Ο Τουφάν Έρχιουρμαν έστειλε το πρώτο σαφές μήνυμα ενόψει της συνάντησης της Πέμπτης με τον Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη, καλώντας σε ρεαλιστικές προσδοκίες και υπογραμμίζοντας ότι το κλίμα λύσης στο νησί παραμένει αδύναμο.
Σε εκτενή τοποθέτησή του, ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας σημείωσε ότι από το 2017 έχουν περάσει οκτώ χρόνια που δεν βοήθησαν στη δημιουργία ελπίδας για επίλυση και πρόσθεσε ότι η νέα διαδικασία απαιτεί προσεκτική διαχείριση. Τόνισε ότι η ευθύνη των δύο ηγετών είναι να καλλιεργήσουν το κατάλληλο κλίμα μέσα από ειλικρίνεια και αμοιβαία εμπιστοσύνη και όχι μέσα από δημόσιες αντιπαραθέσεις στα μέσα ενημέρωσης. Εξήγησε επίσης ότι δεν πρέπει να υπάρχει προσδοκία πως όλα τα θέματα μπορούν να ξεκαθαριστούν μέσα σε μια ώρα και ευχήθηκε η πρώτη αυτή συνάντηση να σηματοδοτήσει ένα σταθερό και τακτικό κύκλο επαφών. «Λυπάμαι που πρέπει να πω ότι, λόγω των εξελίξεων εντός του νησιού και στην περιοχή, θα ήταν υπερβολικά αισιόδοξο να ισχυριστούμε πως αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα κλίμα λύσης», αναφέρει χαρακτηριστικά ο ηγέτης της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας.
Η τοποθέτηση του κ. Έρχιουρμαν έρχεται λίγες ώρες μετά την επιβεβαίωση της Λευκωσίας ότι η πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου στις 9 και 30 το πρωί εντός της νεκρής ζώνης στην οικία του Ειδικού Αντιπροσώπου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Η Κυπριακή Δημοκρατία αναφέρει ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προσέρχεται με εποικοδομητική διάθεση και ειλικρινή πολιτική βούληση με στόχο την επανέναρξη των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά και επιδιώκει λύση στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η συνάντηση θεωρείται καθοριστική για το τι θα ακολουθήσει το επόμενο διάστημα. Είναι η πρώτη από την εκλογή του κ. Έρχιουρμαν στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας και ανοίγει ένα νέο παράθυρο διαβουλεύσεων στο Κυπριακό σε μια στιγμή που ο ΟΗΕ εξετάζει τρόπους να αναζωογονήσει τη διαδικασία. Παρά τις χαμηλές προσδοκίες, η Πέμπτη εκλαμβάνεται ως δοκιμαστικό βήμα για να φανεί εάν οι δύο πλευρές μπορούν να ξαναχτίσουν την απαραίτητη εμπιστοσύνη και να δημιουργήσουν συνθήκες για πολιτική κινητικότητα τους επόμενους μήνες.
Αυτούσια η ανάρτηση του Τουφάν Έρχιουρμαν:
Την Πέμπτη θα συναντηθούμε για πρώτη φορά με τον κ. Χριστοδουλίδη, σε μια συνάντηση μιας ώρας. Από το 2017 έχουν περάσει οκτώ χρόνια και δεν είναι καθόλου εύκολο να πούμε ότι αυτά τα χρόνια συνέβαλαν στην άνθηση της ελπίδας για λύση στο νησί.
Μετά από όλα αυτά τα χρόνια, στη νέα διαδικασία που ξεκινά την Πέμπτη, είναι σημαντικό να διαχειριστούμε σωστά τις προσδοκίες. Λυπάμαι που πρέπει να πω ότι, λόγω των εξελίξεων εντός του νησιού και στην περιοχή, θα ήταν υπερβολικά αισιόδοξο να ισχυριστούμε πως αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα κλίμα λύσης. Πιστεύω ότι η δημιουργία αυτού του κλίματος αποτελεί υποχρέωσή μας ως ηγέτες απέναντι στους λαούς μας.
Αυτό που θα γεννήσει την αισιοδοξία και το κλίμα λύσης είναι η βούληση για λύση, η ειλικρίνεια, η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η αποφυγή του παιχνιδιού αλληλοκατηγοριών μέσω των ΜΜΕ για τη διαδικασία. Φυσικά θα υπάρχουν δηλώσεις σχετικά με εξελίξεις εκτός της διαδικασίας, αλλά όσον αφορά τις δηλώσεις για την ίδια τη διαδικασία, η μέγιστη προσοχή είναι απαραίτητη για να μπορέσει να προχωρήσει – και εγώ θα φερθώ με αυτή την ευθύνη.
Την Πέμπτη θα γνωριστούμε με τον κ. Χριστοδουλίδη και θα ανταλλάξουμε για πρώτη φορά τις απόψεις μας για πολλά ζητήματα που βρίσκονται στην ατζέντα. Δεν είναι σωστό να αναμένουμε –και ακόμη περισσότερο να δημιουργούμε την προσδοκία– ότι θα υπάρξει σαφήνεια για όλα αυτά τα ζητήματα μέσα σε μία ώρα.
Εύχομαι αυτή η πρώτη συνάντηση να πραγματοποιηθεί σε μια ατμόσφαιρα ειλικρίνειας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης και να αποτελέσει την αρχή μιας διαδικασίας συναντήσεων που θα συνεχιστεί σε τακτά, όχι μεγάλα, χρονικά διαστήματα.
Πράσινο φως για συνομιλίες στο Κυπριακό από τον Ερντογάν:
Υπενθυμίζεται ότι μετά τη συνάντηση του Τουφάν Έρχιουρμάν με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα, η δημοσιογράφος Άννα Ανδρέου αποκάλυψε στην ιστοσελίδα Εδώ Τουρκία ένα σημαντικό παρασκήνιο που δείχνει πως το πολιτικό κλίμα γύρω από το Κυπριακό βρίσκεται σε μια από τις πιο ρευστές αλλά και πιο κρίσιμες φάσεις των τελευταίων ετών.
Σύμφωνα με ανώτατες τουρκοκυπριακές πηγές, ο Τούρκος Πρόεδρος έδωσε το πράσινο φως για επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων, αναγνωρίζοντας ότι οι διεθνείς και περιφερειακές συγκυρίες απαιτούν μια διαφορετική προσέγγιση από το παρελθόν. Ταυτόχρονα δεν ανέφερε ούτε ότι τελείωσε οριστικά το μοντέλο της ομοσπονδίας ούτε ότι ζητείται αναγνώριση της αυτοαποκαλούμενης τδβκ στοιχείο που ερμηνεύεται από διπλωματικούς κύκλους ως μήνυμα ευελιξίας ενόψει πιθανής επαναφοράς της διαδικασίας υπό τα Ηνωμένα Έθνη. Η Άννα Ανδρέου μεταφέρει ότι ο Τουφάν Έρχιουρμάν παρουσιάστηκε αποφασισμένος να στηρίξει μια λύση αποκεντρωμένης ομοσπονδίας με δύο πολιτικά ίσες συνιστώσες πολιτείες και αρμοδιότητες κατανεμημένες με τρόπο που να μειώνει τη νομική και λειτουργική τριβή μεταξύ των δύο πλευρών. Ο νέος Τουρκοκύπριος ηγέτης δεν προκρίνει συνομοσπονδιακά μοντέλα ούτε μια δομή δύο χωριστών κρατικών οντοτήτων και αποφεύγει συστηματικά τα σημεία σύγκρουσης που οδήγησαν στο παρελθόν σε θεσμικό αδιέξοδο, κάτι που σύμφωνα με τις ίδιες πηγές τον διαφοροποιεί τόσο από τον Ερσίν Τατάρ όσο και από τον Μουσταφά Ακιντζί.
Η δημοσιογράφος επισημαίνει ότι ο Έρχιουρμάν χρησιμοποίησε προσεκτική γλώσσα ακόμη και όταν μίλησε για κυριαρχική ισότητα και εγγενή δικαιώματα, αναφερόμενος στον συνταγματικό πυρήνα του 1960 και όχι σε αξιώσεις διεθνούς κυριαρχίας, ενώ κατέστησε σαφές πως τα θέματα ασφαλείας, ενέργειας, θαλάσσιων ζωνών και πολιτειακής ιδιότητας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να ασκούνται σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Το υπόλοιπο εύρος εξουσιών θα παραμένει στις δύο μελλοντικές πολιτείες, στοιχείο που θεωρεί πως μπορεί να καταστήσει τη λύση βιώσιμη και λειτουργική.
Καθοριστικό μέρος του ρεπορτάζ της Άννας Ανδρέου αφορά και την αντίδραση του Ερντογάν, ο οποίος σύμφωνα με τις πληροφορίες αποδέχθηκε τις τέσσερις αρχές του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών, δηλαδή την πολιτική ισότητα, τη διατήρηση των συγκλίσεων του Κραν Μοντανά, τη διαδικασία με συγκεκριμένο στόχο και χρονοδιάγραμμα και την ανάγκη να μην επιστρέφουν οι πλευρές στο ίδιο αδιέξοδο αν υπάρξει διακοπή. Στο παρασκήνιο όμως υπήρξαν και αντιδράσεις, με τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί να επιχειρεί να μπλοκάρει την πολιτική μετατόπιση που διακρίνεται στην Άγκυρα υποστηρίζοντας ότι ο Έρχιουρμάν απομακρύνεται από το αφήγημα των δύο κρατών. Οι αποκαλύψεις αυτές δείχνουν ότι το παιχνίδι ισορροπιών στην τουρκική πρωτεύουσα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και πως η συνάντηση Ερντογάν Έρχιουρμάν ίσως αποδειχθεί καθοριστική για την πορεία του Κυπριακού τους επόμενους μήνες.
Οι προϋποθέσεις του Έρχιουρμαν
Ο Τ/κ ηγέτης ζητά αλλαγή της μεθοδολογίας στο Κυπριακό, υποστηρίζοντας ότι «ο τουρκοκυπριακός λαός δεν αποδέχεται μια διαδικασία στην οποία η πολιτική ισότητα θα υπόκειται σε διαπραγμάτευση ή σε δούναι και λαβείν, στην οποία δεν θα υπάρχει χρονικό όριο, οι συγκλίσεις που έχουν επανειλημμένα επιβεβαιωθεί στις μέχρι σήμερα διαπραγματευτικές διαδικασίες θα αγνοηθούν και στην οποία, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν και πιο ξεκάθαρα στα δημοψηφίσματα για το σχέδιο Ανάν, η επιστροφή στο υφιστάμενο στάτους κβο θα επιτευχθεί σαν να μην είχε συμβεί τίποτα αν η ελληνοκυπριακή ηγεσία το απορρίψει στο τέλος μιας μακράς διαδικασίας».
Δεν θέλει όρους και προϋποθέσεις ο Χριστοδουλίδης
Ωστόσο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε το Σάββατο ότι προσδοκεί στην επανέναρξη των συνομιλιών, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, από εκεί που διακόπηκαν το καλοκαίρι του 2017, με στόχο την εξεύρεση οριστικής λύσης.
