Το ζήτημα της ΑΤΑ ήταν εξαρχής δύσκολο, καθώς εργοδότες και συντεχνίες ξεκινούν από διαφορετική αφετηρία. Η πλευρά των επιχειρήσεων δεν θέλει έναν μόνιμο μηχανισμό αύξησης των μισθών (άλλωστε ο θεσμός έχει σχεδόν εκλείψει στις πλείστες χώρες της ΕΕ) και οι συντεχνίες υπερασπίζονται με πάθος έναν θεσμό που άντεξε και τα χρόνια του Μνημονίου. Η σχετική διαβούλευση βρίσκεται στην τελική φάση, με την κυβέρνηση, και διά του Προέδρου της Δημοκρατίας, να υποστηρίζει τη διατήρηση του θεσμού. Οι τελευταίες αναφορές του υπουργού Εργασίας, Γιάννη Παναγιώτου, για τη φιλοσοφία του θεσμού της ΑΤΑ δείχνουν προς αυτή την κατεύθυνση, προκαλώντας την Πέμπτη την έντονη -και ασυνήθιστη- αντίδραση των εργοδοτικών οργανώσεων, ΚΕΒΕ και ΟΕΒ. Το ζήτημα της ΑΤΑ σχετίζεται και με το ύψος του κρατικού μισθολογίου και η κυβέρνηση «κλείνει το μάτι» στην επιβολή ενός εισοδηματικού πλαφόν, πάνω από το οποίο δεν θα εφαρμόζεται η ΑΤΑ. Τις σχετικές σκέψεις τις έχει μοιραστεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τις ηγεσίες των συντεχνιών.
Συνεπώς η κυβέρνηση λέει ναι στην ΑΤΑ, ικανοποιώντας ένα ευρύ εκλογικό ακροατήριο το οποίο έχει στηρίξει προεκλογικά τον Νίκο Χριστοδουλίδη, βάζοντας ένα όριο στον δημόσιο τομέα. Η καλύτερευση των συνθηκών διαβίωσης της μεσαίας τάξης αποτελεί κεντρικό πυλώνα πολιτικής, με το βλέμμα στις Βουλευτικές του 2026 και τις Προεδρικές του 2028.
Η επάρκεια των μισθών
Ο υπουργός Εργασίας συνέδεσε τον θεσμό της ΑΤΑ με την ανάγκη ενίσχυσης της επάρκειας των μισθών και της διεύρυνσης της μεσαίας τάξης. Οι τελευταίες δηλώσεις προκάλεσαν την αντίδραση των εργοδοτών, οι οποίοι με έντονο ύφος τονίζουν ότι η ΑΤΑ καταβάλλεται αποκλειστικά και μόνο σε όσους έχουν συμφωνήσει να τη λαμβάνουν μέσα από ατομικές ή συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Ο υπουργός, μιλώντας στο Πρωινό Δρομολόγιο, ανέφερε ότι η κυβέρνηση υλοποιεί το πρόγραμμα διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, μέσα από το οποίο προωθούνται συγκεκριμένοι στόχοι αναφορικά με το μέλλον του θεσμού της ΑΤΑ.
Αναφερόμενος στην ανάγκη ενίσχυσης της επάρκειας των μισθών, επεσήμανε ότι, προκειμένου να ενισχυθεί η συνοχή της κοινωνίας και να διευρυνθεί περισσότερο η μεσαία τάξη των εργαζομένων, η ΑΤΑ αποτελεί βασική συνιστώσα.
Οπότε, πρόσθεσε, μέσα από τον διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη, οι στόχοι της κυβέρνησης επικεντρώνονται στη διατήρηση του θεσμού της ΑΤΑ, έτσι ώστε να αποκαθίσταται η αξία των μισθών και να μην διαβρώνεται από την αύξηση του κόστους ζωής.
«Η προσπάθεια που καταβάλλεται για την κατάληξη σε συμφωνία αναφορικά με το μέλλον του θεσμού της ΑΤΑ βρίσκεται σε εξέλιξη, σε συνέχεια της ενδιάμεσης συμφωνίας που συνομολογήθηκε το 2023, η οποία θέτει ως χρονικό σημείο αναφοράς τον Ιούνιο του 2025 για την κατάληξη σε μια μόνιμη και ολοκληρωμένη συμφωνία», σημείωσε.
Κατά το προηγούμενο διάστημα, πρόσθεσε, έγινε εκτενής προεργασία από το Υπουργείο Εργασίας, οι κοινωνικοί εταίροι ετοίμασαν τις δικές τους τοποθετήσεις, σύμφωνα με τις δικές τους αναλύσεις, και έγινε σειρά επαφών ώστε να αξιολογηθούν τα δεδομένα και να γίνουν οι κατάλληλες εκτιμήσεις.
Στην κοινή συνάντηση των κοινωνικών εταίρων, προσέθεσε ο υπουργός, συμφωνήθηκε εντατικοποίηση του διαλόγου για κατάληξη σε θετικό αποτέλεσμα και μορατόριουμ δηλώσεων ώστε να μην επιβαρύνεται περισσότερο αυτή η δύσκολη προσπάθεια.
Εάν επιβεβαιωθεί η εποικοδομητική διάθεση από όλους, εκτίμησε ότι η κατάληξη σε μια κοινά αποδεκτή συμφωνία μπορεί να είναι εφικτή.
Πυρά ΟΕΒ-ΚΕΒΕ
Αντιδρώντας στις αναφορές του Γιάννη Παναγιώτου, η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) και το Κυπριακό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΚΕΒΕ) διευκρίνισαν ότι η ΑΤΑ καταβάλλεται αποκλειστικά και μόνο σε όσους έχουν συμφωνήσει να τη λαμβάνουν μέσα από ατομικές ή συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Παράλληλα, πρόσθεσαν, η συνομολόγηση συλλογικών συμβάσεων εργασίας είναι δικαίωμα που αφορά εργαζόμενους και εργοδότες, οι οποίοι έχουν τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία να επιλέξουν ή να μην επιλέξουν τη συνομολόγηση μιας τέτοιας σύμβασης.
Την ίδια ώρα, υπέδειξαν ότι το εμπάργκο δηλώσεων που ζήτησε ο υπουργός Εργασίας από τους εταίρους αφορά και δεσμεύει όλους τους εταίρους της τριμερούς συνεργασίας.
«Είναι αδιανόητο να συνεχίσει μια συζήτηση που στηρίζεται σε αυτοματισμούς αύξησης του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων στη λογική προηγούμενων δεκαετιών, την ώρα που επισυμβαίνουν κοσμογονικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται το επιχειρείν στην Κύπρο και διεθνώς. Τα υπόλοιπα επιφυλασσόμαστε να τα συζητήσουμε με τους κοινωνικούς μας εταίρους στο τραπέζι του διαλόγου», κατέληξαν, επιβεβαιώνοντας το χάσμα διαφορών που υπάρχει μεταξύ εργοδοτών και συντεχνιών.
Πώς απαντά το υπουργείο στην ανακοίνωση εργοδοτών
Ο «Π» ζήτησε από τον υπουργό Εργασίας να σχολιάσει την ανακοίνωση των εργοδοτών, αλλά δεν ήθελε να προβεί σε οποιοδήποτε σχόλιο.
Πηγές ωστόσο του υπουργείου ανέφεραν στον «Π» ότι οι τοποθετήσεις του κ. Παναγιώτου γίνονται στο πλαίσιο της διαδικασίας που βρίσκεται σε εξέλιξη, επισημαίνοντας ότι οι θέσεις της κυβέρνησης για την ΑΤΑ είναι γνωστές και διαχρονικές.
Υπενθυμίζεται ότι μετά τις νέες χωριστές συναντήσεις του υπουργού με τους κοινωνικούς εταίρους, την Τρίτη 1η Ιουλίου θα πραγματοποιεί νέα κοινή συνάντηση, ενώ οι συντεχνίες συγκάλεσαν για τις 7 Ιουλίου πανσυνδικαλιστική σύσκεψη όπου ανάλογα με τις εξελίξεις θα καθοριστούν τα επόμενά τους βήματα.
Η γ.γ. της ΠΕΟ, Σωτηρούλα Χαραλάμπους, δήλωσε πρόσφατα στον «Π» ότι συμφωνήθηκε ένα πλαίσιο για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί. «Ο υπουργός μπαίνει σε εντατικές διαπραγματεύσεις», πρόσθεσε, υποδεικνύοντας ότι «τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευθούμε με βάση τη συμφωνία που έχουμε», σημείωσε.
O γ.γ. της ΣΕΚ, Ανδρέας Μάτσας, δήλωσε επίσης πρόσφατα στον «Π» ότι ανάλογα με τις εξελίξεις έχει συγκληθεί για τις 7 Ιουλίου πανσυνδικαλιστική σύσκεψη για να γίνει αξιολόγηση της κατάστασης. «Η προσπάθεια πρέπει να είναι να αξιοποιήσουμε το χρονικό διάστημα που έχουμε μπροστά μας για να εξαντλήσουμε τις πιθανότητες επίτευξης καθολικά αποδεκτής διευθέτησης».
«Είναι πολύ δύσκολη η εξίσωση και με καλή θέληση μπορούμε να είμαστε ρεαλιστικά συγκρατημένα αισιόδοξοι», είχε υποδείξει ο γενικός διευθυντής της ΟΕΒ, Μιχάλης Αντωνίου. «Θα γίνει μια σοβαρή προσπάθεια με αμοιβαίο σεβασμό για να καταλήξουμε κάπου, που να δώσει τη δυνατότητα στον υπουργό να υποβάλει μεσολαβητική πρόταση που να έχει ελπίδες να γίνει αποδεκτή από τις δύο πλευρές», τόνισε.
