Έχουν περάσει δέκα ολόκληρα χρόνια από την έναρξη της δεύτερης μεγαλύτερης προσπάθειας εξεύρεσης λύσης του Κυπριακού μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν από την ε/κ κοινότητα το 2004. Οι διαπραγματεύσεις το 2015 ξεκίνησαν με τους καλύτερους οιωνούς. Αφενός, η παρουσία του Νίκου Αναστασιάδη στο πηδάλιο της χώρας, του μόνου πολιτικού που στήριξε με όλες του τις δυνάμεις τη λύση το 2004, και, αφετέρου, η εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία των Τ/Κ, ο οποίος είχε δώσει ενθαρρυντικά δείγματα γραφής πως ήταν έτοιμος για λύση, ήταν θετικό προμήνυμα.
Το καλοκαίρι του 2017 και όταν πλέον η προσπάθεια επίλυσης βρισκόταν στο απόγειό της, ο εκπρόσωπος του ΓΓ των Ην. Εθνών δήλωνε με κάθε ευκαιρία πως οι δύο πλευρές είχαν φτάσει στο τελευταίο χιλιόμετρο πριν από τη λύση. Για το τι έγινε στο δείπνο του Κραν Μοντανά χύθηκαν τόνοι μελανιού. Με τους λόγους της αποτυχίας και τις ευθύνες για το τι πραγματικά συνέβη και ναυάγησε η τελευταία σοβαρή προσπάθεια για το Κυπριακό να εξακολουθούν μέχρι σήμερα να διχάζουν την ε/κ κοινότητα. Ο νέος κύκλος αντιπαραθέσεων ξεκίνησε με αφορμή συνέντευξη του τέως Προέδρου κ. Αναστασιάδη και την επίθεση που εξαπέλυσε κατά του πρώην στενού του συνεργάτη και πρώην επιτρόπου της ΕΕ Χρήστου Στυλιανίδη, με τον τελευταίο να τον κατηγορεί για προσπάθεια πολιτικής εξόντωσής του. Η φωτιά στο πολιτικό σκηνικό επεκτάθηκε και από τις παρεμβάσεις Ανδρέα Μαυρογιάννη και Άντρου Κυπριανού.
Είναι άξιο απορίας γιατί οι ευθύνες του Κραν Μοντανά επανέρχονται, οκτώ χρόνια μετά, δηλητηριάζοντας το μομέντουμ από την εκλογή του νέου Τ/Κ ηγέτη Τουφάν Έρχιουρμαν, η παρουσία του οποίου αναβιώνει μία σπίθα έστω, για επανέναρξη των συνομιλιών για εξεύρεση μίας βιώσιμης λύσης για όλους τους Κυπρίους. Αυτό που προτάσσει η κοινή λογική είναι πως οι ευθύνες για μία «νεκρή» ευκαιρία, μία ευκαιρία λύσης που χάθηκε, μετατοπίζουν την ουσία, που είναι η νέα δυναμική που μπορεί να αναπτυχθεί για πρόοδο στο Κυπριακό. Αρχές Δεκεμβρίου θα βρίσκεται ξανά στην Κύπρο η προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, για να σφυγμομετρήσει τα νέα δεδομένα από την εκλογή Έρχιουρμαν, με στόχο μία ακόμη άτυπη πενταμερή αρχές του 2026.
Υπό αυτά τα δεδομένα, 51 χρόνια μετά την εισβολή και των αδιεξόδων που δημιουργεί, η πολιτική ηθική προτάσσει μία παραγωγική και δημιουργική διαδικασία μεταξύ των πολιτικών μας ταγών αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα, για πρωτοβουλίες και ιδέες που θα εμπνεύσουν τους πολίτες στις δύο πλευρές, θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη, θα φέρουν συγκλίσεις και θα οδηγήσουν στην επανέναρξη του διαλόγου.
Αν είναι κάτι που οφείλουμε στην Ιστορία δεν είναι οι αντιπαραθέσεις και η πόλωση για αυτό που έγινε και χάθηκε αλλά η Ιστορία που θα γράψουμε για την ειρήνη, τις νέες γενιές και την επιβίωση του τόπου μας.
