Οι ξένοι εργαζόμενοι διαδραματίζουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στις αγορές εργασίας της ευρωζώνης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Όπως αναφέρεται σε blog της ΕΚΤ, το οποίο υπογράφουν οι Oscar Arce, Agostino Consolo, António Dias da Silva και Marco Weissler, η υποτονική αύξηση της παραγωγικότητας και η ασθενής συσσώρευση κεφαλαίου έχουν παρεμποδίσει την ανάκαμψη της ευρωζώνης μετά την πανδημία.
Εν μέσω αυτής της αδυναμίας, υποδεικνύεται, η αύξηση του πληθυσμού και η αυξανόμενη συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό σταθεροποίησαν την οικονομία. «Και οι δύο παράγοντες ενισχύθηκαν αποφασιστικά από τις ισχυρές εισροές ξένων εργαζομένων», προστίθεται.
Αλλοδαποί και αύξηση του εργατικού δυναμικού
Σύμφωνα με τους συντάκτες, τα χαμηλότερα ποσοστά γονιμότητας στη ζώνη του ευρώ έχουν οδηγήσει σε συρρίκνωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας (ηλικίας 15 έως 64 ετών). Αυτό έχει αντισταθμιστεί από την αύξηση του εργατικού δυναμικού - τουλάχιστον προς το παρόν.
Σημειώνεται ότι ο ρυθμός αύξησης του εργατικού δυναμικού έχει σχεδόν διπλασιαστεί σε σύγκριση με τις εξελίξεις πριν από την πανδημία. Αυτό οφείλεται κυρίως σε δύο παράγοντες: πρώτον, έχει σημειωθεί αξιοσημείωτη αύξηση του ποσοστού συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό μεταξύ των ημεδαπών εργαζομένων, με περισσότερους κατοίκους της ζώνης του ευρώ να εργάζονται ή να αναζητούν εργασία. Δεύτερον, έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση στον αριθμό και τα ποσοστά συμμετοχής των αλλοδαπών εργαζομένων.
Παρόλο που οι αλλοδαποί εργαζόμενοι αποτελούσαν μόνο περίπου το 9% του συνολικού εργατικού δυναμικού το 2022, αντιπροσώπευαν το ήμισυ της αύξησης του εργατικού δυναμικού τα τελευταία τρία χρόνια που ισοδυναμεί με 3,1 εκατομμύρια επιπλέον εργαζόμενους.
Συμβολή των αλλοδαπών στην αύξηση του ΑΕΠ
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, οι ημεδαποί εργαζόμενοι έχουν αυξήσει τα ποσοστά απασχόλησής τους, γεγονός που αντιστάθμισε εν μέρει τις επιπτώσεις του σταθερού ή ελαφρώς μειωμένου πληθυσμού σε ηλικία εργασίας.
Επιπλέον, σύμφωνα με τη μεγάλη συμβολή τους στη συνολική αύξηση της απασχόλησης, οι ξένοι εργαζόμενοι έχουν συμβάλει σημαντικά στην αύξηση του ΑΕΠ. Οι αυξήσεις στα ποσοστά απασχόλησής τους, μαζί με την αυξανόμενη μετανάστευση, έχουν ενισχύσει σημαντικά το πραγματικό ΑΕΠ.
Τονίζεται ακόμη ότι οι ξένοι εργαζόμενοι έχουν συμβάλει στην επέκταση της προσφοράς εργασίας, στην άμβλυνση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και στην υποστήριξη της οικονομικής ανάπτυξης εν μέσω στενότητας στην αγορά εργασίας.
Ωστόσο, υπογραμμίζεται, η θετική συμβολή των αλλοδαπών εργαζομένων στην οικονομική ανάπτυξη ποικίλλει μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών της ζώνης του ευρώ, αντανακλώντας ειδικούς παράγοντες ανά χώρα.
Χώρες με σχετικά χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής - όπως η Ιταλία - έχουν δει αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης, υποστηριζόμενη από υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής των υπηκόων και οι αλλοδαποί εργαζόμενοι δεν έχουν συμβάλει σημαντικά στην απασχόληση και, ως εκ τούτου, στην αύξηση του ΑΕΠ.
Αντίθετα, σε χώρες με υψηλά ποσοστά συμμετοχής που αντιμετωπίζουν μείωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας – όπως η Γερμανία – οι ξένοι εργαζόμενοι έχουν συμβάλει στον μετριασμό των επιπτώσεων της γήρανσης του πληθυσμού και της συρρίκνωσης του εθνικού εργατικού δυναμικού.
Στην Ισπανία, η εισροή ξένων εργαζομένων έχει επίσης συμβάλει σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη, συμπληρώνοντας τη θετική, αλλά μέτρια, συμβολή του εθνικού πληθυσμού σε ηλικία εργασίας. Τόσο στη Γαλλία όσο και στην Ολλανδία, οι ξένοι εργαζόμενοι έχουν σημειώσει αξιοσημείωτη συμβολή, αν και λιγότερο από ό,τι στη Γερμανία και την Ισπανία.
Θέσεις εργασίας και χαρακτηριστικά των αλλοδαπών εργαζομένων
Παρά την ταχεία αύξηση του αριθμού των αλλοδαπών εργαζομένων, το ποσοστό ανεργίας τους έχει μειωθεί από την πανδημία COVID-19 καθώς τα επίπεδα εκπαίδευσής τους, έχουν βελτιωθεί αισθητά μαζί με αυτά των ημεδαπών εργαζομένων.
Και για τις δύο ομάδες, το ποσοστό των εργαζομένων με τριτοβάθμια εκπαίδευση έχει αυξηθεί. Παρόλο που οι αλλοδαποί εργαζόμενοι εξακολουθούν να υπερεκπροσωπούνται σε επαγγέλματα χαμηλής ειδίκευσης, το μερίδιό τους σε επαγγέλματα υψηλής ειδίκευσης έχει αυξηθεί.
