Στη συνέντευξή της στον «Π», απαντώντας σε σχετική ερώτηση, η κ. Ολγκίν αναφέρει μεταξύ άλλων ότι κατανοεί πλήρως γιατί πολλοί Κύπριοι αισθάνονται απογοητευμένοι από τη μη επίτευξη λύσης, επισημαίνει ωστόσο ότι «όλες αυτές οι δεκαετίες προσπαθειών του ΟΗΕ στο Κυπριακό δεν πήγαν χαμένες».
Η ίδια αφήνει κάποιο περιθώριο αισιοδοξίας ότι η επερχόμενη Πενταμερής θα μπορούσε να παράγει κάποια θετικά αποτελέσματα. Όπως λέει, «από τον Μάρτιο έχει επιτευχθεί κάποια πρόοδος σε σχέση με τις έξι πρωτοβουλίες που συμφωνήθηκαν στη Γενεύη. Ελπίζω ότι θα υπάρξει συμφωνία σε διάφορα εκκρεμή ζητήματα, είτε πριν είτε κατά τη διάρκεια της επόμενης συνάντησης σε διευρυμένη μορφή, την οποία θα φιλοξενήσει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη στις 16–17 Ιουλίου».
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:
Πιστεύετε ότι η λύση της Διζωνικής, Δικοινοτικής Ομοσπονδίας και το Πλαίσιο Γκουτέρες εξακολουθούν να αποτελούν τον βασικό στόχο για τη λύση του Κυπριακού, ή πρέπει να ενισχυθεί και με άλλες ιδέες;
Η Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ) παραμένει το πλαίσιο που έχει υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, μία από τις συνέπειες της αποτυχίας στο Κραν Μοντανά είναι ότι η ΔΔΟ δεν αποτελεί πλέον κοινό σημείο αναφοράς και για τις δύο πλευρές. Τέσσερα χρόνια μετά την άτυπη συνάντηση 5+1 του 2021, οι θέσεις των δύο πλευρών παραμένουν πολύ μακριά μεταξύ τους. Αυτή η πραγματικότητα πρέπει να ληφθεί υπόψη, αφού ως γνωστόν χρειάζονται δύο για να χορέψουν τανγκό. Εξίσου ανησυχητικό είναι και το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των δύο κοινοτήτων σε επίπεδο κοινωνίας. Αυτή είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Είμαι αποφασισμένη να βοηθήσω τις πλευρές να προχωρήσουν βήμα-βήμα, ώστε να εντοπιστούν τα αμοιβαία εκείνα αποδεκτά στοιχεία που θα συμβάλουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την εξεύρεση κοινής βάσης για το μέλλον. Αυτή είναι η προτεραιότητα που έχει θέσει για την αποστολή μου ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ αυτή τη στιγμή.
Απογοήτευση
Παρά τις δεκαετίες εμπλοκής του ΟΗΕ, πολλοί Κύπριοι αισθάνονται απογοητευμένοι από τη διαδικασία ειρήνευσης στην Κύπρο. Τι διαφέρει στην παρούσα εντολή που πήρατε από τον ΓΓ του ΟΗΕ και γιατί θα πρέπει ο κόσμος να πιστέψει ότι είναι ακόμη δυνατή σήμερα η εξεύρεση λύσης;
Θα ήθελα πρώτα να τονίσω ότι όλες αυτές οι δεκαετίες προσπαθειών του ΟΗΕ δεν πήγαν χαμένες. Ο ΟΗΕ παραμένει βαθιά δεσμευμένος να συμβάλει στην ειρήνη και τη σταθερότητα στην Κύπρο, τόσο μέσω της παρουσίας της ειρηνευτικής του δύναμης όσο και με τις προσπάθειές μας για την προώθηση του διαλόγου μεταξύ των ηγετών. Αυτές οι προσπάθειες είναι θεμελιώδεις, διότι καμία χώρα δεν πρέπει να παραμένει διαιρεμένη στον 21ο αιώνα. Με αυτά ως δεδομένα, η συνεχής παρουσία της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ δεν μπορεί να αντικαθιστά επ' αόριστον την απουσία επίσημων διαπραγματεύσεων.
Κατανοώ πλήρως γιατί πολλοί Κύπριοι αισθάνονται απογοητευμένοι. Πρέπει να πω ότι το ίδιο συναίσθημα συμμερίζονται και πολλοί περιφερειακοί και διεθνείς παράγοντες που επένδυσαν — και συνεχίζουν να επενδύουν — χρόνο, προσπάθεια και πολιτικό κεφάλαιο για να βοηθήσουν τους Κύπριους να βρουν μια βιώσιμη και διαρκή λύση. Αν οι ηγέτες αντιληφθούν ότι μια λύση είναι προς όφελος όλων, τότε θα βρουν τον τρόπο. Η προσεκτική ακρόαση των απόψεων και των προσδοκιών της νεολαίας και από τις δύο πλευρές για το μέλλον της Κύπρου μπορεί να είναι καθοριστική προς αυτή την κατεύθυνση. Ο Γενικός Γραμματέας και εγώ παραμένουμε πλήρως δεσμευμένοι να βοηθήσουμε τους ηγέτες και τον λαό της Κύπρου στις προσπάθειές τους.
Διαχείριση της διαίρεσης;
Βλέποντας μπροστά, θεωρείτε ότι υπάρχουν δεδομένα για μια ρεαλιστική πορεία προς μια επανενωμένη Κύπρο ή η προσοχή μετατοπίζεται σε μια μακροχρόνια συνύπαρξη εντός ενός πλαισίου διαχειριζόμενης διαίρεσης;
Όπως λέει και η φράση, «όπου υπάρχει θέληση, υπάρχει και τρόπος». Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έχει καλέσει επανειλημμένα τους δύο ηγέτες να βρουν έναν ρεαλιστικό δρόμο προς μια επανενωμένη Κύπρο. Επισκέπτομαι την Κύπρο σε μια περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας για την ευρύτερη περιοχή, κάτι που όλοι οι Κύπριοι κατανοούν, δεδομένης της γεωπολιτικής θέσης του νησιού. Μέσα σε αυτό το επιδεινούμενο περιφερειακό περιβάλλον, το έργο που επιτελούν οι Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι ηγέτες από την άτυπη συνάντηση της Γενεύης τον Μάρτιο, προσφέρει μια αχτίδα ελπίδας.
Κατά την επίσκεψή μου θα συνεργαστώ ενεργά με τους ηγέτες και τις ομάδες τους, προκειμένου να διευκολυνθούν οι συζητήσεις και να εντοπιστούν νέα πιθανά πεδία κοινής δράσης. Η συνάντηση της Νέας Υόρκης θα αποτελέσει σημαντική ευκαιρία για να αξιολογηθεί η πρόοδος που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα στις έξι συμφωνηθείσες πρωτοβουλίες, να αντιμετωπιστούν τα εναπομείναντα εμπόδια και να καθοριστεί μια νέα, ακόμη πιο φιλόδοξη ατζέντα για το προσεχές διάστημα.
Στο τέλος της ημέρας, αυτό είναι που μετρά πραγματικά είναι η βελτίωση της ζωής των ανθρώπων μέσω της εφαρμογής των συμφωνημένων μέτρων. Αυτή είναι η καλύτερη απόδειξη ότι ο διάλογος μεταξύ των ηγετών μπορεί να αποδώσει απτά αποτελέσματα προς όφελος όλων. Είναι προαπαιτούμενο για το πιο δύσκολο έργο: τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών, ώστε τελικά να επιτευχθεί μια διαρκής λύση του Κυπριακού. Εάν τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί από τους ηγέτες αποφέρουν χειροπιαστά οφέλη και για τις δύο κοινότητες, αυτό θα ανοίξει τον δρόμο και θα οικοδομήσει την πίστη ότι η αλλαγή είναι δυνατή και ότι μπορεί να βρεθεί μια βιώσιμη και διαρκής λύση.
Ε/κ περιουσίες
Οι Ελληνοκύπριοι θεωρούν την πώληση και εκμετάλλευση των περιουσιών τους στον βορρά ως άμεση παραβίαση των δικαιωμάτων τους βάσει του διεθνούς δικαίου. Οι πρόσφατες συλλήψεις ξένων υπηκόων που εμπλέκονται σε τέτοιες συναλλαγές έγιναν δεκτές από πολλούς ως καθυστερημένη, αλλά αναγκαία κίνηση. Πώς αξιολογείτε τον αντίκτυπο αυτών των εξελίξεων στη διαδικασία ειρήνευσης; Ενισχύουν την ανάγκη για νομική λύση ή κινδυνεύουν να παγιώσουν περαιτέρω τη διαίρεση;
Το θέμα των περιουσιών υπήρξε πάντα βασικό κεφάλαιο σε προηγούμενους γύρους διαπραγματεύσεων. Το ζήτημα αυτό αγγίζει βαθιά πολλούς ανθρώπους και από τις δύο πλευρές για ευνόητους και απόλυτα κατανοητούς λόγους. Οι συνεχιζόμενες εξελίξεις γύρω από αυτό το σημαντικό ζήτημα αποτελούν μια ακόμη υπενθύμιση των αρνητικών συνεπειών της απουσίας επίσημων διαπραγματεύσεων για λύση. Θα ήθελα επίσης να προσθέσω ότι το θέμα των περιουσιών μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως μόνο μέσα από ολοκληρωμένες πολιτικές διαπραγματεύσεις σε επίπεδο ηγετών. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν «σύντομοι δρόμοι» για την επίλυση αυτού του σύνθετου και κρίσιμου ζητήματος.
