Στους χριστιανικούς πληθυσμούς της Συρίας και στο υπό διαμόρφωση νέο ισλαμικό καθεστώς της χώρας, βρίσκονται στραμμένα τα βλέμματα τόσο της Λευκωσίας, όσο και της Αθήνας, υπό τον φόβο θρησκευτικών επιθέσεων και διώξεων εναντίον χριστιανών σε περίπτωση επικράτησης των ακραίων ισλαμιστών-τζιχαντιστών.
Ο χριστιανικός πληθυσμός, όλων των ομολογιών (ορθόδοξοι, καθολικοί, προτεστάντες, μελχίτες, μαρωνίτες, συρο-ιακωβίτες κ.λπ.), στη Συρία αγγίζει το περίπου 10% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Σε αριθμούς, πρόκειται για πάνω από 2 εκατομμύρια ανθρώπους, οι οποίοι ζουν σε καθεστώς αβεβαιότητας, αφού πέραν του γενικότερου προβλήματος της πολιτικής αστάθειας στη χώρα, έχουν να αντιμετωπίσουν και τον κίνδυνο θρησκευτικών διώξεων. Μιλώντας στον «Π», ο θεολόγος και συνεργάτης της Αρχιεπισκοπής Κύπρου, Ιωάννης Αντωνιάδης εξήγησε ότι οι Σύροι χριστιανοί είναι πιο αστικοποιημένοι σε σχέση με τους μουσουλμάνους Σύρους, και ζουν κυρίως σε μεγάλες πόλεις της Συρίας όπως το Χαλέπι, η Χάμα και η Λαττάκεια. Διατηρούν μάλιστα τα δικά τους αστικά δικαστήρια, τα οποία παίρνουν αποφάσεις σε θέματα όπως ο γάμος, το διαζύγιο, η κληρονομιά. Ένας πληθυσμός, όμως, που συνεχώς μειώνεται καθώς σύμφωνα με τον θεολόγο, ο χριστιανικός πληθυσμός στη Συρία άγγιζε πριν από κάποια χρόνια το 15% του συνολικού πληθυσμού.
Πρώτη επιλογή, Ελλάδα και Κύπρος
Ενδεικτικά, το τελευταίο διάστημα καταγράφηκαν ανησυχητικά περιστατικά, όπως επιθέσεις τζιχαντιστών σε χριστιανικές περιοχές της Συρίας. Το πιο πρόσφατο περιστατικό καταγράφηκε την Τρίτη όταν ξέσπασαν διαδηλώσεις σε χριστιανικές συνοικίες της Δαμασκού μετά την πυρπόληση χριστουγεννιάτικου ελάτου κοντά στη Χάμα, στην κεντρική Συρία. «Απαιτούμε τα δικαιώματα των χριστιανών», φώναζαν διαδηλωτές, που έκαναν πορεία σε δρόμους της συριακής πρωτεύουσας κατευθυνόμενοι στην έδρα του Ορθόδοξου Πατριαρχείου, στη συνοικία Μπαμπ Σαρκί. Βγαίνοντας στους δρόμους αυθόρμητα σε διάφορες συνοικίες, συγκεντρώθηκαν για να εκφράσουν τη δυσφορία και την ανησυχία τους για το νέο συριακό καθεστώς, το οποίο παρόλο που δηλώνει ανεκτικό και έτοιμο να προστατεύσει τις μειονότητες της χώρας, ωστόσο ο φόβος ενδεχόμενων μαζικών διώξεων παραμένει.
Ελλάδα και Κύπρος αποτελούν την πρώτη και ίσως τη μοναδική επιλογή για τους χριστιανούς Σύρους, σε περίπτωση που χρειαστούν καταφύγιο ενώ σύμφωνα με τις πληροφορίες, ήδη ένας μικρός αριθμός ανθρώπων εγκατέλειψε τη Συρία και έφθασε στην Κύπρο. «Διαχρονικά, υπάρχει ένα σιωπηρό κύμα Σύρων χριστιανών που έρχονται στην Κύπρο, λόγω των συνθηκών διαβίωσης», είπε χαρακτηριστικά, μιλώντας στον «Π», ο μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου Βασίλειος. Μάλιστα, σύμφωνα με τον μητροπολίτη, κάποια στιγμή συζητείτο η μεταφορά του Πατριαρχείου Αντιοχείας από τη Δαμασκό, όπου εδρεύει στην Κύπρο, αλλά δεν έγινε για διάφορους λόγους.
Προς αυτή την κατεύθυνση, δεν είναι τυχαία η επιλογή του Έλληνα Πρωθυπουργού να τοποθετηθεί επί του θέματος των χριστιανών της Συρίας, και να στείλει το μήνυμα ότι η Ελλάδα ενδιαφέρεται για τη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και την προστασία των θρησκευτικών μειονοτήτων, «διότι υπάρχει ορθόδοξη μειονότητα στη Συρία, η οποία προσβλέπει στην Ελλάδα ώστε να εγγυηθεί την προστασία της και τα δικαιώματά της». Επεσήμανε ωστόσο ότι «είναι πολύ νωρίς να πει κανείς ακόμα για το τι θα γίνει στη Συρία» και εξέφρασε την ελπίδα ότι θα διαμορφωθεί μια ενιαία ευρωπαϊκή γραμμή.
Με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Ιερώνυμος, εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για τη Συρία, κάνοντας λόγο για κίνδυνο συνολικής εξάλειψης του χριστιανισμού στην περιοχή. Η Εκκλησία της Ελλάδας, σύμφωνα με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ενθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση και το Υπουργείο Εξωτερικών να αναλάβουν διπλωματικές και άλλες ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες για τη διασφάλιση της παρουσίας των ομογενών και ομοδόξων της Συρίας. Ανάλογο μήνυμα επιχειρεί να στείλει και η Κύπρος με τον διορισμό ειδικής εκπροσώπου της Δημοκρατίας για Θρησκευτικές Ελευθερίες και Προστασία Μειονοτήτων στη Μέση Ανατολή. Δίνοντας το στίγμα της προσέγγισης της Λευκωσίας, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έστειλε το μήνυμα ότι με τον διορισμό της ειδικής εκπροσώπου, η Κυπριακή Δημοκρατία επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της να υποστηρίξει τις θρησκευτικές κοινότητες της Μέσης Ανατολής, να προωθήσει την περιφερειακή σταθερότητα και να αναδείξει τον πλούτο της πολιτιστικής και της θρησκευτικής κληρονομιάς της περιοχής.
Χρήζουν προστασίας
Από την πλευρά του, ο μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου εξέφρασε δε τη θέση ότι οι χριστιανοί της Συρίας «απαραίτητα χρήζουν προστασίας μέχρι να ξεκαθαρίσει η υπόθεση διότι δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η συμπεριφορά των ισλαμιστών που ανέλαβαν την εξουσία στη χώρα». Χαρακτήρισε, σε αυτό το πλαίσιο, «θετικό» το γεγονός ότι η Ελλάδα επέδειξε ενδιαφέρον και πρόσθεσε ότι σε περίπτωση επιθέσεων εναντίον τους, η Κύπρος θα πρέπει να φιλοξενήσει χριστιανούς της Συρίας καθώς και να στείλει, αν χρειαστεί, ανθρωπιστική βοήθεια.
Παρακολουθούν με ανησυχία
Χριστιανοί κληρικοί του Πατριαρχείου Αντιοχείας, που μίλησαν στον «Π» υπό καθεστώς ανωνυμίας, για ευνόητους λόγους, εξέφρασαν τη βαθιά τους ανησυχία για το μέλλον των χριστιανικών πληθυσμών της Συρίας. «Προς το παρόν παρακολουθούμε τη δύσκολη κατάσταση και το υπό διαμόρφωση νέο καθεστώς στη χώρα. Η κατάσταση είναι δύσκολη για όλους, αλλά ειδικά οι χριστιανοί χρειάζονται προστασία μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα», είπε στον «Π» πηγή από το Πατριαρχείο Αντιοχείας, καλώντας Ελλάδα και Κύπρο να επιδείξουν αποφασιστικότητα και να διασφαλίσουν την ασφάλεια των χριστιανών της Συρίας.
Χριστιανοί κληρικοί της Συρίας καταγράφουν στα θετικά την εκφρασθείσα διαβεβαίωση του ηγέτη του ισλαμικού κινήματος, που ανέτρεψε τον Άσαντ, Αλ Τζολάνι, ότι θα σεβαστεί τις θρησκευτικές ελευθερίες, με ανοίγματα σε όλους τους πολίτες της Συρίας. Υποδεικνύουν ωστόσο την απόσταση που υπάρχει μεταξύ λόγων και πράξεων. «Γι' αυτό, Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να σταθούν δίπλα μας, να στείλουν το μήνυμα ότι είμαστε αδέλφια και ότι δεν θα μας εγκαταλείψουν», είπε στον «Π» ορθόδοξος κληρικός από τη Συρία, και αναδεικνύοντας άλλη μια παράμετρο, πρόσθεσε ότι «ως ορθόδοξοι χρειαζόμαστε την ανάλογη στήριξη που απολαμβάνουν οι καθολικοί και προτεστάντες της Συρίας από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, όπως και οι ισλαμιστές της Συρίας από την Τουρκία».
