματος –του ηλεκτρονικού τζόγου, συγκεκριμένα– θα έπρεπε να αρκεί. Το να παίζουν στοίχημα άτομα κάτω των 18 ετών απαγορεύεται στην Κύπρο, και όμως τα τελευταία ευρήματα των αρμόδιων Αρχών δείχνουν ότι δύο στους δέκα ανηλίκους 14-17 ετών έχουν στοιχηματίσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Δεν φτάνει αυτό; Θέλετε να μιλήσουμε για την απαγόρευση στην αγορά καπνικών προϊόντων ή αλκοολούχων ποτών;
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs (ESPAD), στην Κύπρο:
23,6% των εφήβων 15-16 ετών έχουν καπνίσει έστω και μία φορά στη ζωή τους συμβατικό τσιγάρο, το 7,6% καπνίζει συχνά έως και καθημερινά, ενώ το 5% δοκίμασε για πρώτη φορά πριν από την ηλικία των 13 ετών.
8% κάπνισε ηλεκτρονικό τσιγάρο πριν τα 13, 23% κάνει συχνή χρήση, 15,1% καπνίζει καθημερινά ηλεκτρονικό και 8% άρχισε το ηλεκτρονικό πριν τα 13.
68,4% έχει καταναλώσει έστω και μία φορά αλκοόλ, 43% καταναλώνει συχνά και 36,8% ξεπερνά τα πέντε ποτά όταν πιει.
Αν αυτά τα στοιχεία ερμηνεύονται ως «επιτυχημένες απαγορεύσεις», τότε, ας προχωρήσουν.
Η ουσία, όμως, είναι ότι, αντί να επενδύσουμε στην εκπαίδευση και επιμόρφωση των παιδιών για το πώς να αξιοποιούν ορθά τα social media και πώς να αποφεύγουν τις καταχρήσεις, επιλέγουμε για ακόμη μία φορά τον δρόμο της απαγόρευσης, λες και ο φόβος και οι περιορισμοί έσωσαν ποτέ έναν έφηβο. Η πραγματική προστασία δεν βρίσκεται στο κλείδωμα των πλατφορμών αλλά στο ξεκλείδωμα της γνώσης. Στην ψηφιακή παιδεία, στην κριτική σκέψη και στη στήριξη των ίδιων των παιδιών. Όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς αυταπάτες νομοθετημένες.
