Στις 30 Ιουλίου 2025 τέθηκε σε εφαρμογή, με τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Δημοκρατίας, η νομοθεσία που παρέχει τη δυνατότητα στους αξιωματούχους, αιρετούς και διορισμένους, να αποποιούνται τις συντάξεις που λαμβάνουν απο τον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα -εφόσον το επιθυμούν- για όσο διάστημα κατέχουν δημόσια αξιώματα. Μεταξύ άλλων, ο νόμος προβλέπει ότι «η Δήλωση Αποποίησης Σύνταξης υπογράφεται και υποβάλλεται αμέσως μετά την εκλογή ή τον διορισμό του αξιωματούχου ή το αργότερο εντός 15 ημερών από την εκλογή ή τον διορισμό αυτού». Όπως συνάγεται από τα πιο πάνω, οι 30 αξιωματούχοι που λαμβάνουν σήμερα, πέρα από τον μισθό, τους, και σύνταξη ή συντάξεις από το Δημόσιο δεν εμπίπτουν στις πρόνοιες της υπό αναφορά νομοθεσίας, η οποία απευθύνεται στους αξιωματούχους που διορίζονται ή εκλέγονται από την ημέρα εφαρμογής της, δηλαδή από τις 30/07/2025 και εντεύθεν.
Η πιο πάνω νομοθεσία, που τιτλοφορείται ως ο περί της Δυνατότητας Αποποίησης Σύνταξης Νόμος του 2025, προέκυψε μετά από πρόταση νόμου που κατέθεσαν από κοινού τα κόμματα ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ, με στόχο να ασκήσουν πίεση στους 30 αξιωματούχους για να αποποιηθούν τις συντάξεις τους. Αν τα κοινοβουλευτικά κόμματα έδιναν στη νομοθεσία αναδρομική ισχύ για να περιλάβει τους 30 νυν αξιωματούχους που διορίστηκαν ή εκλέγηκαν σε δημόσια αξιώματα πριν την ψήφιση και εφαρμογή της θα κρινόταν αντισυνταγματική και η επίμαχη νομοθεσία δεν θα εφαρμοζόταν ποτέ.
Θα τον μιμηθούν;
Τα κόμματα ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ πέτυχαν εν μέρει τον στόχο τους καθώς ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανακοίνωσε προχθές την αποποίηση της δημοσιουπαλληλικής σύνταξής του που λαμβάνει από τα 45 του χρόνια, ύψους €730 καθαρά τον μήνα. Αυστηρά ομιλούντες δεν πρόκειται για αποποίηση σύνταξης αλλά για δωρεά καθώς η σύνταξη του Προέδρου Χριστοδουλίδη θα καταβάλλεται σε ευαγή ιδρύματα και δεν θα παραμένει στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως αυτό που έχει σημασία είναι άοι υπόλοιποι 29 συνταξιούχοι αξιωματούχοι και ειδικότερα οι συνταξιούχοι υπουργοί και οι συνταξιούχοι βουλευτές των συγκυβερνώντων κομμάτων θα ακολουθήσουν τον δρόμο που έδειξε, έστω με καθυστέρηση δυόμισι χρόνων, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τους ακόλουθους:
- Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός. Πέρα από τις υπουργικές απολαβές ύψους €5.957 καθαρά τον μήνα, δήλωσε στο Πόθεν Έσχες του ότι λαμβάνει μηνιαίως και συντάξεις ύψους €4.151 στις οποίες περιλαμβάνονται η σύνταξη που λαμβάνει ως πρώην υπουργός και η σύνταξη που λαμβάνει ως πρώην δημόσιος υπάλληλος.
- Υπουργός Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου. Πέρα από τον μισθό του υπουργού ύψους €5.957 καθαρά τον μήνα, λαμβάνει σύνταξη από το Δημόσιο ως πρώην εκπαιδευτικός.
- Yφυπουργός παρά τω Προέδρω, Ειρήνη Πική. Πέρα από τον μισθό του υφυπουργού, ύψους €5.957 καθαρά τον μήνα, λαμβάνει σύνταξη ως πρώην διευθυντικό στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών.
- Βουλευτές. Πέρα από τον μισθό του βουλευτή ύψους €5.500 περίπου καθαρά τον μήνα, οι ακόλουθοι λαμβάνουν και σύνταξη ως πρώην υπάλληλοι του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, ανεξαρτήτως ηλικίας: Γιαννάκης Γαβριήλ - ΑΚΕΛ (πρώην εκπαιδευτικός), Ανδρέας Θεμιστοκλέους – ανεξάρτητος (πρώην εκπαιδευτικός), Χαράλαμπος Θεοπέμπτου – Κίνημα Οικολόγων (πρώην εκπαιδευτικός), Γιώργος Κάρουλλας - ΔΗΣΥ (πρώην εκπαιδευτικός), Μαρίνος Μουσιούττας – ΔΗΠΑ (πρώην δημοτικός γραμματέας Δήμου Λευκωσίας), Ρίτα Σούπερμαν – ΔΗΣΥ (πρώην αξιωματικός της Αστυνομίας) και Αλέκος Τρυφωνίδης – ΔΗΠΑ (πρώην ανώτερος λειτουργός της ΑΤΗΚ).
Ουδείς μπορεί να τους υποχρεώσει
Η σύνταξη στην Κυπριακή Δημοκρατία έχει αναγνωριστεί από τη νομολογία ως κεκτημένο δικαίωμα και περιουσιακό στοιχείο που προστατεύεται από το Άρθρο 23 του Συντάγματος. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να στερηθεί ή να αποκοπεί αυθαίρετα από τον δικαιούχο. Συνεπώς, ούτε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ούτε κανένας άλλος μπορεί να υποχρεώσει είτε τους υπουργούς είτε τους βουλευτές είτε τους υπόλοιπους αξιωματούχους να αποποιηθούν τη σύνταξη ή τις συντάξεις που λαμβάνουν από τον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα ταυτόχρονα με τους μισθούς τους. Μόνο οι ίδιοι μπορούν να αποποιηθούν τις συντάξεις τους, με βάση διαδικασία που θεσμοθετήθηκε με τον Περί της Δυνατότητας Αποποίησης Σύνταξης Νόμο που ψήφισε η ολομέλεια της Βουλής στις 10/07/2025, κατόπιν πρότασης νόμου των κομμάτων ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ, και τέθηκε σε ισχύ στις 30/07/2025. Οι βασικές πρόνοιες του υπό αναφορά νόμου έχουν ως εξής:
1 Αξιωματούχος ο οποίος εκλέγεται ή διορίζεται σε δημόσιο αξίωμα, λειτούργημα ή θέση στη Δημοκρατία ή στην ΕΕ δύναται να αποποιηθεί την παροχή σύνταξης για τη χρονική περίοδο που λαμβάνει μισθό, αντιμισθία ή αποζημίωση συνεπεία της εκλογής ή του διορισμού του υποβάλλοντας στον υπουργό Οικονομικών Δήλωση Αποποίησης Σύνταξης, ο τύπος της οποίας καθορίζεται στο παράρτημα του νόμου.
2 Η Δήλωση Αποποίησης Σύνταξης υπογράφεται και υποβάλλεται αμέσως μετά την εκλογή ή τον διορισμό του αξιωματούχου ή το αργότερο εντός 15 ημερών από την εκλογή ή τον διορισμό αυτού και ο υπουργός Οικονομικών προβαίνει σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος νόμου: Νοείται ότι η καταβολή της σύνταξης στον αξιωματούχο επαναρχίζει αμέσως μετά τον τερματισμό της θητείας αυτού στο αξίωμα, λειτούργημα ή θέση που υπηρετούσε.
3 Αξιωματούχος δύναται να επιλέξει να μην υποβάλει τη Δήλωση Αποποίησης Σύνταξης και, εν τοιαύτη περιπτώσει, ο υπουργός Οικονομικών ενημερώνει σχετικά τον Πρόεδρο της Βουλής γραπτώς μετά την παρέλευση 15 ημερών από την εκλογή ή τον διορισμό του εν λόγω αξιωματούχου.
4 Αξιωματούχος κατά τη διάρκεια της θητείας του δύναται οποτεδήποτε να αναιρέσει τη Δήλωση Αποποίησης Σύνταξης γραπτώς με επιστολή προς τον υπουργό Οικονομικών και κοινοποίησή της στον Πρόεδρο της Βουλής.
Δεν τις αποποιήθηκαν, τις δώρισαν
Όσοι αξιωματούχοι στο παρελθόν είχαν την ευαισθησία να παραιτηθούν απο το δικαίωμα να λαμβάνουν σύνταξη ή συντάξεις από το Δημόσιο για όσο χρονικό διάστημα κατείχαν δημόσιο αξίωμα δεν αναζήτησαν καμία θεσμική διαδικασία ούτε νόμο ούτε κανονισμό. Απλά απέστειλαν μια επιστολή στο Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας με την οποίαν ενημέρωναν για την απόφασή τους να δωρίσουν τη σύνταξη ή τις συντάξεις τους είτε στο Δημόσιο είτε σε φιλανθρωπικούς οργανισμούς. Αυτό έπραξαν, μεταξύ άλλων, οι Κίκης Καζαμίας, Ζέτα Αιμιλιανίδου, Ιωάννης Κασουλίδης, Γιαννάκης Ομήρου, Νίκος Νικολαΐδης και οι νυν βουλευτές του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, Ονούφριος Κουλλά και εσχάτως η Σάβια Ορφανίδου, σύμφωνα με δημόσια δήλωσή της.
