Όσο θα ακούγεται οπαδικό χειροκρότημα η θεσμική ωριμότητα θα αγνοείται

Δύο θέματα που απασχόλησαν και μονοπώλησαν για μέρες την επικαιρότητα το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας, τα αντισυστημικά έργα ενός εικαστικού-εκπαιδευτικού και τα «χρυσά» διαβατήρια που μας εκθέτουν διεθνώς αν κάτι επιβεβαίωσαν είναι ότι παραμένει μακρύς ο δρόμος προς τη θεσμική ωριμότητα (καθρέφτης της κοινωνικής), γεγονός που αφήνει ένα ολάκερο κράτος έρμαιο κομματικών λαφύρων και βεβαίως τους πολίτες χωρίς την απαιτούμενη κριτική διερώτηση. Ναι μεν η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ακόμα νεαρή ηλικιακά σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, ναι μεν το γεγονός ότι παραμένει ημικατεχόμενη ενισχύει τον συντηρητισμό της κοινωνίας και εν πολλοίς την άρνηση για αλλαγές υπό τον φόβο του χειρότερου, ωστόσο δεν μπορεί να συνεχίσει η κομματική χειραγώγηση του κράτους.

Σε μια πρόσφατη συζήτηση που είχαμε για τα πιο πάνω ο κοσμήτορας του Πανεπιστημίου Κύπρου και καθηγητής Στρατηγικής Διοίκησης Χαρίδημος Τσούκας επεσήμανε το εξής σχολιάζοντας τις αντιπαραθέσεις: «Τι θα συνέβαινε σε μια θεσμικώς ώριμη δημοκρατία σκανδιναβικού τύπου; Σε τέτοιου τύπου δημοκρατίες έχεις ανεξάρτητους θεσμούς. Ο αρμόδιος θεσμός θα επιλαμβανόταν του θέματος και θα αποφαινόταν με εγκυρότητα. Εδώ δεν έχουμε τέτοιου τύπου ανεξαρτησία. Το κράτος είναι εν πολλοίς κομματικό λάφυρο, οπότε χρησιμοποιείται ιδιοτελώς από τους εκάστοτε κυβερνώντες προκειμένου να προωθούν τη δική τους ατζέντα και να κατατροπώνουν τους αντιπάλους τους». Και αυτό βεβαίως γιατί απουσιάζουν τα checks and balances. Την ίδια ώρα και η κριτική ικανότητα και ιδιότητα του πολίτη.

[rml_read_more]

Και τι γίνεται σε τέτοιες περιπτώσεις; Καταφεύγουμε στη γνωστή «διπλωματία» των κομμάτων, αυτήν του «εκάμετε τζαι εσείς πολλά», η οποία αφορμάται από το ιστορικό φορτίο που κουβαλούν όλες οι κοινωνίες, ωστόσο δεκαετίες μετά στη χώρα μας καταλήγει στον κοινωνικό διχασμό με ναυαρχίδες δύο πολιτικές φιγούρες, τον Γρίβα και τον Μακάριο. Έτσι χρησιμοποιείται η μνήμη με ιδιοτελή τρόπο εν τη απουσία πολιτικών επιχειρημάτων για το τώρα και το αύριο. Η «διπλωματία» αυτή βεβαίως βρίσκει έδαφος και λόγω του κομματικού οπαδισμού.

Συνεχίζει ο κ. Τσούκας: «Ο πιστός δεν θέτει τις αντιλήψεις του σε κριτική διερώτηση. ‘Μήπως κάνω λάθος; Μήπως το κόμμα που ψήφισα στις τελευταίες εκλογές δεν ρύθμισε το θέμα των πολιτογραφήσεων με τον τρόπο που αρμόζει σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή δημοκρατία’; Εάν δεν θέσεις το ερώτημα αυτό στον εαυτό σου και δεν προσπαθήσεις να το απαντήσεις με τον δικό σου τρόπο, είσαι οπαδός ο οποίος συντάσσεται συναισθηματικά με την ομάδα του χωρίς να παίρνει εκείνες τις κριτικές αποστάσεις που πρέπει να παίρνει ο κάθε σκεπτόμενος πολίτης. Αυτό είναι όμως μια ευρύτερη κουλτούρα. Αυτό που πρέπει να αναδείξουμε ως πανεπιστήμια, ως πνευματικοί άνθρωποι, ως ΜΜΕ σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Όταν ανεβάσουμε το επίπεδο του διαλόγου μας τότε ωθούμε και τα κόμματα να συμπεριφέρονται κατ' αντίστοιχο τρόπο».

Η πολιτική κουλτούρα σήμερα παραμένει στο να επιχειρεί κανείς να μειώσει τον αντίπαλό του σε ένα φτηνιάρικο θέμα, ένα θέμα που πουλά. «Πρέπει να ξέρω πού να πατάω τον αντίπαλό μου. Εκεί που τον πονάει μεν αλλά που δεν μειώνει την πολιτική κουλτούρα της χώρας μου. Αυτό θέλει μαεστρία, θέλει καλλιέργεια. Θέλει άλλου επιπέδου πολιτικούς. Δεν τους βλέπουμε συχνά», καταλήγει ο κ. Τσούκας, όπως βεβαίως και πολλοί από εμάς που μπαίνουν στο τριπάκι της διερώτησης αφήνοντας τα οπαδικά χειροκροτήματα για το γήπεδο.