Μεγάλη ανησυχία προκαλεί τώρα πως το στρατόπεδο Χαφτάρ φέρεται να αλλάζει στάση βγάζοντας από το συρτάρι το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο που «σβήνει» από τον χάρτη νησιά, όπως η Ρόδος και η Κάρπαθος.
Μέχρι τώρα το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο έχει καταδικάσει η διεθνής κοινότητα, υποστήριζε η τουρκόφιλη μεταβατική κυβέρνηση της Τρίπολης. Αντίθετα, η Βουλή και ο στρατάρχης Χαφτάρ, που ελέγχουν την Ανατολική Λιβύη το είχαν αποκηρύξει.
Σύμφωνα με το Libya Review, η Βουλή των Αντιπροσώπων με έδρα τη Βεγγάζη αποφάσισε να συστήσει τεχνική επιτροπή για τη μελέτη της συμφωνίας. Προ ημερών, η Άγκυρα ανακοίνωσε μεταξύ άλλων έρευνες στη Λιβύη με τον πρόεδρο της Τουρκίας να δηλώνει χαρακτηριστικά στις 29/05: «θα ξεκινήσουμε έρευνες στο Πακιστάν και στη Λιβύη. Συνεχίζουμε στη Σομαλία και θα πάμε και σε άλλες χώρες».
Υπενθυμίζεται πως το 2019 και το 2022 η κυβέρνηση Ντμπεϊμπα της Τρίπολης προχώρησε στην υπογραφή των παράνομων τουρκολιβυκών μνημονίων επιχειρώντας να δημιουργήσει τετελεσμένα στην Ανατολική Μεσόγειο προς όφελος και της Άγκυρας. Ο τότε επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε πως «το μνημόνιο συμφωνίας σχετικά με την δικαιοδοσία στις θαλάσσιες περιοχές εγγυάται τα κοινά μας συμφέροντα. Είναι μία συμφωνία που εγγυάται τα δικαιώματα της Λιβύης του λαού της Λιβύης όπως και τα δικαιώματα της Τουρκίας και του τουρκικού λαού. Αυτό είναι κάτι που γίνεται αποδεκτό από όλους».
Η επίσκεψη Δένδια στη Λιβύη και οι διαβεβαιώσεις
Τον Νοέμβριο του 2022, ο Νίκος Δένδιας ως Υπουργός Εξωτερικών ταξίδεψε στη Λιβύη με την τότε ομόλογό του Νάιλα Μάνγκους να επιχειρεί να τον φέρει προ τετελεσμένων περιμένοντάς τον στο αεροδρόμιο της Τρίπολης. Ο πρώην επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας αναχώρησε για Βεγγάζη όπου έλαβε τις διαβεβαιώσεις τόσο από τον στρατάρχη Χαφτάρ όσο και από τον πρόεδρο του λιβυκού κοινοβουλίου Ακίλα Σάλεχ πως δεν θα αναγνωρίσουν το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Στις 14 Δεκεμβρίου του 2022 με μία υπογραφή του ο Αιγύπτιος Προέδρος ακύρωσε το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο προκαλώντας νέο πονοκέφαλο στον Ταγίπ Ερντογάν. Με διάταγμά του, ο Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι χάραξε μονομερώς ΑΟΖ με τη Λιβύη κόβοντας για μία ακόμη φορά στη μέση την παράνομη συμφωνία Άγκυρας -Τρίπολης καθώς σε αυτό το σημείο διαγράφεται η γραμμή επαφής των ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου. Με αυτόν τον τρόπο έστειλε ένα διττό μήνυμα. Από τη μία είχε παραλήπτη την Άγκυρα πως δεν αποδέχεται τις αυθαιρεσίες στην περιοχή και από την άλλη προς την Τρίπολη της Λιβύης ότι αργά ή γρήγορα πρέπει να καθίσει στο τραπέζι τόσο με την Ελλάδα όσο και με την Αίγυπτο για να καθορίσει θαλάσσιες ζώνες.
Η μάχη των επιστολών στον ΟΗΕ
Τρίπολη και Άγκυρα, σε μία προσπάθεια να νομιμοποιήσουν το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο με επιστολή τους στον ΟΗΕ, οι μόνιμοι αντιπρόσωποι Τουρκίας και Λιβύης έκαναν λόγο για «αβάσιμους ισχυρισμούς και επιχειρήματα» της Ελλάδας, με στόχο να υπονομεύσουν τη νομιμότητα της κυβέρνησης της Λιβύης.
Η επιστολή απαντούσε στην αντίστοιχη της Μόνιμης Αντιπροσώπου της Ελλάδας στον ΟΗΕ Μαρίας Θεοφίλου, με ημερομηνία 17 Νοεμβρίου του 2022 , ζητώντας από την Αθήνα να «σταματήσει τις αβάσιμες κατηγορίες, την εχθρική ρητορική και τις ενέργειες που αυξάνουν την ένταση και να σεβαστεί τις κυρίαρχες αποφάσεις των δύο γειτονικών χωρών». Παράλληλα, χαρακτήριζαν «άκυρη» την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών Ελλάδας – Αιγύπτου που υπεγράφη το 2020. Τον Ιανουάριο του 2024 η Ελλάδα με επιστολή της στον ΟΗΕ κατήγγειλε την Λιβυκή επιστολή που επιδόθηκε στον Οργανισμό στις 17 Ιανουαρίου, με την οποία η χώρα κηρύττει συνορεύουσα ζώνη, επαναφέροντας στην ουσία το μνημόνιο δια της πλαγίας οδού.
Η αναβίωση του έκνομου τουρκολυβικού μνημονίου από την Άγκυρα και η προσπάθεια να προχωρήσει σε έρευνες για υδρογονάνθρακες στην ανυπόστατη εμβέλειά του, πυροδότησε τις αστραπιαίες αντιδράσεις της Αθήνας.
Με νέα επιστολή της που επιδόθηκε στον ΟΗΕ στις 17 Ιανουαρίου 2024, η Ελλάδα χαρακτηρίζει αντίθετη προς το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας την κίνηση της Λιβύης να καταθέσει δική της επιστολή στον ΟΗΕ με την οποία κηρύττει συνορεύουσα ζώνη, επαναλαμβάνοντας πώς το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο.
Υπενθυμίζεται ότι τον Φεβρουάριο του 2024, το εφετείο της Τρίπολης στη Λιβύη είχε ακυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο για κοινή έρευνα για υδρογονάνθρακες.
Επιχείρηση διπλωματικού «φλερτ» από την Άγκυρα
Η Άγκυρα έχει επιδοθεί σε ένα διπλωματικό «φλερτ» προς την Ανατολική Λιβύη με επίσκεψη του Ακίλα Σάλεχ και επαφές με τον στρατάρχη Χαφτάρ. Στις 4 Απριλίου, μάλιστα, ο Τούρκος Υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ δέχθηκε στην Άγκυρα τον γιο του στρατάρχη Χαφτάρ, Διοικητή των Χερσαίων Δυνάμεων του Εθνικού Στρατού της Λιβύης, Αντιστράτηγο Σαντάμ Χαλίφα Χαφτάρ.
Σύμφωνα με το Libya Observer, ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Νικόλαος Γαριλίδης, συναντήθηκε χθες με τον Αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών της κυβέρνησης της Τρίπολης για μια ανασκόπηση, των διμερών σχέσεων, και προετοιμασίας, όπως αναφέρει, μίας ενδεχόμενης επίσκεψης του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη.
Πηγή: cnn.gr
