Πολύ ανησυχητικά είναι τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας, η οποία κατέδειξε υψηλά ποσοστα υπολειμμάτων από ποντικοφάρμακα σε αρπαχτικά πουλιά της Κύπρου, μέσω της διατροφής τους με τρωκτικά. Περίπου το 78% των πτηνών που αναλύθηκαν ήταν θετικά σε τουλάχιστον έναν τύπο ποντικοφαρμάκου, ενώ το 12% ήταν θετικό και στις τέσσερις ουσίες που έλεγξε το Γενικό Χημείο του Κράτους. Η έρευνα παρουσιάστηκε στο Διεθνές Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Απογραφής Πτηνών (European Bird Census Council), που έγινε στη Ρίγα της Λετονίας και ήταν αποτέλεσμα συνεργασίας Λειτουργών της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών, του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου και του Γενικού Χημείου του Κράτους.
Λειτουργοί από την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας και του BirdLife Κύπρου, εκπροσώπησαν την Κύπρο στο διεθνές συνέδριο του European Bird Census Council στη Ρίγα.
Συντονισμός με Κατεχόμενα
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος μέσω της τοποθέτησης φωλιών για ανθρωποπούλια αντί της χρήσης ποντικοφαρμάκων, η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας καταβάλλει προσπάθειες για συνεργασία με τα Κατεχόμενα, μέσω της Δικοινοτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος. Μάλιστα στο πλαίσιο αυτών των ενεργειών η Επιτροπή οργανώνει σήμερα, Παρασκευή, στο Σπίτι της Συνεργασίας στη Λευκωσία εκδήλωση, με ομιλητή Ελβετό επιστήμονα, ο οποίος ειδικεύεται στα αθρωποπούλια και βρίσκεται αυτό το διάστημα στην Κύπρο για συμβουλευτική αρωγή στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες και φορείς στο Ολοκληρωμένο Έργο LIFE «Πανδώτειρα», το οποίο προσπαθεί να βελτίωσει την κατάσταση διατήρησης για σημαντικά είδη και τύπους οικοτόπου, μέσω δράσεων σε ολόκληρο το δίκτυο Natura 2000.
Τα είδη
Για τα αποτελέσματα της έρευνας, την οποίας σκοπός ήταν η κατανόηση του βαθμού στον οποίο τα αρπακτικά εκτίθενται και επηρεάζονται από τα ποντικοφάρμακα, έγινε τοξικολογική εξέταση νεκρών αρπακτικών, κυρίως Αθρωποπουλιών (Tyto alba) και Αρκόθουπων (Asio otus), τα περισσοτερα από τα οποία βρέθηκαν νεκρά από τροχαία ατυχήματα, όπως δήλωσε στον «Π» ο ανώτερος λειτουργός στην Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας, Νίκος Κασίνης. Ο έλεγχος έγινε για τέσσερα ευρέως χρησιμοποιούμενα είδη ποντικοφαρμάκων (Bromadiolone, Brodifacum, Flocoumafen και Difenacum), ενώ τα δείγματα λήφθηκαν τόσο στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας (2018-2020), όσο και στο πλαίσιο του Έργου «Πανδώτειρα» (2021-2023).
Όπως σημείωσε, το ψηλό ποσοστό του ποντικοφαρμάκου στα δύο είδη κουκουβάγιας, στο Ανθρωποπούλι και τον Αρκόθουπος, αντικατοπτρίζει τη διατροφή των ειδών με τρωκτικά. Πρόσθεσε ότι υψηλά επίπεδα SGARs ανιχνεύθηκαν επίσης και σε μεγαλύτερα αρπακτικά, όπως το Διπλοσιάχινο (Accipiter gentilis), την Αετογερακίνα (Buteo rufinus), τον Σπιζαετό (Aquila fasciata) και μικρότερα είδη, όπως το ενδημικό Θουπί (Otus cyprius) και τη μικρή Κουκουβάγια (Athene noctua), των οποίων η διατροφή αποτελείται μόνο εν μέρει από τρωκτικά.
Διάγραμμα με το ποσοστό των ειδών αρπαχτικών που βρέθηκαν θετικά σε υπολείμματα τρωκτικοκτόνου.
Πρόσθετες νεκροψίες που διενεργήθηκαν σε Σπιζαετούς και Αετογερακίνες αποκάλυψαν δευτερογενή δηλητηρίαση από ποντικοφάρμακα ως αιτία θανάτου για δύο πτηνά, ενώ ίχνη αυτών των σκευασμάτων εντοπίστηκαν και σε πτώματα Γυπών (Gyps fulvus).
Αργός θάνατος
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, εξήγησε ότι τα ποντικοφάρμακα επηρεάζουν τη ζωή του είδους, τις κινήσεις του, την ικανότητα του να κυνηγήσει και να πετάξει πιο καλά. Στην πορεία θα το σκοτώσει, πρόσθεσε, διότι προκαλεί εσωτερική αιμορραγία.
Ανεξέλεγκτα ποντικοφάρμακα στο εμπόριο
Σύμφωνα με τον κ. Κασίνη τα αποτελέσματα της έρευνας είναι ανησυχητικά και καταδεικνύουν ότι δεν αρκεί η μείωση κατα 60% του τρωκτικοκτόνου που παραχωρει το Τμήμα Γεωργίας. Την ίδια ώρα, τόνισε, κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα ποντικοφάρμακα στο εμπόριο, τα οποία συχνά περνούν στην ελεύθερες περιοχές από τα Κατεχόμενα. «Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η χρήση τρωκτικοκτόνων στο περιβάλλον της Κύπρου είναι ευρέως διαδεδομένη και επηρεάζει προστατευόμενα είδη σε όλο το νησί. Αυτά τα ευρήματα επιτρέπουν τον εντοπισμό των φυτοφαρμάκων που είναι πιο τοξικά για τα αρπακτικά και παρέχουν στοιχεία που υποστηρίζουν προτάσεις για νομικούς περιορισμούς στην εφαρμογή/χρήση τους», ανέφερε.
