Ξεπέρασαν τις 40 χιλιάδες οι καταγγελίες της Αστυνομίας για παραβίαση του νόμου για το κάπνισμα κατά την τελευταία 15ετία. Συγκεκριμένα, από το 2010 μέχρι το 2024 έγιναν συνολικά 41.187 καταγγελίες. Γεγονός, που μεταφράζεται σε έσοδα για το κράτος πέραν του €3,5 εκατ. στην περίπτωση που τα πρόστιμα πληρώθηκαν εμπρόθεσμα.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Αστυνομίας, οι περισσότερες καταγγελίες γίνονται σε μπιραρίες-μπαρ και σε νυκτερινά κέντρα. Για τα έτη 2020 και 2021 οι καταγγελίες για το κάπνισμα ήταν ελάχιστες λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Από €85 μέχρι €2.000 πρόστιμο
Ο περί Προστασίας της Υγείας (έλεγχος του καπνίσματος) Νόμος προβλέπει εξώδικη ρύθμιση για τους παρανομούντες (θαμώνες) ύψους €85 καθώς και διοικητικό πρόστιμο μέχρι €850 στους ιδιοκτήτες των υποστατικών που επιτρέπουν το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους. Παράλληλα, προβλέπεται και η ποινική δίωξή τους. Σε περίπτωση καταδίκης, το δικαστήριο δύναται να επιβάλει χρηματική ποινή μέχρι €2.000 ή ποινή φυλάκισης μέχρι έξι μήνες ή και τις δύο ποινές. Επίσης, το δικαστήριο δύναται μετά από αιτιολογημένη αίτηση οποιουδήποτε εξουσιοδοτημένου λειτουργού, να προβαίνει στην έκδοση διατάγματος αναστολής λειτουργίας οποιασδήποτε επιχείρησης για χρονική περίοδο που δεν υπερβαίνει τις τέσσερις ημέρες.
Τα στατιστικά στοιχεία
Οι καταγγελίες που έγιναν για παραβίαση του νόμου για το κάπνισμα από το 2010 μέχρι και το 2024 έχουν ως εξής:
- Έτος 2010 - 6.532 καταγγελίες.
- Έτος 2011 - 5.290 καταγγελίες.
- Έτος 2012 - 5.121 καταγγελίες.
- Έτος 2013 - 3.514 καταγγελίες.
- Έτος 2014 - 2.857 καταγγελίες.
- Έτος 2015 - 7.852 καταγγελίες.
- Έτος 2016 - 3.023 καταγγελίες.
- Έτος 2017 - 2.569 καταγγελίες.
- Έτος 2018 - 1.487 καταγγελίες.
- Έτος 2019 - 1.023 καταγγελίες.
- Έτος 2020 - 212 καταγγελίες.
- Έτος 2021 - 48 καταγγελίες.
- Έτος 2022 - 457 καταγγελίες.
- Έτος 2023 - 662 καταγγελίες
- Έτος 2024 - 540 καταγγελίες
Καταγγέλθηκαν γονείς και επαγγελματίες οδηγοί
Η Αστυνομία προέβη και σε καταγγελίες ασυνείδητων γονιών που κάπνιζαν στα οχήματά τους ενώ επέβαιναν σ' αυτά τα ανήλικα παιδιά τους (κάτω 18 ετών). Εξώδικα πρόστιμα για κάπνισμα εκδόθηκαν και σε βάρος οδηγών ταξί. Ειδικά για τις πιο πάνω περιπτώσεις, το εξώδικο πρόστιμο ανέρχεται στα €300. Τα τελευταία τρία χρόνια έγιναν 45 εξώδικες καταγγελίες.
Η Αστυνομία διενεργεί ελέγχους σχετικά με το κάπνισμα στα οχήματα δημόσιας και ιδιωτικής χρήσης και προβαίνει σε καταγγελίες σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι, παραβιάζεται η σχετική νομοθεσία που στόχο έχει να προστατεύσει τα ίδια τα παιδιά από τους ασυνείδητους γονείς τους, καθώς και από ασυνείδητους επαγγελματίες οδηγούς. Διάφορες τεκμηριωμένες επιστημονικές έρευνες που είδαν το φως της δημοσιότητας κατέδειξαν πως τα παιδιά που γίνονται παθητικοί καπνιστές επειδή οι γονείς τους έχουν την κακή συνήθεια να καπνίζουν κοντά τους είτε στο σπίτι είτε στο αυτοκίνητο, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο συμπτωμάτων εξάρτησης από τη νικοτίνη του τσιγάρου. Παρουσιάζουν, επίσης, συμπτώματα κατάθλιψης, προβληματικό ύπνο, άγχος, δυσκολία συγκέντρωσης κ.ά.
Δεν εξαιρείται το ηλεκτρονικό τσιγάρο
Η απαγόρευση του καπνίσματος ισχύει για καπνικά προϊόντα, για νέα καπνικά προϊόντα, για φυτικά προϊόντα για κάπνισμα, για το ηλεκτρονικό τσιγάρο και τον ναργιλέ.
Έλεγχοι υπό διαμαρτυρία
Είναι διαχρονική η θέση της ηγεσίας της Αστυνομίας ότι δεν εμπίπτουν στα αστυνομικά καθήκοντα οι έλεγχοι για το κάπνισμα και ότι θα πρέπει, επιτέλους, να ασχοληθούν με την εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας και οι υπόλοιπες υπηρεσίες του Δημοσίου που η ίδια η νομοθεσία καθορίζει ως συναρμόδιες για να επικεντρωθεί η Αστυνομία στον πρωτεύοντα ρόλο της, που είναι η δημόσια τάξη, η ασφάλεια και η αστυνόμευση.
Με βάση τον περί Προστασίας της Υγείας (έλεγχος του καπνίσματος) Νόμο, μπορούν να πραγματοποιούν ελέγχους και να προβαίνουν σε καταγγελίες για παραβίαση της νομοθεσίας για το κάπνισμα οι λειτουργοί του Τμήματος Τελωνείων, οι υγειονομικοί επιθεωρητές, οι λειτουργοί του Τμήματος Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, οι υγειονομικοί λειτουργοί των δήμων ή άλλοι εξουσιοδοτημένοι από τα δημοτικά συμβούλια πρόσωπα, οι επιθεωρητές των κοινοτικών συμβουλίων, οι λειτουργοί της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, οι επιθεωρητές Εργασίας του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας καθώς και οι λειτουργοί του Υφυπουργείου Τουρισμού. Όλοι οι παραπάνω έχουν την εξουσία να εισέρχονται σε χώρους απαγόρευσης του καπνίσματος προς διαπίστωση της τήρησης των διατάξεων της σχετικής νομοθεσίας και να προβαίνουν σε καταγγελίες.
Δεν τους υπολογίζουν χωρίς τους αστυνομικούς
Όταν στο παρελθόν άνοιξε η συζήτηση στη Βουλή για εξαίρεση της Αστυνομίας από τους ελέγχους για το κάπνισμα, το Υπουργείο Υγείας αρνήθηκε να συνηγορήσει σε κάτι τέτοιο και αντέδρασε έντονα. Μάλιστα, ο τότε υπουργός Υγείας και σήμερα υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, με επιστολή του προς τη Βουλή ανέδειξε τη μεγάλη δυσκολία εφαρμογής της τήρησης της νομοθεσίας για το κάπνισμα από τους υγειονομικούς επιθεωρητές του υπουργείου του χωρίς τη συμβολή της Αστυνομίας. Όπως εξήγησε στην επιστολή του, κατά τις εκστρατείες ελέγχου για το κάπνισμα στα δημόσια νοσοκομεία οι υγειονομικοί επιθεωρητές δεν μπορούν να εκδώσουν εξώδικα πρόστιμα, διότι, οι πολίτες που παρανομούν αρνούνται να δώσουν τα στοιχεία τους (ταυτότητα) για την έκδοση εξώδικου προστίμου. Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται με τη συνοδεία αστυνομικών.
Οι ποινές για όσους δεν συνεργάζονται
Με βάση τον περί Προστασίας της Υγείας (έλεγχος του καπνίσματος) Νόμο, πρόσωπο το οποίο παρακωλύει, παρεμποδίζει ή παρενοχλεί οποιοδήποτε εξουσιοδοτημένο λειτουργό κατά την άσκηση οποιουδήποτε καθήκοντος ή εξουσίας του ή αποπειράται να πράξει κάποιο από τα πιο πάνω, είναι ένοχο αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τις €2.000 ή σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες ή και στις δύο αυτές ποινές.
Πού επιτρέπεται το κάπνισμα
- Στους εξωτερικούς χώρους.
- Σε ειδικούς εσωτερικούς ή κλειστούς χώρους που βρίσκονται υπό επιβίβαση σε αεροδρόμια και λιμάνια στους οποίους απαγορεύεται η είσοδος σε ανήλικα πρόσωπα.
- Σε χώρους όπου διεξάγονται παίγνια καζίνου και είναι διακριτοί από τους υπόλοιπους χώρους.
- Σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους καπνιστών σε ξενοδοχεία (cigar lounge) που διαθέτουν αυτόνομο και ανεξάρτητο σύστημα εξαερισμού και κλιματισμού νοουμένου ότι, στους χώρους αυτούς δεν σερβίρεται φαγητό και απαγορεύεται η είσοδος σε πρόσωπα ηλικίας κάτω των 18 ετών και σε έγκυες.
