Η δημοσιοποίηση έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τις αγορές ακινήτων από ξένους προκάλεσε τις αντιδράσεις φορέων της κτηματαγοράς, οι οποίοι τονίζουν ότι ναι μεν το νομικό πλαίσιο της Κύπρου πρέπει να εκσυγχρονιστεί αλλά ταυτόχρονα πρέπει να διατηρηθεί η επιχειρηματική δραστηριότητα που φέρνει σημαντικά έσοδα και θέσεις εργασίας στην οικονομία.
Στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, με ελεγχόμενο φορέα την Επαρχιακή Διοίκηση Λευκωσίας, που δημοσιοποιήθηκε την Τρίτη, επισημαίνεται ότι, παρά το αυστηρό θεσμικό πλαίσιο, διαπιστώνεται «μεγάλο παράθυρο» στην απόκτηση ακίνητης ιδιοκτησίας από αλλοδαπούς και αδυναμίες των μηχανισμών ελέγχου.
Στην έκθεση γίνεται αναφορά σε απουσία αντικειμενικών κριτηρίων αξιολόγησης οικονομικής κατάστασης αιτητών, έλλειψη ελέγχου προέλευσης κεφαλαίων και μη παρακολούθηση της χρήσης των ακινήτων.
Την ίδια ώρα, η υπηρεσία κάνει λόγο για «πλασματική εικόνα» των συνολικών πωλήσεων σε αλλοδαπούς και τονίζει ότι απαιτείται καθορισμός νέας πολιτικής με σαφείς στόχους, λαμβάνοντας υπόψη τα οικονομικά, γεωπολιτικά και άλλα στρατηγικά συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Να μην πληγεί ο τομέας
Στην ανάγκη εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας για την αγορά ακινήτων από ξένους, χωρίς να τεθούν περιορισμοί που θα πλήξουν τον τομέα που αποφέρει σημαντικά έσοδα στο κράτος, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εκτιμητών Ακινήτων Κύπρου, Πόλυς Κουρουσίδης.
Μιλώντας στην εκπομπή «Δεύτερη Ματιά» του Πολίτη 107,6 & 97,6, o κ. Κουρουσίδης εξήγησε ότι η νομοθεσία για τα δικαιώματα που έχουν οι ξένοι να αγοράζουν ακίνητα στην Κύπρο έχει τεθεί σε ισχύ από το 1959 και τροποποιήθηκε κατά διαστήματα.
«Σίγουρα αυτή η νομοθεσία χρήζει όντως εκσυγχρονισμού», τόνισε σημειώνοντας ότι υπάρχει περιορισμός για κάποιον να αγοράζει για σκοπούς ανάπτυξης ή επένδυσης, από τη μια, αλλά, από την άλλη, επιτρέπεται η αγορά ακινήτων από ευρωπαϊκές εταιρείες.
Όσον αφορά τις αναφορές στην έκθεση ότι δεν ελέγχονται τα χρήματα που έρχονται, ο κ. Κουρουσίδης σημείωσε ότι αυτό δεν ισχύει πλέον γιατί οι τράπεζες, για να δεχθούν χρήματα από το εξωτερικό, έχουν φθάσει σε τόσο υψηλά επίπεδα ελέγχου που δεν ισχύουν σε άλλες χώρες.
«Η επένδυση ή η αγορά ακινήτων από ξένους στην Κύπρο είναι από τους τομείς που φέρνουν τα περισσότερα έσοδα στη χώρα μας, έναν τομέα στον οποίο εργάζονται και πέραν των 100 χιλ. συμπολιτών μας. Δηλαδή από τη μία είναι καλό να λέμε ότι πρέπει να μπουν έλεγχοι και πρέπει να μπουν αλλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι να βρούμε εναλλακτικές πηγές εισοδημάτων, αν θέλουν κάποιοι να περιορίσουν τις αγορές».
Σε ό,τι αφορά τους Ευρωπαίους πολίτες έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους Κύπριους, τόνισε σημειώνοντας ότι δεν μπορεί να μπουν περιορισμοί στους Ευρωπαίους πολίτες.
«Εάν ένας ξένος αγοράσει δεκαπέντε διαμερίσματα και τα προσφέρει για ενοίκιο δεν θα μειωθούν τα ενοίκια;», αναρωτήθηκε και προσέθεσε ότι εάν όλοι αυτοί οι ξένοι είχαν τη δυνατότητα να αγοράζουν διαμερίσματα και να τα προσφέρουν προς ενοικίαση θα μειώνονταν και τα ενοίκια.
«Το κράτος διαχρονικά», σημείωσε, «δεν έχει βρει τρόπους να προσφερθεί προσιτή στέγαση σε νεαρά ζευγάρια και ευάλωτες ομάδες και ο περιορισμός στις αγορές από ξένους δεν είναι η λύση. Εάν κάποιοι θεωρούν ότι με το να περιορίσεις τους ξένους να αγοράζουν στην Κύπρο θα μειωθούν οι τιμές, θεωρώ ότι κάνουν μέγα λάθος», υπογραμμίζει. Αντιθέτως, εκτιμά, θα αυξηθεί η ανεργία, θα μειωθεί το βιοτικό επίπεδο των Κυπρίων και θα δημιουργηθούν πολλαπλά προβλήματα στην οικονομία.
Επίσης, ο κ. Κουρουσίδης, μιλώντας στον «Π», σημείωσε ότι θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί καθώς ενέχει ο κίνδυνος, εάν απαγορεύσουμε στους ξένους να αγοράζουν στην ελεύθερη Κύπρο, κάποιοι να επιδιώξουν αγορές στην κατεχόμενη γη μας.
Να αποφασίσουμε τι θέλουμε
Ο διευθύνων σύμβουλος της Ask Wire, Παύλος Λοΐζου, σχολιάζοντας την έκθεση της υπηρεσίας, ανέφερε στον «Π» ότι «το κρίσιμο ερώτημα που πρέπει να απαντήσουμε είναι τι ακριβώς θέλουμε να πετύχουμε».
«Εάν ο στόχος είναι να περιορίσουμε τις αγορές ξένων γιατί φοβόμαστε ότι θα καταλήξει κυπριακή γη σε ξένα χέρια, τότε, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν δικαίωμα να αγοράσουν ελεύθερα στην Κύπρο».
«Εάν», πρόσθεσε, «μας ενοχλεί γιατί οι ξένοι αγοράζουν ακίνητα και τα ενοικιάζουν, τότε, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το ίδιο κάνουν και Κύπριοι αγοραστές ακινήτων και θα πρέπει να θεσπίσουμε μηχανισμούς ελέγχου. Μόνο και μόνο ο τίτλος της έκθεσης είναι προβοκατόρικος διότι τα όσα αναφέρονται στην έκθεση μπορούν να εφαρμοστούν τόσο από Κυπρίους όσο και από Ευρωπαίους και κατοίκους τρίτων χωρών», σημειώνει.
«Ως κράτος είμαστε διχασμένη προσωπικότητα. Από τη μια, θέλουμε την Κύπρο για τους Κυπραίους με βάση τη νομοθεσία του 1959 αλλά, από την άλλη, χωρίς τους ξένους δεν μπορούμε να ζήσουμε. Επομένως θα πρέπει να αλλάξουμε τρόπο προσέγγισης και να αφήσουμε πίσω τα κατάλοιπα του παρελθόντος και να δεχθούμε ότι ένας στους τέσσερις κατοίκους σήμερα στην Κύπρο είναι ξένος», τονίζει.
Ερώτημα στη βουλή
Υπενθυμίζεται ότι σχετικό ερώτημα στη βουλή για τις αγορές ακινήτων από ξένους, υπέβαλε ο βουλευτής Νίκος Γεωργίου, με τον υπουργό Εσωτερικών, Κωνσταντίνο Ιωάννου να απαντά ότι ο αριθμός των πωλήσεων (μεταβιβάσεων) ακινήτων που έχουν διεκπεραιωθεί μέχρι τις 7 Ιουλίου 2025, με αγοραστές φυσικά πρόσωπα υπηκόους τρίτων χωρών, ανήλθαν σε 53,1 χιλ. με την πλειοψηφία να αφορούν την Πάφο (20,8 χιλ.) και τη Λεμεσό (17,1 χιλ.). Στη Λάρνακα ανέρχονται σε 9,2 χιλ., στην Αμμόχωστο σε 3,5 χιλ. και στη Λευκωσία σε 2,6 χιλ.
Προς νέα νομοθεσία, σημαντική η εξέταση επιπτώσεων
Το Υπουργείο Εσωτερικών εξετάζει τα κενά στη νομοθεσία και όπως αναφέρεται στο παράρτημα της έκθεσης της υπηρεσίας, κατά τη διαδικασία αναθεώρησης της νομοθεσίας θα πρέπει να διενεργηθεί εκτίμηση των επιπτώσεων ενδεχόμενων αλλαγών του νομικού και θεσμικού πλαισίου, οι οποίες δεν ενδείκνυται να εκτιμηθούν αποσπασματικά, αλλά υπό το πρίσμα συνοπολογισμού σε μια πλειάδα πολιτικών του κράτους και τομέων της οικονομίας.
