Την τάση στροφής των καταναλωτών προς το ηλεκτρονικό εμπόριο, με την αξιοποίηση των ιδιαίτερα φθηνών προϊόντων που προσφέρουν κινεζικές πλατφόρμες, καταδεικνύουν επίσημα στατιστικά στοιχεία που τηρούνται στο Τμήμα Τελωνείων, με την αξία των μικροδεμάτων που έρχονται από χώρες εκτός ΕΕ να εκτοξεύεται στα €24 εκατ. το 2024 και προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω στα €25 εκατ. το 2025.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραχώρησε στον «Π» το Τμήμα Τελωνείων, ο αριθμός των διασαφήσεων που υποβλήθηκαν στο τμήμα κατά το 2023 (660.265) αυξήθηκε κατά 10,7% σε σχέση με το 2022 (596.325) και παράλληλα η αύξηση με βάση τα είδη που περιλαμβάνονταν σε αυτές τις διασαφήσεις ήταν 27,8% (1.022.324 είδη το 2023 σε σχέση με 799.765 είδη το 2022).
Οι διασαφήσεις Η7 αποτελούν απλοποιημένες δηλώσεις εισαγωγής και χρησιμοποιούνται για συναλλαγές αξίας κάτω των €150. Ως επί το πλείστον αφορούν προσωπικές παραγγελίες από πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου. Υιοθετήθηκε από 1/7/2021 όταν τέθηκε σε εφαρμογή η επιβολή ΦΠΑ σε εμπορεύματα από αξία €1 και άνω.
Σημειώνεται ότι ανάλογη αύξηση ύψους 16,2% παρατηρήθηκε και στη συνολική αξία των ειδών η οποία αυξήθηκε στα €24,17 εκατ. το 2023 σε σχέση με €20,8 εκατ. το 2022.
Κατά το 2024 τόσο ο αριθμός των διασαφήσεων όσο και ο αριθμός των ειδών παρουσίασαν ελαφρά αύξηση προς 0,3% με την αξία να υπολογίζεται στα €24,3 εκατ.
Όπως δήλωσε στον «Π», τελωνειακός λειτουργός Α’ και εκπρόσωπος Τύπου του Τμήματος Τελωνείων, Γεώργιος Κωνσταντίνου, η αυξητική τάση αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025 αφού με τα υπολογιζόμενα στατιστικά στοιχεία του πρώτου τετραμήνου (από Ιανουάριο μέχρι Απρίλιο) έχουν υποβληθεί στο Τμήμα Τελωνείων γύρω στις 323.675 διασαφήσεις για 389.060 είδη συνολικής υπολογιζόμενης αξίας γύρω στα €9,2 εκατ., με την πρόβλεψη ότι μέχρι τον Δεκέμβριο του 2025 η συνολική αξία θα ξεπεράσει τα €25 εκατ.
Ανησυχίες για επιβλαβή προϊόντα
Σύμφωνα με τον κ. Κωνσταντίνου, «αυτό που θα πρέπει να τονιστεί και να σημειωθεί ιδιαίτερα είναι η ανησυχία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και των τελωνειακών και άλλων αρμόδιων αρχών της ΕΕ, αφού όλο και περισσότερα επιβλαβή και χαμηλής ποιότητας προϊόντα εισέρχονται στην ΕΕ», τονίζει.
Επιπλέον, προσθέτει, οι Ευρωπαίοι πωλητές, οι οποίοι τηρούν τα υψηλά ευρωπαϊκά πρότυπα προϊόντων, άρχισαν να πλήττονται από αθέμιτες πρακτικές και από την πώληση εμπορευμάτων παραποίησης/απομίμησης μέσω διαδικτυακών αγορών.
Τέλος, αναφέρει ότι ο μεγάλος αριθμός συσκευασιών που αποστέλλονται και μεταφέρονται, έχουν αρνητικό περιβαλλοντικό και κλιματικό αντίκτυπο.
Μέτρα ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λαμβάνει μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχουν οι εισαγωγές μικρής αξίας, οι οποίες πραγματοποιούνται μέσω διαδικτυακών εμπόρων λιανικής πώλησης εκτός ΕΕ και αγορών που φιλοξενούν εμπόρους εκτός ΕΕ και ενθαρρύνει δράσεις, μεταξύ άλλων, στους τομείς των τελωνείων και του εμπορίου, όπως η εντατικοποίηση τελωνειακών ελέγχων, η προστασία των καταναλωτών και η δράση για τις ψηφιακές υπηρεσίες και τις ψηφιακές αγορές.
Σύμφωνα με την ΕΕ, το 2024, περίπου 4,6 δισ. αποστολές μικρής αξίας, δηλαδή εμπορεύματα αξίας που δεν υπερβαίνει τα €150, εισήλθαν στην αγορά της ΕΕ, 12 εκατ. δέματα ημερησίως. Ο αριθμός αυτός είναι διπλάσιος από ό,τι το 2023 και τριπλάσιος από ό,τι το 2022. Πολλά από αυτά τα εμπορεύματα διαπιστώθηκε ότι δεν συμμορφώνονται με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
«Στην Ευρώπη, οι καταναλωτές θα πρέπει να απολαμβάνουν πλήρως τις δυνατότητες που προσφέρει το ηλεκτρονικό εμπόριο και να έχουν πρόσβαση σε εύχρηστα, οικονομικά προσιτά, ασφαλή και υψηλής ποιότητας προϊόντα στο διαδίκτυο. Ομοίως, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα πρέπει να επωφελούνται από ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά», υπογράμμισε η ΕΕ.
Στην ανακοίνωση, η Επιτροπή παρουσίασε όλα τα εργαλεία που έχει ήδη στη διάθεσή της η ΕΕ επισημαίνοντας τις πρωτοβουλίες που συζητούνται επί του παρόντος από τους συννομοθέτες. Επιπλέον, πρότεινε νέες κοινές δράσεις για την αντιμετώπιση των ανησυχιών που εγείρει η αλματώδης αύξηση μη ασφαλών, παραποιημένων και άλλως μη συμμορφούμενων ή παράνομων προϊόντων που εισέρχονται στην αγορά:
- Τελωνειακή μεταρρύθμιση, συμπεριλαμβανομένης της πρόσκλησης προς τους συννομοθέτες να εγκρίνουν ταχέως την προτεινόμενη δέσμη μέτρων για τη μεταρρύθμιση της τελωνειακής ένωσης, ώστε να καταστεί δυνατή η ταχεία εφαρμογή νέων κανόνων που θα εξασφαλίσουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Εδώ περιλαμβάνεται η κατάργηση της απαλλαγής από δασμούς για δέματα μικρής αξίας, κάτω των €150 και η ενίσχυση των ικανοτήτων για ελέγχους, μέσω καλύτερης ανταλλαγής δεδομένων και αξιολόγησης κινδύνου. Η Επιτροπή καλεί επίσης τους συννομοθέτες να εξετάσουν το ενδεχόμενο λήψης περαιτέρω μέτρων, όπως ένα τέλος διεκπεραίωσης χωρίς διακρίσεις, για τα είδη ηλεκτρονικού εμπορίου που εισάγονται στην ΕΕ απευθείας από τους καταναλωτές, ώστε να αντιμετωπιστεί το κλιμακούμενο κόστος της εποπτείας της συμμόρφωσης δισεκατομμυρίων τέτοιων αποστολών με τους κανόνες της ΕΕ.
- Στοχευμένα μέτρα για τα εισαγόμενα εμπορεύματα, συμπεριλαμβανομένης της δρομολόγησης συντονισμένων ελέγχων μεταξύ των τελωνειακών αρχών και των αρχών εποπτείας της αγοράς, καθώς και συντονισμένων δράσεων για την ασφάλεια των προϊόντων, όπως η πρώτη σάρωση για την ασφάλεια των προϊόντων. Αυτό αναμένεται να οδηγήσει στην απομάκρυνση των μη συμμορφούμενων εμπορευμάτων από την αγορά και να συμβάλει στη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων που θα τροφοδοτήσουν την ανάλυση κινδύνου και συμπληρωματικές δράσεις. Οι μελλοντικοί έλεγχοι θα εντατικοποιηθούν για ορισμένες επιχειρήσεις, εμπορεύματα ή εμπορικές ροές, σε κυλιόμενη βάση, υπό το πρίσμα της ανάλυσης κινδύνου. Σημειώνεται ότι όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό μη συμμόρφωσης, τόσο μεγαλύτερο θα πρέπει να είναι το επίπεδο επαγρύπνησης στα επόμενα στάδια, ενώ οι κυρώσεις θα πρέπει να αναδεικνύουν περιπτώσεις συστηματικής μη συμμόρφωσης.
- Προστασία των καταναλωτών στις διαδικτυακές αγορές, αναδεικνύοντας τις πρακτικές ηλεκτρονικού εμπορίου ως σαφή προτεραιότητα επιβολής στο πλαίσιο της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες, καθώς και εργαλεία όπως η πράξη για τις ψηφιακές αγορές και τα εργαλεία που εφαρμόζονται σε όλους τους εμπόρους: τον κανονισμό για τη γενική ασφάλεια των προϊόντων, τον κανονισμό για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών και το δίκτυο προστασίας των καταναλωτών.
- Χρήση ψηφιακών εργαλείων, τα οποία μπορούν να συμβάλουν στη διευκόλυνση της εποπτείας του τοπίου του ηλεκτρονικού εμπορίου μέσω του ψηφιακού διαβατηρίου προϊόντος και νέων εργαλείων ΤΝ για τον εντοπισμό δυνητικά μη συμμορφούμενων προϊόντων.
- Προστασία του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης του πρώτου σχεδίου δράσης σχετικά με τον κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό για βιώσιμα προϊόντα, και έκκληση για την ταχεία έγκριση της στοχευμένης τροποποίησης της οδηγίας-πλαισίου για τα απόβλητα.
- Ενδυνάμωση των καταναλωτών και των εμπόρων μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης σχετικά με τα δικαιώματα των καταναλωτών, τους κινδύνους και τους μηχανισμούς έννομης προστασίας.
- Διεθνής συνεργασία και εμπόριο, συμπεριλαμβανομένης της παροχής δραστηριοτήτων κατάρτισης σχετικά με τους κανόνες της ΕΕ για την ασφάλεια των προϊόντων και της αξιολόγησης τυχόν αποδεικτικών στοιχείων που ενδέχεται να προκύψουν σχετικά με το ντάμπινγκ και τις επιδοτήσεις.
Τι ισχύει στις διαδικτυακές αγορές
Η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή ενημέρωσε την Πέμπτη τους καταναλωτές για όσα ισχύουν σε σχέση με τις διαδικτυακές αγορές, στο πλαίσιο, των αυξημένων αγορών από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ και αλλού.
Συγκεκριμένα, σε σχετική ανακοίνωσή επισημαίνεται ότι οι αποστολές αξίας έως €150 απαλλάσσονται από εισαγωγικό δασμό, ωστόσο ενδέχεται να επιβληθεί φόρος κατανάλωσης (π.χ. σε κρύσταλλα, διακοσμητικά είδη από πορσελάνη, αλκοολούχα κ.λπ.).
Επίσης, υπόκεινται σε Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (συντελεστής 19% ή μειωμένος συντελεστής ανάλογα με το προϊόν π.χ. βιβλία υπόκεινται σε 5%). Ο ΦΠΑ μπορεί να έχει ήδη πληρωθεί κατά την αγορά (μέσω Import One-Stop Shop-IOSS) ή να ζητηθεί κατά την παράδοση από τον ταχυμεταφορέα ή το Τελωνείο.
Οι αποστολές αξίας άνω των €150 υπόκεινται σε εισαγωγικό δασμό σύμφωνα με την ταξινόμηση του προϊόντος, ωστόσο ενδέχεται να επιβληθεί και φόρος κατανάλωσης (π.χ. σε κρύσταλλα, διακοσμητικά είδη από πορσελάνη, αλκοολούχα κ.λπ.).
Επίσης, υπόκεινται σε ΦΠΑ (συντελεστής 19% ή μειωμένος συντελεστής ανάλογα με το προϊόν (π.χ. βιβλία υπόκεινται σε 5%). Σημειώνεται ότι απαιτείται πλήρης τελωνειακή διασάφηση συνήθως μέσω τελωνειακού αντιπροσώπου ή μεταφορέα, για την πληρωμή των πιο πάνω δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων.
Δέματα που περιέχουν είδη δώρων και αποστέλλονται από ιδιώτη εκτός ΕΕ σε ιδιώτη στην Κύπρο, απαλλάσσονται από φόρους, μόνο αν η αξία δεν υπερβαίνει τα €45, δεν προορίζονται για εμπορική χρήση και δηλώνονται ως δώρα κατά την αποστολή τους.
Σημειώνεται ότι ορισμένα προϊόντα, ανεξάρτητα από την αξία τους και τον προορισμό τους (π.χ. προσωπική χρήση, δώρο κ.ά.), ενδέχεται να υπόκεινται σε περιορισμούς, και ως εκ τούτου, για να επιτραπεί η εισαγωγή τους, θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της ΕΕ.
