Στις 19 Οκτωβρίου θα διεξαχθούν «προεδρικές εκλογές» στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, με τον αριστερό υποψήφιο του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ), Τουφάν Ερχιουρμάν, να φιλοδοξεί ότι θα κερδίσει τον δεξιό υποψήφιο του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (UBP) και σημερινό ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Ερσίν Τατάρ, σε μια εκλογική αναμέτρηση που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει διότι είναι εξαιρετικά αμφίρροπη. Ο Ερσίν Τατάρ κατέρχεται στις «εκλογές» με συγκεκριμένο αφήγημα στο Κυπριακό, τη γνωστή του θέση για λύση δύο κρατών, και διεκδικεί την ψήφο της τ/κ δεξιάς και των εθνικιστών της τ/κ κοινότητας. Ο Τουφάν Ερχιουρμάν απορρίπτει ως μη ρεαλιστική τη γραμμή του κ. Τατάρ, προτάσσοντας την επιστροφή στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για λύση ομοσπονδίας, αφήνοντας ωστόσο να νοηθεί ότι είναι έτοιμος να συζητήσει μια χαλαρή ομοσπονδία σε συνομιλίες με χρονοδιάγραμμα, οι οποίες δεν θα οδηγήσουν στο σημερινό στάτους κβο ακόμη και αν καταλήξουν σε ναυάγιο.
Στρατόπεδο Τατάρ
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει φαβορί, ανέφερε στον «Π» ο δημοσιογράφος του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων Νίκος Στέλιας, ο οποίος παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην τ/κ κοινότητα και την Τουρκία. «Υπάρχουν», όπως είπε, «αντικρουόμενες πληροφορίες από τα δύο στρατόπεδα», τα οποία επικαλούνται δικές τους δημοσκοπήσεις και αμφισβητούν τα αποτελέσματα των ερευνών κοινής γνώμης που διεξάγει η άλλη πλευρά.
Αναφερόμενος συγκεκριμένα στο επιτελείο του Ερσίν Τατάρ, ο κ. Στέλιας είπε ότι από το συγκεκριμένο στρατόπεδο προβάλλεται το επιχείρημα ότι η υποψηφιότητα του σημερινού ηγέτη της τ/κ κοινότητας υποστηρίζεται από την πιο ισχυρή πολιτική δύναμη, εννοώντας το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP). Επικαλούνται επίσης τη στήριξη του Κόμματος Αναγέννησης (το κόμμα των εποίκων) και του Δημοκρατικού Κόμματος, ενώ υποστηρίζουν ότι οι ψηφοφόροι με εθνικιστικά αντανακλαστικά θα ψηφίσουν τον Ερσίν Τατάρ.
Ωστόσο, ο κ. Στέλιας επισημαίνει ότι αυτή τη στιγμή το Δημοκρατικό Κόμμα (DP) τελεί υπό καθεστώς διάλυσης αλλά σημειώνει ότι ακόμη διατηρεί μια εκλογική βάση. Υπογράμμισε ότι «θα φανεί στις “εκλογές” κατά πόσο το DP θα μπορέσει να προσελκύσει τις εκλογικές δυνάμεις που είχε στην τελευταία εκλογική διαδικασία». Υπενθύμισε μάλιστα ότι ο ιδρυτής του DP, Σερντάρ Ντενκτάς, έχει αποχωρήσει και προχώρησε στην ίδρυση του κόμματος «Κοινωνική Δικαιοσύνη και Αγώνας» (ΤΑΜ) και μάλιστα έχει ανακοινώσει ότι στηρίζει τον κ. Ερχιουρμάν.
Ερωτηθείς για την κατάσταση στο εσωτερικό του Κόμματος Εθνικής Ενότητας, ο κ. Στέλιας ανέφερε ότι από τον καιρό της εκλογής του Ερσίν Τατάρ στη λεγόμενη προεδρία, τα πράγματα δεν κυλούν ομαλά και πως υπάρχουν διάφορες φατρίες που συγκρούονται μεταξύ τους. Επεσήμανε ωστόσο το επιχείρημα του επιτελείου του Ερσίν Τατάρ ότι οι ψηφοφόροι του Κόμματος Εθνικής Ενότητας θα προσέλθουν στην κάλπη. Βέβαια, ο ίδιος εξέφρασε ορισμένες επιφυλάξεις και τόνισε ότι οι εσωκομματικές συγκρούσεις έχουν επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια, φέρνοντας ως παράδειγμα την αδυναμία του UBP να εκλέξει «πρόεδρο της βουλής» και το γεγονός ότι υπήρξαν πολλές παρεμβάσεις της Άγκυρας.
Στρατόπεδο Ερχιουρμάν
Ο δημοσιογράφος του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων αναφέρθηκε στον Τουφάν Ερχιουρμάν, λέγοντας ότι έχει οικοδομήσει μια συμμαχία για να καταφέρει να κερδίσει τις «εκλογές». Η συμμαχία αποτελείται από το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (CTP), το οποίο αποτελεί πρώτη πολιτική δύναμη, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις του κόμματος, και δεύτερο βάσει των δημοσκοπήσεων του στρατοπέδου του Ερσίν Τατάρ. Στη συμμαχία του Ερχιουρμάν βρίσκεται και το Κόμμα Κοινοτικής Δημοκρατίας (TDP), το οποίο δεν διατηρεί την εκλογική δύναμη του παρελθόντος. «Μάλιστα», σημείωσε, «στις προτελευταίες “βουλευτικές εκλογές” δεν εισήλθε στη “βουλή”, αφού δεν κατάφερε καν να περάσει το φράγμα του 5%». Ωστόσο, είπε, ο νέος ηγέτης του TDP, Ζεκί Τσελέρ, ανακοίνωσε ότι υποστηρίζει την υποψηφιότητα του Ερχιουρμάν και έχει ενεργή παρουσία στην προεκλογική εκστρατεία. Πρόκειται για το κόμμα του Μουσταφά Ακιντζί.
Ακολούθως σημείωσε ότι στη συμμαχία που οικοδόμησε ο Ερχιουρμάν βρίσκονται και κάποια άλλα μικρότερα σχήματα της αριστεράς. Τόνισε δε ότι υπάρχουν Τούρκοι έποικοι, οι οποίοι στην Τουρκία στηρίζουν την αντιπολίτευση και σήμερα την υποψηφιότητα του Ερχιουρμάν. «Αυτό το φαινόμενο», πρόσθεσε, «είναι πιο έντονο σε περιοχές όπου υπάρχει αυξημένη παρουσία Τούρκων εποίκων, οι οποίοι έχουν αποκτήσει εκλογικά δικαιώματα και στην ουσία στέλνουν ξεκάθαρο μήνυμα στην Άγκυρα ότι καταψηφίζουν τις πολιτικές που εφαρμόζει, τασσόμενοι με τον Ερχιουρμάν».
Έποικοι
Σε ό,τι αφορά τους Τούρκους εποίκους που μπορούν να ψηφίσουν σε αυτές τις «προεδρικές εκλογές», ο κ. Στέλιας είπε ότι ο αριθμός των ψηφοφόρων σήμερα έχει ξεπεράσει τις 215 χιλιάδες. Στις προηγούμενες «προεδρικές εκλογές» οι ψηφοφόροι ήταν περίπου 199 χιλιάδες. Υποστήριξε δε ότι στα κατάστιχα της Κυπριακής Δημοκρατίας οι Τουρκοκύπριοι δεν ξεπερνούν τις 100 χιλιάδες. «Άρα», συμπλήρωσε, «όσοι επικεντρωνόμαστε στο αίνιγμα της σύνθεσης της τ/κ κοινότητας, προσπαθούμε να σχηματίσουμε μια εικόνα και να καταλήξουμε σε συμπεράσματα με βάση αυτούς τους αριθμούς». Σημείωσε δε ότι δεν μπορεί να γίνει κάποιος υπολογισμός με ακρίβεια.
Ακολούθως τόνισε ότι είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη ότι σε όλες τις εκλογές που διενεργήθηκαν στην Τουρκία την τελευταία δεκαπενταετία, όπου ψήφισαν Τούρκοι πολίτες σε κάλπες που στήθηκαν στα κατεχόμενα, ο Ερντογάν πάντοτε ήταν ο χαμένος και ο νικητής το Τουρκικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα. Επεσήμανε δε ότι τη Δευτέρα αναμένεται στην Τουρκία μια πολύ σημαντική δικαστική απόφαση για το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα. «Σε περίπτωση», είπε, «που έχουμε μια αντιδημοκρατική απόφαση του δικαστηρίου για απομάκρυνση του ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και τοποθέτηση τοποτηρητή στη συγκεκριμένη παράταξη, τότε, ενδεχομένως να υπάρξουν απρόβλεπτες εξελίξεις στην Τουρκία», αφήνοντας να νοηθεί ότι μια τέτοια εξέλιξη ενδεχομένως να επηρεάσει και το αποτέλεσμα στις «προεδρικές εκλογές» της τ/κ κοινότητας. Μάλιστα εξέφρασε την άποψη ότι οι αρνητικές εξελίξεις στην Τουρκία πιο πολύ αφαιρούν παρά προσθέτουν ψήφους στον Τατάρ.
Σερντάρ Ντενκτάς
Κληθείς να απαντήσει ποιον αντίκτυπο ενδεχομένως να επιφέρει η υποστήριξη του Σερντάρ Ντενκτάς προς τον Τουφάν Ερχιουρμάν, ο κ. Στέλιας δήλωσε ότι δεν υπάρχουν μετρήσιμα δεδομένα για το κόμμα που ίδρυσε ο κ. Ντενκτάς, αφού δεν συμμετείχε το ΤΑΜ σε κάποια εκλογική αναμέτρηση. Σημείωσε, ωστόσο, ότι υπάρχουν κάποια δεδομένα από τις προηγούμενες «προεδρικές εκλογές», όπου ο κ. Ντενκτάς κατήλθε ως ανεξάρτητος και έλαβε ποσοστό 4,2%. Σημείωσε δε ότι ο κ. Ντενκτάς βρισκόταν σε διαδικασία αποχώρησης από το DP και πως το αποτέλεσμα ήταν αποκαρδιωτικό. Υποστήριξε επίσης ότι η παρουσία του κ. Ντενκτάς σε διάφορα «κυβερνητικά σχήματα» δεν ήταν πολύ καλή και τα ρήγματα στις σχέσεις του με την Τουρκία επηρέασαν την εκλογική του βάση, τονίζοντας πως ο συγκεκριμένος πολιτικός δεν έχει σήμερα την ίδια πολιτική βαρύτητα.
Κουντρέτ Οζερσάι
Ακολούθως αναφέρθηκε στον πρόεδρο του «Κόμματος του Λαού», Κουντρέτ Οζερσάι, λέγοντας ότι είναι ακόμη ένας πολιτικός παράγοντας στην τ/κ δεξιά, ο οποίος ήταν ανερχόμενο αστέρι μέχρι και τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας και σήμερα αντιμετωπίζει προβλήματα. Παρ' όλα αυτά, είπε, παραμένει ένας δημοφιλής πολιτικός αλλά αυτό είναι κάτι που δεν αντικατοπτρίζεται στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις. Σημείωσε ότι σε αυτές τις «προεδρικές εκλογές» ο Κουντρέτ Οζερσάι άφησε την εκλογική του βάση να ψηφίσει κατά συνείδηση, ωστόσο στα δημοσιογραφικά πηγαδάκια λέγεται ότι οι περισσότεροι ψηφοφόροι του θα ψηφίσουν τον κ. Ερχιουρμάν. Τόνισε δε ότι δύο πρώην βουλεύτριες του «Κόμματος του Λαού» έχουν τοποθετηθεί υπέρ της υποψηφιότητας του Τουφάν Ερχιουρμάν.
Βαρίδια
Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα που παρουσιάζει η κάθε υποψηφιότητα ο κ. Στέλιας απαρίθμησε τα πιο βασικά. Για την υποψηφιότητα του Ερσίν Τατάρ είπε ότι μια βασική πρόκληση είναι οι εσωτερικές διαμάχες στο UBP. Επίσης, υποστήριξε ότι υπάρχει πρόβλημα με την πειστικότητα του Τατάρ σχετικά με το όραμα που θέτει στο Κυπριακό, το οποίο δεν έχει αντίκρισμα στην τ/κ κοινότητα. Εξήγησε δε ότι το επιχείρημα περί ένταξης του ψευδοκράτους στον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών αποτελεί ουσιαστικά ένα πολιτικό show, το οποίο σκοπό έχει να εντυπωσιάσει τους ψηφοφόρους αλλά δεν πείθει ούτε τους Τουρκοκύπριους της δεξιάς.
Το πιο βασικό πρόβλημα της υποψηφιότητας του Ερσίν Τατάρ, τόνισε ο κ. Στέλιας, είναι το ταξικο-οικονομικό ζήτημα. Πρόσθεσε ότι «η τουρκική οικονομία πάει από το κακό στο χειρότερο και ο πληθωρισμός καλπάζει, με αρνητικές συνέπειες στην τ/κ κοινότητα». Επεσήμανε δε ότι η τιμή του κόκκινου κρέατος στα κατεχόμενα έχει ξεφύγει, με αποτέλεσμα οι Τ/Κ να έρχονται στις ελεύθερες περιοχές για να εξασφαλίσουν πιο φθηνό κρέας. Υπέδειξε ακόμη ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τις υποδομές στα κατεχόμενα, υπενθυμίζοντας τα προβλήματα στην παροχή ρεύματος και τα μπλακ άουτ των προηγούμενων μηνών. Ανέφερε επίσης ότι άνοιξαν τα σχολεία στην τ/κ κοινότητα και παρουσιάστηκαν σοβαρές ελλείψεις και προβλήματα, όπως η πτώση σουβάδων πάνω στα κεφάλια των μαθητών. «Όλα αυτά», κατέληξε, «δημιουργούν μια κακή καθημερινή πραγματικότητα που επιδρά αρνητικά στην υποψηφιότητα του Ερσίν Τατάρ».
Αναφερόμενος στα προβλήματα της υποψηφιότητας του Τουφάν Ερχιουρμάν, ο κ. Στέλιας είπε ότι αποτελεί δίκοπο μαχαίρι η προσπάθεια του υποψηφίου του CTP να προσεγγίσει κεντροδεξιούς ψηφοφόρους και να προβάλει κεντρώο πολιτικά προφίλ, αφού έχει ως αποτέλεσμα την αποξένωση μιας μερίδας της αριστεράς. Έκανε επίσης λόγο για ακόμη μια αδυναμία, λέγοντας ότι υπάρχει μια αοριστία στις πολιτικές θέσεις του Ερχιουρμάν στο κυπριακό πρόβλημα, ο οποίος τον τελευταίο καιρό αναφέρεται σε χαλαρή ομοσπονδία. Ανέφερε μάλιστα συγκεκριμένες ατάκες του Ερχιουρμάν, ο οποίος δηλώνει ότι είχε συζητήσεις με την Άγκυρα και ενδέχεται να συνεννοηθεί με την Τουρκία στη συνέχεια. Συμπλήρωσε δε ότι πολλοί Τουρκοκύπριοι δεν έχουν πεισθεί με τη θέση του κ. Ερχιουρμάν για χρονοδιάγραμμα στη διαδικασία των συνομιλιών και διερωτώνται εάν όντως η ε/κ πλευρά θα αποδεχόταν μια τέτοια θέση.
Ακολούθως, ο κ. Στέλιας υποστήριξε ότι βασική αδυναμία του Ερχιουρμάν είναι οι σχέσεις με την Τουρκία, λέγοντας ότι υπάρχουν κεντρώοι ψηφοφόροι με εθνικιστικά αντανακλαστικά, οι οποίοι δεν πείθονται από τις δηλώσεις του υποψηφίου του CTP ότι θα μπορέσει να συνεννοηθεί με την Άγκυρα, όταν μάλιστα η τελευταία τάσσεται υπέρ της λύσης δύο κρατών από το 2017.
Ποιος είναι ο ρόλος της Τουρκίας
Ερωτηθείς για τον ρόλο της Τουρκίας σε αυτές τις εκλογές, ο κ. Στέλιας απέρριψε τις ερμηνείες που θέλουν την Άγκυρα να κρατά κλειστά τα χαρτιά της. Έφερε ως παράδειγμα την πρόσκληση της τουρκικής προεδρίας στους «μουχτάρηδες» των κατεχομένων για επίσκεψη στο Προεδρικό Μέγαρο και συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο. Υποστήριξε μάλιστα ότι «ήταν ένα ξεκάθαρο δώρο στον κ. Τατάρ». Ωστόσο, σημείωσε ότι η Άγκυρα είναι βυθισμένη στα εσωτερικά της προβλήματα και απασχολημένη με ορισμένα άλλα μεγάλα ζητήματα, όπως οι εξελίξεις στη Συρία και στην τουρκική αξιωματική αντιπολίτευση, το κουρδικό ζήτημα και ο διάλογος με τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Πρόσθεσε δε ότι «εδώ και χρόνια δεν είναι προτεραιότητα το Κυπριακό» και πως ούτε τα ελληνοτουρκικά βρίσκονται πολύ ψηλά στην τουρκική ατζέντα.
