Ξεπερνούν τις 43 χιλιάδες οι παραπομπές μαθητών τα τελευταία πέντε σχολικά έτη σε εκπαιδευτικούς ψυχολόγους του Δημοσίου, καταγράφοντας ανησυχητική αυξητική τάση. Τα επίσημα στοιχεία προκύπτουν από απάντηση της υπουργού Παιδείας, Αθηνάς Μιχαηλίδου, σε σχετικό ερώτημα του βουλευτή του ΔΗΣΥ Γιώργου Κάρουλα. Η αύξηση είναι σταθερή και διαχρονική, αντανακλώντας τις αυξημένες ανάγκες ψυχοκοινωνικής στήριξης που παρουσιάζουν σήμερα οι μαθητές στη Δημόσια Εκπαίδευση. Ένα σημαντικό ποσοστό των παραπομπών σχετίζεται με περιστατικά βίαιης ή παραβατικής συμπεριφοράς, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις αναγνωρίζονται και σοβαρές συναισθηματικές δυσκολίες.
Τα στοιχεία
Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, κατά τη σχολική χρονιά 2019-2020 καταγράφηκαν 7.229 παραπομπές μαθητών στην Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας (ΥΕΨ). Το 2021-2022 οι παραπομπές ανήλθαν σε 8.480, ενώ το 2022-2023 ανήλθαν σε 9.316. Τη σχολική χρονιά 2023-2024 παρατηρήθηκε η υψηλότερη τιμή της τελευταίας πενταετίας, με τις παραπομπές να φθάνουν τις 10.598. Η συνεχής αύξηση, όπως σημειώνει η υπουργός, αποτελεί ξεκάθαρη ένδειξη των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το σύγχρονο σχολείο και της ανάγκης για ουσιαστική ενίσχυση των υποστηρικτικών δομών.
Ειδικότερα, για το σχολικό έτος 2023-2024, η υπουργός διευκρίνισε ότι:
- 1.176 μαθητές (11,1%) παραπέμφθηκαν στην Υπηρεσία λόγω προβλημάτων που σχετίζονται με τη βία και τη συμπεριφορά. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται διαταραχές διαγωγής, εναντιωματική προκλητική διαταραχή, επιθετικότητα και άλλες μορφές αντικοινωνικής συμπεριφοράς.
- 941 μαθητές (9%) αντιμετώπισαν σοβαρές συναισθηματικές δυσκολίες, όπως καταθλιπτικές και αγχώδεις διαταραχές, καθώς και τραυματικές εμπειρίες που σχετίζονται με το οικογενειακό ή κοινωνικό τους περιβάλλον. Συχνά, αυτές οι δυσκολίες συνυπάρχουν με παραβατικές συμπεριφορές, καθιστώντας την παρέμβαση ακόμη πιο σύνθετη.
Η ΥΕΨ, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει η Αθηνά Μιχαηλίδου, ανταποκρίνεται σε αιτήματα των σχολείων ή παρεμβαίνει αυτόβουλα όταν κρίνεται αναγκαίο, εφαρμόζοντας δράσεις πρόληψης και διαχείρισης της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Οι εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι έχουν ενεργό ρόλο μέσα στις σχολικές μονάδες, αναπτύσσοντας και εφαρμόζοντας προγράμματα παρέμβασης, βιωματικά εργαστήρια, εκπαιδεύσεις για εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές και σχολικούς βοηθούς. Παρ' όλα αυτά, όπως υπογραμμίζεται, το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους αναλώνεται στην ατομική αξιολόγηση και υποστήριξη μαθητών που παρουσιάζουν σοβαρές δυσκολίες. Από την απάντηση της υπουργού ξεχωρίζει επίσης το γεγονός ότι κάθε εκπαιδευτικός ψυχολόγος καλείται να διαχειριστεί ετησίως περίπου 30 έως 40 περιστατικά παραβατικής ή βίαιης συμπεριφοράς.
66 ψυχολόγοι
Οι παραπομπές αυξάνονται κάθε χρόνο γιατί αυξάνονται οι ανάγκες, τα προβλήματα που απασχολούν τους μαθητές, εξηγεί σε δηλώσεις της στον «Π» η προϊστάμενη της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας του Υπουργείου Παιδείας, Ερνεστίνα Σισμανή. Παραπομπές μαθητών, επεσήμανε, γίνονται είτε από σχολικές μονάδες είτε από τις επαρχιακές επιτροπές οι οποίες ασχολούνται με θέματα ειδικής εκπαίδευσης, προσθέτοντας ότι πέραν των παραπομπών που γίνονται, ένα σημαντικό ποσοστό των προβλημάτων επιλύνονται σε επίπεδο σχολείου, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις όπου σχολεία καλούν την Υπηρεσία να παρέμβει για να τους βοηθήσει, μέσω των ομάδων άμεσης παρέμβασης, να διαχειριστούν κρίσεις. Αναφέρθηκε ακόμη σε συστηματικές εκπαιδεύσεις που γίνονται σε εκπαιδευτικούς, για να μπορούν να αναγνωρίζουν συμπεριφορές μαθητών οι οποίες χρήζουν παραπομπή σε εκπαιδευτικό ψυχολόγο. Απαντώντας σε ερώτηση ως προς το εάν αρκεί ο αριθμός των ψυχολόγων που διαθέτει η Υπηρεσία για να διαχειριστεί όλα αυτά τα περιστατικά, σημείωσε ότι χρειάζονται ενδεχομένως τους τριπλάσιους ή τους τετραπλάσιους εκπαιδευτικούς ψυχολόγους. «Η υπηρεσία στελεχώνεται με 66 εκπαιδευτικούς ψυχολόγους, με αναλογία 1 ψυχολόγος για 1.850 μαθητές. Με βάση το τι ισχύει διεθνώς, θα έπρεπε η αναλογία αυτή να είναι ένας προς 500 μαθητές», είπε συμπληρώνοντας ότι έχει γίνονται προσπάθειες για αναβάθμιση της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας και για να αυξηθεί σε προσωπικό.
