Οι απανωτές κρίσεις των τελευταίων χρόνων, όπως η πανδημία και η ενεργειακή κρίση και το κύμα ακρίβειας που πυροδότησαν αλλά και οι γεωπολιτικές εξελίξεις, οδηγούν τα εγχώρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις να κτίζουν καταθετικό κομπόδεμα.
Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε την Πέμπτη η Κεντρική Τράπεζα οι συνολικές καταθέσεις στις τράπεζες παρουσίασαν μείωση τον Ιούλιο, με τις καταθέσεις ωστόσο των Κυπρίων να διατηρούνται σε σχετικά σταθερά επίπεδα ενώ από το 2019 σημειώνουν αξιοσημείωτη άνοδο.
Οι συνολικές καταθέσεις τον Ιούλιο 2025 κατέγραψαν καθαρή μείωση €154,5 εκατ., σε σύγκριση με καθαρή αύξηση €654,7 εκατ. τον Ιούνιο 2025. Η μείωση είναι η πρώτη που καταγράφεται μετά από τρεις μήνες καταγραφής ανόδου.
Το υπόλοιπο των συνολικών καταθέσεων ανέρχεται σε €56,58 δισ. από €56,62 δισ. τέλος Ιουνίου του 2025 και €55,9 δισ. τέλος Δεκεμβρίου του 2024.
Σε σχέση με τις αρχές του έτους, οι καταθέσεις παρουσιάζουν αύξηση 1,2% ενώ η άνοδος φθάνει το 16,1% από το 2019, προ πανδημίας.
Αύξηση 25% στις καταθέσεις Κυπρίων από το 2019
Όσον αφορά τις καταθέσεις των κατοίκων εσωτερικού ανέρχονται σε €49,1 δισ. όσα ήταν και τον Ιούνιο από €48 δισ. τον Δεκέμβριο του 2024. Το Δεκέμβριο του 2019, οι καταθέσεις των νοικοκυριών ήταν €39,3 δισ. Διαφαίνεται δηλαδή ότι σημειώνεται αύξηση 25,1% από το 2019, προ πανδημίας.
Στα νοικοκυριά οι καταθέσεις είναι €29,3 δισ. από €29,5 δισ. τον Ιούνιο και €28,9 δισ. τέλος 2024. Τέλος του 2019 ανέρχονταν σε €23,8 δισ. Η αύξηση από το 2019 φθάνει το 22,9%.
Οι καταθέσεις των κυπριακών επιχειρήσεων διαμορφώνονται σε €12,5 δισ. από €12,3 δισ. τον Ιούνιο και €11,7 δισ. τέλος του 2024 φθάνοντας σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Τέλος του 2019 ήταν €9,18 δισ.
Ανθεκτικότητα ισολογισμών
Όπως επεσήμανε η Κεντρική Τράπεζα στην ετήσια έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, το 2024 ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού εισοδήματος των εγχώριων νοικοκυριών ενισχύθηκε σημαντικά σε σύγκριση με το 2023, κυρίως λόγω της περαιτέρω υποχώρησης του πληθωρισμού.
Παράλληλα, η σταδιακή μείωση των δανειστικών επιτοκίων στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, ιδιαίτερα στα δάνεια μεταβλητού επιτοκίου που συνδέονται με το Euribor ή το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, σε συνέχεια της νομισματικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, συνέβαλε στη μείωση του κόστους εξυπηρέτησης υφιστάμενων δανείων και στη βελτίωση της οικονομικής τους θέσης.
Ταυτόχρονα, παρατηρήθηκε αύξηση στις καταθέσεις των εγχώριων νοικοκυριών, με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης να φτάνει το 3,8% τον Δεκέμβριο του 2024 , ενισχύοντας περαιτέρω την ανθεκτικότητα των ισολογισμών τους.
Όπως τα νοικοκυριά, οι εγχώριες μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις παρέμειναν ανθεκτικές κατά το 2024, με τους ισολογισμούς τους να παρουσιάζουν βελτίωση.
Η καλυτέρευση στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων αντικατοπτρίζεται στη σημαντική ετήσια αύξηση των καταθέσεών τους, η οποία έφθασε το 11,0% και υποδηλοί βελτιωμένες δυναμικές στην επιχειρηματική δραστηριότητα και τα εισοδήματά τους.
Αν και η σύνθεση παρέμεινε σε γενικές γραμμές σταθερή το 2024 σε σύγκριση με το 2023, παρατηρήθηκε μικρή αλλαγή στην καταθετική προτίμηση, από καταθέσεις μιας ημέρας και υπό προειδοποίηση σε καταθέσεις με μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα, μέχρι και 1 χρόνο.
Η μεταβολή αυτή ενδέχεται να αντανακλά τη μειωμένη ανάγκη των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων για άμεση ρευστότητα, ως αποτέλεσμα της βελτίωσης των οικονομικών τους συνθηκών, καθώς και την προτίμησή τους για καταθέσεις προθεσμίας που προσέφεραν υψηλότερα επιτόκια, ιδίως πριν αρχίσει να μετακυλίεται η αλλαγή στη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ στα επιτόκια αγοράς.
Παράλληλα, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές μεταβολές στην κατανομή των καταθέσεων ανά οικονομικό τομέα εντός του 2024, με την πλειοψηφία των καταθέσεων να εξακολουθεί να συγκεντρώνεται σε τέσσερεις τομείς: κατασκευές (10% για το 2024 και 2023), χονδρικό και λιανικό εμπόριο (19% για το 2024 και 2023), διαχείριση ακίνητης περιουσίας (11% για το 2024 και 10% για το 2023) και επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (14% για το 2024 και 2023).
Προσωρινό δίχτυ προστασίας
Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, η συνολική αύξηση των καταθέσεων συνάδει και με τις θετικές εγχώριες μακροοικονομικές συνθήκες που επικράτησαν κατά το 2024.
Επισημαίνεται ότι η τάση για αυξημένη προληπτική αποταμίευση που παρατηρείται, τόσο των επιχειρήσεων όσο και των νοικοκυριών, αναμένεται να λειτουργήσει ως προσωρινό δίχτυ προστασίας, επιτρέποντάς τους να εξυπηρετήσουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις για ένα εύλογο χρονικό διάστημα, σε περίπτωση χειροτέρευσης των εγχώριων οικονομικών συνθηκών, ένεκα των παγκόσμιων γεωπολιτικών εντάσεων.
Αύξηση και στην ευρωζώνη
Ανοδικά κινούνται και οι καταθέσεις στην ευρωζώνη. Σύμφωνα με στοιχεία που ανακοίνωσε την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των καταθέσεων από νοικοκυριά διαμορφώθηκε σε 3,4% τον Ιούλιο, σε σύγκριση με 3,3% τον Ιούνιο, ενώ ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των καταθέσεων από μη χρηματοπιστωτικές εταιρείες αυξήθηκε σε 2,7% τον Ιούλιο από 1,6% τον Ιούνιο.
