Ο τομέας του τουρισμού αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της οικονομίας της Κύπρου, με διαχρονική προσφορά στο ΑΕΠ της χώρας, ακόμη και σε δύσκολες εποχές. Το 2025 διαφαίνεται ως μια ακόμη καλή χρονιά για τον κυπριακό τουρισμό, όπως άλλωστε και για άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Ελλάδα.
Ακούμε πολλές φορές για άλλες μορφές τουρισμού, όπως ο ιατρικός, ο αθλητικός, ο συνεδριακός ή ο θρησκευτικός. Μέχρι σήμερα, έχουν γίνει κάποιες πρωτοβουλίες για τη δημιουργία στην Κύπρο εγκαταστάσεων ιατρικής θεραπείας συγκεκριμένων παθήσεων, φροντίδας ηλικιωμένων, αισθητικής ιατρικής και υψηλού επιπέδου αθλητικών εγκαταστάσεων. Ωστόσο, τα βήματα αυτά είναι πολύ μικρά σε σύγκριση με την ανάγκη ύπαρξης ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού.
Επιπλέον, γίνονται προσπάθειες για την προσέλκυση αθλητικών ομάδων για την προετοιμασία τους στην Κύπρο, ενώ συνεχίζεται εντατικά και η προώθηση της χώρας ως προορισμού συνεδρίων. Το ζητούμενο είναι να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα σε όλες αυτές τις ενέργειες.Υπάρχουν διάφορες μορφές αθλητικού τουρισμού. Ο ενεργός αθλητικός τουρισμός αφορά άτομα ή ομάδες που ταξιδεύουν σε συγκεκριμένο προορισμό για να συμμετάσχουν ενεργά σε κάποιο άθλημα που έχουν επιλέξει.
Αντίθετα, ο παθητικός αθλητικός τουρισμός αφορά άτομα που δεν συμμετέχουν ενεργά, αλλά δραστηριοποιούνται γύρω από τον αθλητισμό, για παράδειγμα ως θεατές που ταξιδεύουν για να παρακολουθήσουν μια συγκεκριμένη ομάδα ή ως δημοσιογράφοι που καλύπτουν ένα αθλητικό γεγονός.
Ο τουρισμός που σχετίζεται με αθλητικές διοργανώσεις επικεντρώνεται σε σημαντικά γεγονότα, συνήθως παγκόσμιας εμβέλειας, τα οποία προσελκύουν μεγάλο αριθμό επισκεπτών, όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου και οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Αυτά διεξάγονται σε διαφορετικές τοποθεσίες κάθε φορά, μεταφέροντας τον τουρισμό σε νέες περιοχές. Τέλος, υπάρχει και ο τουρισμός που περιλαμβάνει επισκέψεις σε διάσημα αθλητικά αξιοθέατα, χωρίς οι τουρίστες να συμμετέχουν ή να παρακολουθούν ενεργά τον αθλητισμό. Παράδειγμα αποτελεί το Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο).
Είναι φανερό ότι η Κύπρος θα μπορούσε να επενδύσει στις τρεις πρώτες μορφές αθλητικού τουρισμού, με τη φιλοξενία ομίλου του Ευρωμπάσκετ το ερχόμενο καλοκαίρι να αποτελεί μια θετική εξέλιξη.
Την ίδια στιγμή, ιστορικά, αποδεικνύεται πόσο «ευαίσθητος» είναι ο τομέας του τουρισμού στις μεταβολές του διεθνούς πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος.
Ένα σημαντικό ζήτημα που προκύπτει είναι η οικονομική δυνατότητα των τουριστών που προσελκύει η Κύπρος και το ποσοστό κέρδους που παραμένει στους επαγγελματίες του κλάδου. Διότι, παρόλο που ενδέχεται να αυξάνεται ο αριθμός των επισκεπτών, αυτό που έχει καθοριστική σημασία είναι η κερδοφορία και η ρευστότητα που παραμένει στη χώρα.
Υπενθυμίζεται ότι, λόγω του πληθωρισμού, τα λειτουργικά έξοδα των επιχειρήσεων έχουν αυξηθεί σημαντικά, ιδίως στον τομέα της ενέργειας, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια αντιμετωπίζουν αυξημένες δόσεις λόγω της σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες. Φυσικά, θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι, μεταξύ του να υπάρχουν άδεια ξενοδοχεία ή να φιλοξενούνται τουρίστες με χαμηλότερο κέρδος, προτιμάται η δεύτερη επιλογή, καθώς τα σταθερά έξοδα των επιχειρήσεων εξακολουθούν να «τρέχουν».
Ταυτόχρονα, αυξάνεται ο αριθμός διαμερισμάτων και επαύλεων που ενοικιάζονται για τουριστικούς σκοπούς. Παρότι υπάρχουν νομοθεσίες για την εγγραφή τέτοιων καταλυμάτων στο Υφυπουργείο Τουρισμού και τη φορολογική συμμόρφωση, πιθανόν να απαιτείται εντατικοποίηση των σχετικών ελέγχων. Η Ελλάδα, για παράδειγμα, καταγράφει σημαντική αύξηση στα φορολογικά έσοδα από τέτοιες επιχειρήσεις.
Παρατηρείται ότι, όπως στην Αθήνα, έτσι και σε πολλές περιοχές της Κύπρου, η αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει συντελέσει στην άνοδο των ενοικίων, επηρεάζοντας κυρίως τις τοπικές κοινωνίες, καθώς μειώθηκε το διαθέσιμο οικιστικό απόθεμα. Νέοι ιδιοκτήτες ακινήτων προτιμούν να λήξουν μακροχρόνιες μισθώσεις και να εντάξουν τα ακίνητα στην τουριστική αγορά.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, είναι αναγκαία μια ολιστική προσέγγιση στις προκλήσεις του τομέα, καθώς και η ύπαρξη γρήγορων αντανακλαστικών, ώστε να διασφαλιστεί η μελλοντική προοπτική και η συνέχιση της θετικής πορείας. Ζητήματα όπως το άνοιγμα νέων αγορών, η ενίσχυση της συνδεσιμότητας της Κύπρου και η επέκταση της τουριστικής περιόδου βρίσκονται σταθερά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης.
Η απουσία ελκυστικού χειμερινού τουριστικού προϊόντος οδηγεί σε εποχικότητα και προσωρινή παύση λειτουργίας πολλών ξενοδοχειακών μονάδων, με συνέπειες όπως η αδρανοποίηση του προσωπικού και η αύξηση του κόστους συντήρησης.
Η αύξηση της αποδοτικότητας των ξενοδοχειακών μονάδων και η δημιουργία συνεργειών με άλλους τομείς, όπως οι κατασκευές και η ενέργεια, μπορούν να μειώσουν το κόστος και να επιτρέψουν την παροχή πιο ανταγωνιστικών πακέτων.
Είναι εξίσου σημαντικό να δημιουργηθούν κατάλληλες υποδομές εξυπηρέτησης επισκεπτών, όπως η αναβάθμιση του οδικού δικτύου και η εύκολη πρόσβαση σε τουριστικούς χώρους. Η δημιουργία της σωστής τουριστικής κουλτούρας θα ενισχύσει την εικόνα της Κύπρου, καθώς τα θετικά σχόλια των επισκεπτών αποτελούν την καλύτερη διαφήμιση.
Η Κύπρος, πέρα από το καλό κλίμα, τις όμορφες παραλίες και την τουριστική της παράδοση, διαθέτει σημαντικές υποδομές και αναπτύξεις που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες επισκεπτών διαφορετικών οικονομικών δυνατοτήτων. Το ζητούμενο, όμως, πέρα από τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας, είναι η ενίσχυση της ευελιξίας του τομέα, ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες και διαφορετικές συνήθειες και ανάγκες των τουριστών.
