Οι πρόσφατες ανακοινώσεις των ΗΕ για παγκόσμιες περικοπές σε εννέα ειρηνευτικές αποστολές τους έχουν ήδη εφαρμοστεί στην Κύπρο, με τη στρατιωτική δύναμη της ΟΥΝΦΙΚΥΠ των περίπου 800 ατόμων να αριθμεί πλέον, όπως πληροφορείται ο «Π», 34 άτομα λιγότερα. Ανώτεροι αξιωματούχοι του ΟΗΕ δήλωσαν χθες ότι, λόγω έλλειψης πόρων, ο ΟΗΕ θα χρειαστεί εντός των προσεχών μηνών να περικόψει κατά ένα τέταρτο το προσωπικό (στρατιωτικό και αστυνομικό) σε εννέα επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, δηλαδή 13.000–14.000 άτομα συνολικά.
Μικρότερη δύναμη, κίνδυνος αναζωπυρώσεων
Σε δηλώσεις στον «Πολίτη», ο εκπρόσωπος της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, Αλίμ Σιντίκ, ανέφερε ότι οι σχεδιαζόμενες περικοπές αντιστοιχούν σε περίπου 34 στρατιωτικές θέσεις από δύναμη περίπου 800 κυανόκρανων στην Κύπρο. Υπογράμμισε ότι η νέα μείωση «θα ασκήσει πρόσθετη πίεση στη δύναμη» ως προς περιπολίες και αντιμετώπιση κρίσεων σε ευαίσθητες περιοχές, μειώνοντας την ικανότητα του ΟΗΕ να αποτρέπει αναζωπυρώσεις και κλιμάκωση.
«Μικρότερο αποτύπωμα επί του πεδίου σημαίνει αραιότερες και λιγότερο εκτεταμένες περιπολίες, αυξημένη πίεση στο προσωπικό που παραμένει και περιορισμένη ικανότητα ταχείας αντίδρασης σε ευαίσθητες ζώνες. Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανίχνευσης ή μη επίλυσης περιστατικών, ενώ θα απαιτεί μεγαλύτερη τεχνολογική επιτήρηση και στενότερο συντονισμό με την αστυνομία και το πολιτικό προσωπικό για κάλυψη κενών δυνατοτήτων», ανέφερε ο Σιντίκ. Πρόσθεσε ότι οι περικοπές «επηρεάζουν και την πολιτική παρουσία», δυσχεραίνοντας τον ρόλο της ΟΥΝΦΙΚΥΠ ως γέφυρας/διαμεσολαβητή, τη διαχείριση της δραστηριότητας πολιτών στην ουδέτερη ζώνη και τη διευκόλυνση ανθρωπιστικών υπηρεσιών.
Η μείωση στην Κύπρο είναι μικρότερη του 25% που προβλέπεται για άλλες αποστολές, καθώς Κύπρος και Ελλάδα καλύπτουν σχεδόν το ήμισυ του προϋπολογισμού της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Έτσι η λιτότητα αφορά κυρίως το υπόλοιπο μισό. Σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, η ΟΥΝΦΙΚΥΠ εφάρμοσε νωρίτερα τη μείωση, αξιοποιώντας την περιοδική εναλλαγή τον τελευταίο μήνα για να αφαιρέσει 34 θέσεις (30 στρατιωτικοί και 4 επιτελείς αξιωματικοί), κατανεμημένες μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων συνεισφερόντων: Σλοβακία, Ουγγαρία, Ηνωμένο Βασίλειο και Αργεντινή.
Πριν αποχωρήσει φέτος το καλοκαίρι, ο πρώην επικεφαλής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ και ειδικός αντιπρόσωπος στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ, είχε επισημάνει ότι η δύναμη χειρίστηκε εκατοντάδες θερμά επεισόδια κατά μήκος της ουδέτερης ζώνης μέσα στον χρόνο, περιγράφοντας την αποστολή ως «σβήσιμο σπινθήρων πριν εξαπλωθούν». Ο διάδοχός του, Χασίμ Ντιανιέ, θα βρεθεί αντιμέτωπος με περαιτέρω περιορισμένες δυνατότητες όταν φτάσει στο νησί εντός του μήνα. Ο Ντιανιέ, με προϋπηρεσία στο πλευρό του ΓΓ Αντόνιο Γκουτέρες στην Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες, αναμένεται στην Κύπρο πριν από την 24η Οκτωβρίου, επέτειο έναρξης ισχύος του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ.
Περικοπές σε εννέα αποστολές
Οι εννέα επηρεαζόμενες αποστολές είναι: Κύπρος, Νότιο Σουδάν, ΛΔ Κονγκό, Λίβανος, Κόσοβο, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Δυτική Σαχάρα, η αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στα Υψίπεδα του Γκολάν (Ισραήλ–Συρία) και το Αμπιέι (διοικητική περιοχή με από κοινού διαχείριση από Νότιο Σουδάν και Σουδάν). «Συνολικά, θα χρειαστεί να επαναπατρίσουμε περίπου το 25% του συνόλου των κυανόκρανων και αστυνομικών μας, καθώς και τον εξοπλισμό τους, ενώ θα επηρεαστεί και μεγάλος αριθμός πολιτικού προσωπικού», είπε ανώτερος αξιωματούχος του ΟΗΕ στο πρακτορείο Reuters.
Οι περικοπές ακολουθούν τη μονομερή ακύρωση σημαντικού μέρους της χρηματοδότησης για το 2024–2025 από τις ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο συνεισφέροντα στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις (>26%) και την πρόταση για περαιτέρω περικοπές το 2026 σε αποστολές που ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε αποτυχημένες (π.χ. Μάλι, Λίβανος, ΛΔ Κονγκό). Παρότι οι αμερικανικές οφειλές υπερβαίνουν σήμερα τα 2,8 δισ. δολάρια, αναμένεται σύντομα καταβολή 680 εκατ. προς τον ΟΗΕ, που θα μετριάσει εν μέρει την πίεση.
Ωστόσο, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, πρέπει να βρει τρόπους να σφίξει το ζωνάρι του παγκόσμιου οργανισμού και να κάνει περισσότερα με λιγότερα, καθώς ετοιμάζεται να γιορτάσει τα 80ά γενέθλιά του αυτόν τον μήνα.
