Σοβαρές ανησυχίες προκαλεί η ανεξέλεγκτη κυκλοφορία υπογλώσσιων νικοτίνης στην Κύπρο, ιδιαίτερα μεταξύ νεαρών ατόμων. Την ώρα που οι Φαρμακευτικές Υπηρεσίες προειδοποιούν για σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των χρηστών, ιδίως των εφήβων, μετά και τα πρόσφατα λιποθυμικά επεισόδια, τέτοιου είδους προϊόντα συνεχίζουν να διακινούνται παράνομα στην αγορά. Οι τρόποι τους οποίους έχουν εφεύρει οι διάφοροι προκειμένου να εισάγουν τα προϊόντα αυτά ποικίλλουν. Όπως προκύπτει και μέσα από τις φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα το Τελωνείο, εντόπισαν σακουλάκια νικοτίνης μέσα σε συσκευασίες με παιδικά ρούχα, παιδικά παιχνίδια, λούτρινα αρκουδάκια, σχολικές και γυναικείες τσάντες.
Πάνω από 3.000 κατασχέσεις
Ενδεικτικό του μεγέθους του προβλήματος το γεγονός ότι, σύμφωνα με το Τμήμα Τελωνείων, από τα τέλη του 2023 μέχρι σήμερα, έχουν κατασχεθεί πάνω από 3.000 συσκευασίες-σακουλάκια νικοτίνης. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερο προβληματισμό δεν είναι μόνο ο αριθμός των προϊόντων που έχουν κατασχεθεί μέσα σε ούτε δύο χρόνια αλλά το γεγονός ότι σχεδόν οι μισές από αυτές τις κατασχέσεις (1.427) πραγματοποιήθηκαν το 2025, ενώ, σε σχέση με το τι συνέβαινε τις άλλες χρονιές, το 2024 είχαμε 830 κατασχέσεις και το 2023 248. Ως βασικό μέσο μεταφοράς-εισαγωγής των προϊόντων αυτών είναι τα ταχυδρομεία και οι ιδιωτικές εταιρείες κούριερ (1.932-64%), ενώ το 47% των προϊόντων που εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν έφτασε στην Κύπρο από χώρες εντός τηις ΕΕ. Ανησυχία προκαλεί επίσης το γεγονός ότι για ένα σημαντικό ποσοστών των κατασχεθέντων, 31% (937 προϊόντα), η χώρα προέλευσής τους παραμένει άγνωστη στις αρμόδιες Αρχές.
Και σε τουριστικά καταστήματα
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου του Τελωνείων, Γιώργο Κωνσταντίνου, τα υπογλώσσια φακελάκια νικοτίνης (nicotine pouches) είναι ένα νέο και άγνωστο προϊόν στο κυπριακό τελωνειακό σύστημα, το οποίο περιέχει νικοτίνη, και από τα τέλη του 2023, όταν εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην κυπριακή αγορά, αντιμετωπίστηκε με επιφυλακτικότητα.
«Στην αρχή υπήρξαν κατακρατήσεις, ώσπου να αποφασίσουμε, σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες, πώς θα τα διαχειριστούμε», ανέφερε. Από τον Οκτώβριο του 2024, το Συμβούλιο Φαρμάκων τα κατέταξε επίσημα στην κατηγορία των φαρμακευτικών σκευασμάτων. Τόνισε ότι δεν έχει δοθεί καμία άδεια διανομής ή πώλησης στην Κύπρο και ως εκ τούτου οποιαδήποτε εμπορική δραστηριότητα γύρω από τα προϊόντα αυτά είναι παράνομη.
«Όλες οι σχετικές ποσότητες υπόκεινται σε κατάσχεση», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο κ. Κωνσταντίνου επισήμανε πως το φαινόμενο δεν αφορά μόνο την Κύπρο αλλά αποτελεί ευρωπαϊκό ζήτημα, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να προσανατολίζεται στην επιβολή υψηλών δασμών και στον καθορισμό ενιαίας πολιτικής για τον περιορισμό της χρήσης τους. Αναφερόμενος σε περιπτώσεις τουριστών που τα φέρνουν για προσωπική χρήση, εξήγησε ότι δεν κατασχέθηκαν εφόσον προορίζονται αποκλειστικά για ιδιωτική κατανάλωση. Ωστόσο, η εισαγωγή τους για χρήση από άλλα άτομα –όπως φίλους ή γνωστούς– είναι παράνομη. Κατάσχεση προϊόντων έχει γίνει και από τουριστικά καταστήματα σε Αγία Νάπα, Λάρνακα και Πάφο, ενώ ιδιαίτερη δυσκολία παρατηρείται όταν οι εισαγωγές γίνονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Σουηδία, όπου και εδρεύουν αρκετοί κατασκευαστές. Σχολιάζοντας τις διαδικτυακές αγορές, σημείωσε την ανάγκη ευρωπαϊκής δράσης για την κατάταξή τους στα καπνικά προϊόντα, ώστε να απαγορευτεί η εξ αποστάσεως πώληση και παράδοση.
