Έντονο είναι το παρασκήνιο στην ΕΔΕΚ μετά την αιφνιδιαστική απόφαση του Μαρίνου Σιζόπουλου να παραδώσει την προεδρία του κόμματος. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα τηλέφωνα όλων σχεδόν των στελεχών και του βουλευτών του κόμματος είναι κατειλημμένα για πάρα πολλές ώρες της ημέρας. Μέχρι και την ώρα συγγραφής αυτού του κειμένου υπήρχαν σε εξέλιξη εντατικές διαβουλεύσεις ώστε να πεισθεί το ιστορικό στέλεχος Κούλλης Μαυρονικόλας να κατέλθει ως υποψήφιος κοινής αποδοχής για να οδηγήσει το κόμμα ενωμένο στις βουλευτικές εκλογές του 2026.
Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες του «Π» αναφέρουν ότι ο κ. Μαυρονικόλας αποδέχεται την ιδέα, αλλά δεν κάνουν πίσω ορισμένοι από τους υπόλοιπους υποψηφίους. Φαίνεται ότι οι προσπάθειες για μια υποψηφιότητα κοινής αποδοχής θα συνεχιστούν μέχρι και την τελευταία στιγμή. Η ιδέα είναι να αποσυρθούν όλοι οι υπόλοιποι υποψήφιοι και στο τραπέζι τίθενται διάφορες συμβιβαστικές προτάσεις. Δηλαδή, προτείνουν στους βασικούς υποψήφιους να αποδεχτούν θέση αναπληρωτή προέδρου και αντιπροέδρου μέχρι το Εκλογικό Συνέδριο που θα διεξαχθεί μετά τις βουλευτικές εκλογές.
Οι υποψήφιοι
Την 1η Ιουνίου η ΕΔΕΚ θα εκλέξει νέο πρόεδρο για το υπόλοιπο της θητείας του Μαρίνου Σιζόπουλου. Αύριο στις 12 το μεσημέρι λήγει η προθεσμία για υποβολή υποψηφιοτήτων για τη θέση του προέδρου και όπως όλα δείχνουν οι υποψήφιοι θα είναι τέσσερις. Την προεδρία της ΕΔΕΚ διεκδικούν το μέλος του Πολιτικού Γραφείου Μάριος Χαννίδης, ο γενικός διευθυντής του κόμματος Μορφάκης Σολομωνίδης, ο βουλευτής Πάφου Ηλίας Μυριάνθους και ο βουλευτής Λευκωσίας Κωστής Ευσταθίου. Βέβαια, ο Κωστής Ευσταθίου διαγράφηκε από το κόμμα τον Ιανουάριο του 2023. Ωστόσο, ο ίδιος δεν αναγνωρίζει την πράξη διαγραφής διότι η απόφαση λήφθηκε από το Πολιτικό Γραφείο και όχι το Πειθαρχικό Συμβούλιο. Συνεπώς έχει δημιουργηθεί μια περίπλοκη κατάσταση και η Κεντρική Επιτροπή θα κληθεί να εξετάσει τη νομιμότητα της υποψηφιότητας του Κωστή Ευσταθίου.
Υπάρχει φαβορί;
Αυτή τη στιγμή στην ΕΔΕΚ δεν υπάρχει κοινή αντίληψη για το ποιος είναι το φαβορί της εσωκομματικής εκλογικής κούρσας. Οι εκτιμήσεις διαφέρουν μεταξύ τους και ο καθένας θεωρεί φαβορί τον υποψήφιο με τον οποίο ταυτίζεται. Συνεπώς, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το αποτέλεσμα της κάλπης.
Ορισμένοι θεωρούν ότι ο γενικός διευθυντής του κόμματος, Μορφάκης Σολομωνίδης. έχει ένα μικρό προβάδισμα διότι τα τελευταία χρόνια ανέλαβε το βάρος της οργανωτικής δουλειάς και της επικοινωνιακής πολιτικής, εκπροσωπώντας το κόμμα στα ΜΜΕ. Υποστηρίζουν επίσης ότι έχει τον έλεγχο του Μητρώου Μελών και ενδεχομένως να έγραψε αρκετά μέλη, αλλάζοντας τις ισορροπίες υπέρ της δικής του υποψηφιότητας. Παρόλ’ αυτά, υπάρχουν και κάποια άλλα στελέχη τα οποία θεωρούν ότι ο Μορφάκης Σολομωνίδης θα πληρώσει το πολιτικό κόστος της πλήρους ταύτισής του με τον Μαρίνο Σιζόπουλο, αφού ήταν βασικό μέρος της ηγεσίας που προχώρησε σε πάρα πολλές διαγραφές, ενώ σήμερα σε πολλούς ΕΔΕΚίτες δημιουργήθηκε η ανάγκη για πραγματική αλλαγή. Πέραν τούτου, ο Μορφάκης Σολομωνίδης δεν είναι εκλελεγμένος αξιωματούχος του κόμματος αλλά διορισμένος διευθυντής. Συνεπώς, κανείς δεν γνωρίζει το μέγεθος της αποδοχής του μέσα στο κόμμα.
Ο Μάριος Χαννίδης από την άλλη, είναι εκλελεγμένο μέλος του Πολιτικού Γραφείου που επανήλθε στις τάξεις της ΕΔΕΚ λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές του 2021 με πρωτοβουλία του Μαρίνου Σιζόπουλου. Είναι ένας μετριοπαθής πολιτικός που χαρακτηρίζεται από δυναμισμό και εξωστρέφεια. Δεν ταυτίζεται με το στρατόπεδο του Σιζόπουλου και αυτό θεωρείται από κάποιους ως ένα στοιχείο μιας αξιόπιστης επιλογής για όσους επιθυμούν να δουν τα στελέχη και τα μέλη που απομακρύνθηκαν να επιστρέφουν στο κόμμα. Ωστόσο, ορισμένοι άλλοι του προσάπτουν την κατηγορία ότι αποχώρησε από την ΕΔΕΚ το 2011 και κατήλθε ως υποψήφιος βουλευτής με το ΑΚΕΛ, ενώ το 2016 εκλέχθηκε δημοτικός σύμβουλος Στροβόλου με το ψηφοδέλτιο του κόμματος της Αριστεράς.
Εντός της ΕΔΕΚ υπάρχουν και αρκετοί άλλοι οι οποίοι θεωρούν ότι η υποψηφιότητα του βουλευτή Πάφου Ηλία Μυριάνθους εξυπηρετεί καλύτερα το κόμμα σε αυτή την κρίσιμη φάση. Αυτή η τάση εντός του κόμματος υποστηρίζει ότι ο Ηλίας Μυριάνθους ως βουλευτής έχει μεγαλύτερο πολιτικό κύρος και μπορεί να οδηγήσει το κόμμα ενωμένο στις βουλευτικές εκλογές. Μάλιστα, τονίζουν το γεγονός ότι ο κ. Μυριάνθους δεν έχει σκοπό να επαναδιεκδικήσει την προεδρία κατά το Εκλογικό Συνέδριο που θα ακολουθήσει τις βουλευτικές εκλογές και πως θα είναι ένας μεταβατικός πρόεδρος. Σημειώνεται ότι ο κ. Μυριάνθους έχει εξαντλήσει το όριο θητειών και δεν θα επαναδιεκδικήσει έδρα στη Βουλή.
Ο Κωστής Ευσταθίου αποτελεί μια ξεχωριστή σχολή στον κόσμο της ΕΔΕΚ, με μακρά πορεία και βαριά πολιτική κληρονομιά, αφού είναι γιος του ιστορικού στελέχους Ευστάθιου Ευσταθίου. Είναι βουλευτής Λευκωσίας από το 2016 και έχει διατελέσει αντιπρόεδρος και αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος. Εντούτοις, πολλοί εντός της ΕΔΕΚ θεωρούν ότι σύγκρουση με τον Μαρίνο Σιζόπουλο και η διαγραφή του, τον οδήγησε σε έναν βαθμό αποξένωσης από μια μερίδα της ΕΔΕΚ και πως η υποψηφιότητά του αντιμετωπίζει σοβαρές νομικές δυσκολίες. Ωστόσο, αναγνωρίζουν ότι αποτελεί μια προσωπικότητα με σημαντικό πολιτικό εκτόπισμα, μεγάλο κύρος και κοινοβουλευτική εμπειρία.
Το διακύβευμα
Οι ΕΔΕΚίτες αναζητούν διέξοδο στο αδιέξοδο που τους οδήγησαν οι αλλεπάλληλες εσωκομματικές συγκρούσεις και οι απεριόριστες διαγραφές κομματικών στελεχών τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ένα κόμμα με ταραχώδη πορεία που έφτασε στο σημείο να διαγράψει τον Δημήτρη Παπαδάκη το 2020, ο οποίος ήταν και ο μοναδικός ευρωβουλευτής του κόμματος. Τρία χρόνια μετά προχώρησε στη διαγραφή του βουλευτή Λευκωσίας Κωστή Ευσταθίου, μένοντας με τρεις έδρες στη Βουλή. Όλα αυτά αύξησαν τον κίνδυνο της πολιτικής και εκλογικής αποδυνάμωσης της παράταξης, με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι υπάρχει το ενδεχόμενο η ΕΔΕΚ να μην καταφέρει να εισέλθει στη Βουλή κατά τις βουλευτικές εκλογές του 2026.
Δεδομένου του φόβου της διάσπασης και της διάλυσης του κόμματος, δύσκολα θα τεθούν κατά τον προεκλογικό αγώνα ζητήματα ιδεολογίας και υψηλής πολιτικής. Αντίθετα, αναμένεται ότι οι υποψήφιοι θα προσπαθήσουν να ικανοποιήσουν το κοινό αίσθημα και θα κινηθούν μέσα στα πλαίσια της συμφιλίωσης και των υποσχέσεων για ομαλότητα και ανασυγκρότηση. Έτσι, δεν θα διαφανούν μεγάλες πολιτικές διαφορές μεταξύ των υποψηφίων και το βασικό κριτήριο των ΕΔΕΚιτών στην εσωκομματική κάλπη θα είναι η ικανότητα του οποιουδήποτε υποψήφιου να αναλάβει τη διαχείριση του κόμματος σ' αυτές τις αντίξοες συνθήκες.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα μεγάλα ζητήματα που θα κληθεί να διαχειριστεί ο επόμενος πρόεδρος της ΕΔΕΚ. Οι βουλευτικές εκλογές και η πρόταση του ΔΗΚΟ για κοινό ψηφοδέλτιο θα είναι το πρώτο καυτό θέμα στην ατζέντα της νέας ηγεσίας. Μεγάλο ζήτημα αποτελεί και η θέση της ΕΔΕΚ στο κυπριακό πρόβλημα. Ο νέος πρόεδρος του κόμματος, κάποια στιγμή θα κληθεί να αποφασίσει κατά πόσον θα διατηρήσει τη γραμμή του Μαρίνου Σιζόπουλου κατά της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας ή αν θα επιστρέψει στη γραμμή του ιστορικού ηγέτη της ΕΔΕΚ Βάσου Λυσσαρίδη.
Δύο σχολές
Παλαιό στέλεχος του κόμματος δήλωσε στον «Π» ότι σήμερα στην ΕΔΕΚ υπάρχουν δύο σχολές σκέψης. Η μια επιδιώκει την επαναφορά όλων όσων διαγράφηκαν και την επιστροφή στη θέση υπέρ της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. «Ο Μαρίνος Σιζόπουλος», σημείωσε, «απομάκρυνε την ΕΔΕΚ από την ομοσπονδιακή γραμμή, ωστόσο είναι το ΕΛΑΜ που κατάφερε να επικρατήσει στο αντιομοσπονδιακό στρατόπεδο». Ακολούθως αναφέρθηκε στη δεύτερη σχολή σκέψης μέσα στην ΕΔΕΚ, λέγοντας ότι σήμερα είναι και η πλειοψηφούσα τάση. «Η δεύτερη σχολή», σημείωσε, «τάσσεται υπέρ της σκληρής γραμμής στο Κυπριακό, απορρίπτοντας την ομοσπονδία ως μορφή λύσης του προβλήματος». Σε αυτή τη σχολή, πρόσθεσε, επικρατεί και η άποψη ότι δεν πρέπει να επιστρέψουν αυτοί που έχουν διαγραφεί από το κόμμα.
