Η κληρονομιά του Μάριου Ντράγκι

Ο απερχόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι θα μείνει στην ιστορία για τη διάσωση του ευρώ. Στην Κύπρο θα τον θυμόμαστε και για το κούρεμα, για τη διάσωση των τραπεζών με ίδια μέσα, αν και σήμερα πλέον έχει εξασθενίσει το αφήγημα της συνωμοσίας και των εναλλακτικών λύσεων. Το τι έγινε τον Μάρτιο του 2013 ήταν αποτέλεσμα των λαθών της κυπριακής τραπεζικής ελίτ και των χειρισμών ενός αφελούς πολιτικού προσωπικού. Το bail in είναι μέρος της νέας αρχιτεκτονικής του τραπεζικού συστήματος της ευρωζώνης και ήταν εκεί πριν φτάσουμε στον Μάρτιο του 2013. Αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Στο σήμερα η πραγματικότητα παραμένει σύνθετη.
Η γερμανική General-Anzeiger εύστοχα σημείωσε την περασμένη εβδομάδα ότι «με τη φράση 'η ΕΚΤ θα κάνει ό,τι μπορεί για να σώσει το ευρώ' ο Ντράγκι διασφάλισε την καταχώρισή του στα βιβλία της ιστορίας. Χωρίς τα λόγια αυτά, τα οποία έβαλαν τέλος στην εικοτολογία περί κατάρρευσης της ευρωζώνης, δεν θα υπήρχε σήμερα το ευρώ. Η συνακόλουθη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής οδήγησε σε αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης καθότι τα δάνεια έχουν γίνει έκτοτε πολύ πιο φθηνά». Την 1η Νοεμβρίου η Κριστίν Λαγκάρντ διαδέχεται τον Ιταλό τραπεζίτη και αναλαμβάνει καθήκοντα σε μια συγκυρία δύσκολη, με προκλήσεις.
Ο Μάριο Ντράγκι αφήνει ένα θετικό αποτύπωμα στην ευρωπαϊκή ιστορία, αλλά η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης δεν εξήγησαν στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη τι σημαίνουν οι αποφάσεις τους. Το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων έχει ήδη αρνητική αντανάκλαση στην καθημερινότητά μας εδώ στην Κύπρο. Κατ' αρχάς η αποταμίευση γίνεται πιο δύσκολη, αφού δεν δημιουργεί εισόδημα. Αυτό αυξάνει τη διάθεση για ρίσκο και στρέφει τους αποταμιευτές στην αγορά ακινήτων, με αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών και την αύξηση των ενοικίων. Η στέγαση θα γίνει ακόμη πιο ακριβή. Αυτή είναι μόνο μία από τις παρενέργειες της νομισματικής χαλάρωσης.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες πρέπει να εξηγήσουν στην κοινή γνώμη ότι χωρίς αναγκαίες μεταρρυθμίσεις δεν μπορούν να τεθούν οι βάσεις για μια υγιή οικονομική και δημοσιονομική πολιτική. Στην Κύπρο είναι γνωστό τι πρέπει να γίνει σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις, ενώ η υποχώρηση του δημόσιου χρέους αυξάνει τα περιθώρια αύξησης των δημόσιων δαπανών για επενδύσεις σε υποδομές.
Αν τα κράτη μέλη της ευρωζώνης δεν αξιοποιήσουν τον νέο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης, προχωρώντας σε μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική επέκταση, η ΕΚΤ δεν θα έχει στη διάθεσή της άλλα εργαλεία για να στηρίξει την πραγματική οικονομία. Μια κρίση ή μια ύφεση θα μας αφήσει χωρίς εργαλεία αντίδρασης.