Σήμερα στο ΑΚΕΛ επικρατεί η γαλήνη πριν από την καταιγίδα που θα προκαλέσει η συζήτηση για τις βουλευτικές εκλογές. Η ώρα των δύσκολων αποφάσεων δεν είναι πολύ μακριά. Υπάρχουν δύο καυτά ζητήματα τα οποία θα απασχολήσουν έντονα το κόμμα μετά το Παγκύπριο Συνέδριο του Ιούνη. Το ΑΚΕΛ θα πρέπει να αποφασίσει με ποιο τρόπο θα συνεχίσει η πολιτική συνεργασία με την Ειρήνη Χαραλαμπίδου. Η δημοφιλέστερη βουλεύτρια του κόμματος συμπληρώνει το όριο θητειών και οι σχέσεις της με το κόμμα της Αριστεράς βρίσκονται στο χειρότερο σημείο. Ακολούθως θα πρέπει η νέα Κεντρική Επιτροπή που θα προκύψει από το Παγκύπριο Συνέδριο να αποφασίσει εάν θα δώσει δικαίωμα εξαίρεσης από το όριο των θητειών σε δυο από τους τέσσερις βουλευτές που συμπληρώνουν τρίτη θητεία και είναι όλοι τους ισχυρά ονόματα.
Δύο στους τέσσερις
Για την ώρα το ΑΚΕΛ επικεντρώνεται στη διεξαγωγή του 24ου Τακτικού Παγκύπριου Συνεδρίου που ορίστηκε για τις 20-22 Ιουνίου. Το Συνέδριο για πρώτη φορά θα εκλέξει απευθείας τον γενικό γραμματέα του κόμματος και νέα Κεντρική Επιτροπή της οποίας τα έμμισθα μέλη θα πρέπει να είναι μειοψηφία. Να μην ξεπερνούν δηλαδή το 40% του συνόλου των μελών. Ωστόσο, δεν είναι μόνο αυτές οι αλλαγές που αποφάσισε το Καταστατικό Συνέδριο του 2023.
Εξίσου σημαντική αλλαγή αποτελεί και η επιβολή του ορίου των δύο θητειών και η δυνατότητα που προσφέρεται στην Κεντρική Επιτροπή να αποφασίσει την εξαίρεση μέχρι δύο βουλευτών από το όριο θητειών. Επειδή όμως το όριο των δύο θητειών θα εφαρμοστεί από τις βουλευτικές εκλογές του 2031, οι βουλευτές του ΑΚΕΛ που συμπληρώνουν τρίτη θητεία το 2026 έχουν δικαίωμα για μια μόνο επιπρόσθετη θητεία εάν το αποφασίσει η Κεντρική Επιτροπή.
Οι βουλευτές που συμπληρώνουν τρίτη θητεία είναι οι Άριστος Δαμιανού, Γιώργος Λουκαΐδης, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, Κώστας Κώστα και Γιώργος Καυκαλιάς. Βέβαια, το δικαίωμα της εξαίρεσης αφορά μόνο τους βουλευτές που είναι μέλη του κόμματος και συνιστούν τον πολιτικό πυρήνα του ΑΚΕΛ εντός της κοινοβουλευτικής ομάδας. Συνεπώς, από τους πέντε βουλευτές που συμπληρώνουν τρίτη θητεία, μόνο η Ειρήνη Χαραλαμπίδου δεν θα μπορέσει να διεκδικήσει το δικαίωμα της εξαίρεσης, διότι δεν είναι μέλος του κόμματος και άρα δεν ανήκει στον πολιτικό πυρήνα.
Από τους υπόλοιπους τέσσερις βουλευτές που έχουν αυτή τη δυνατότητα μόνο δύο θα μπορέσουν να την εξασφαλίσουν. Συνεπώς, εάν τελικά η νέα Κεντρική Επιτροπή αποφασίσει να ασκήσει το δικαίωμα της εξαίρεσης, τότε θα πρέπει να επιλέξει με μυστική ψηφοφορία δύο από τους τέσσερις βουλευτές. Μια πολύ δύσκολη απόφαση για τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, διότι και οι τέσσερις πιο πάνω βουλευτές αποτελούν σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για το κόμμα της Αριστεράς. Αυτή θα είναι και η επόμενη μεγάλη μάχη στο ΑΚΕΛ.
Να σημειωθεί ότι χρειάζεται ενισχυμένη πλειοψηφία στην Κεντρική Επιτροπή για να δοθεί το δικαίωμα της εξαίρεσης και άρα πρέπει να ψηφίσει υπέρ τουλάχιστον το 60% των μελών του σώματος. Ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο να επικρατήσει το πνεύμα της ανανέωσης και άρα να μην τεθεί καν θέμα εξαίρεσης κάποιων από το όριο θητειών.
Κώστας Κώστα
Κομματική πηγή δήλωσε στον «Π» ότι από τους συγκεκριμένους τέσσερις βουλευτές μόνο ο Κώστας Κώστα δεν είναι σήμερα μέλος κάποιου συλλογικού οργάνου του κόμματος. Ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής αλλά παραιτήθηκε την περίοδο των προεδρικών εκλογών επειδή διαφώνησε με τις επιλογές του ΑΚΕΛ. Μια απόφαση που τον έφερε απέναντι στην ηγεσία και δημιούργησε κλίμα αποξένωσης. Ωστόσο, η ηγεσία του κόμματος δεν έπαψε να αναγνωρίζει τις καλές του επιδόσεις ως βουλευτή.
Μάλιστα, η κομματική πηγή προχώρησε σε ερμηνεία του Καταστατικού σχετικά με την εξαίρεση από το όριο θητειών, λέγοντας ότι μόνο οι βουλευτές που είναι μέλη συλλογικών οργάνων του κόμματος θα έχουν το δικαίωμα αυτό. Οι Γιώργος Λουκαϊδης, Άριστος Δαμιανού και Άντρος Καυκαλιάς είναι μέλη του Πολιτικού Γραφείου. Οι δύο πρώτοι είναι και μέλη της Γραμματείας. Ωστόσο, άλλη κομματική πηγή ανέφερε στον «Π» ότι το Καταστατικό δεν αναφέρεται σε μέλη των συλλογικών οργάνων σε περίπτωση εξαίρεσης και άρα ενδεχομένως εδώ να προκύψει ζήτημα ερμηνείας.
Ειρήνη Χαραλαμπίδου
Η ίδρυση του πολιτικού κινήματος «Άλμα» από τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη έγινε η αφορμή να επανέλθει στην επικαιρότητα το θέμα των σχέσεων της Ειρήνης Χαραλαμπίδου με το ΑΚΕΛ. Ο λόγος είναι ότι υπήρξαν έντονες φήμες για το ενδεχόμενο πολιτικής συμπόρευσης της Ειρήνης Χαραλαμπίδου με τον τέως Γενικό Ελεγκτή, με τον οποίο διατηρεί άριστες σχέσεις. Σε αυτό συνέτεινε το γεγονός ότι οι σχέσεις της κ. Χαραλαμπίδου με το ΑΚΕΛ δεν είναι καλές.
Ωστόσο, στέλεχος του ΑΚΕΛ δήλωσε στον «Π» ότι το σενάριο της συμπόρευσης της Ειρήνης Χαραλαμπίδου με τον Οδυσσέα φαίνεται να απομακρύνεται, επειδή κάποιοι συμβούλεψαν τον τέως Γενικό Ελεγκτή να μη συνεργαστεί με υφιστάμενους βουλευτές, διότι το νέο πολιτικό κίνημα δεν θα μπορεί να παρουσιάζεται ως αντισυστημικό. «Έτσι», πρόσθεσε, «η Ειρήνη Χαραλαμπίδου βρέθηκε σε αδιέξοδο». Ίσως αυτό να εξηγεί και την πρόσφατη δήλωση της βουλεύτριας του ΑΚΕΛ στο κανάλι SIGMA ότι στην πολιτική δεν χωράνε πικρίες. Συγκεκριμένα, η κ. Χαραλαμπίδου κλήθηκε να απαντήσει εάν θα ενταχθεί στο πολιτικό κίνημα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη και απάντησε ότι πρώτα θα μιλήσει με την ηγεσία του ΑΚΕΛ.
Προεδρικές
Πηγή εντός του ΑΚΕΛ ανέφερε στον «Π» ότι η όποια συζήτηση με την Ειρήνη Χαραλαμπίδου θα γίνει μετά το Παγκύπριο Συνέδριο. Πρόσθεσε δε ότι υπάρχουν κάποιες σκέψεις για τον τρόπο συνέχισης της συνεργασίας όταν η Ειρήνη Χαραλαμπίδου δεν θα είναι πλέον βουλεύτρια, λέγοντας ότι αυτό είναι σε πολύ αρχικό στάδιο και πως αν τελικά γίνει η πρόταση θα είναι δομημένη πάνω στην ισχυρή προσωπικότητά της.
Ακολούθως αναφέρθηκε στους λόγους για τους οποίους κλονίστηκε η σχέση του κόμματος με την Ειρήνη, λέγοντας ότι τα πράγματα χειροτέρεψαν στις προεδρικές εκλογές. Σημείωσε ότι η Ειρήνη Χαραλαμπίδου διαφωνούσε σφοδρά με την επιλογή του Ανδρέα Μαυρογιάννη, υποστηρίζοντας ότι είναι απορριπτικός στο Κυπριακό. Εξέφρασε ωστόσο προβληματισμό για τη συνέπεια στη στάση της, λέγοντας ότι σε σύσκεψη της ηγεσίας του ΑΚΕΛ με τις Νέες Δυνάμεις στη Λευκωσία για το θέμα των προεδρικών εκλογών, η Ειρήνη Χαραλαμπίδου επανέλαβε τη διαφωνία της και κλήθηκε να εισηγηθεί ονόματα.
Σύμφωνα πάντα με την πηγή εντός του ΑΚΕΛ, η Ειρήνη Χαραλαμπίδου πρότεινε τον Νικόλα Παπαδόπουλο, προκαλώντας την αντίδραση της αντιπροσωπείας του ΑΚΕΛ, η οποία υπέδειξε την αντίφαση στο σκεπτικό της, αφού «ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ είναι αποδεδειγμένα απορριπτικός στο Κυπριακό». Αυτή η πληροφορία δεν κατέστη εφικτό να επιβεβαιωθεί από την πλευρά της Ειρήνης Χαραλαμπίδου.
Ωστόσο, πηγή εντός των Νέων Δυνάμεων που βλέπει με συμπάθεια τη βουλεύτρια του ΑΚΕΛ δήλωσε στον «Π» ότι η Ειρήνη Χαραλαμπίδου πρότεινε το όνομα του Νικόλα Παπαδόπουλου για την προεδρία της Βουλής μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2021 και όχι στις προεδρικές εκλογές του 2023. Πρόσθεσε δε ότι η κ. Χαραλαμπίδου στις περασμένες προεδρικές τάχθηκε υπέρ της επιλογής του Αχιλλέα Δημητριάδη. Σχολίασε επίσης το γεγονός ότι η κ. Χαραλαμπίδου καθυστέρησε να εκφράσει στήριξη προς τον Ανδρέα Μαυρογιάννη, λέγοντας ότι αυτό συνέβη «διότι έθετε ως προϋπόθεση την απόσυρση μιας εγκυκλίου που κυκλοφόρησε στις κομματικές ομάδες βάσης με στόχο την αποδόμησή της επειδή είχε αρνητική στάση όταν τέθηκε το όνομα του Γιώργου Παμπορίδη».
Δημοφιλία και πικρία
Τελικά η Ειρήνη Χαραλαμπίδου αποφάσισε να αλλάξει στάση την τελευταία νύχτα πριν τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. «Όμως, ήταν πλέον πολύ αργά», ανέφερε στέλεχος του ΑΚΕΛ, προσθέτοντας ότι «πολλά μέλη του κόμματος που έπιναν νερό στο όνομά της ένιωσαν προδομένοι».
Μάλιστα δικαιολόγησε και την απόφαση του ΑΚΕΛ να μην αξιοποιήσει την Ειρήνη Χαραλαμπίδου στις ευρωεκλογές ή τις δημοτικές εκλογές, λέγοντας ότι γίνεται πολύς λόγος για τη δημοφιλία της, αλλά δεν κατήλθε σε εκλογές μετά τις προεδρικές εκλογές για να διαφανεί κατά πόσον διατηρεί τα ίδια επίπεδα δημοφιλίας σήμερα που οι ακελικοί νιώθουν πικρία.
Πηγή που βλέπει και την πλευρά της Ειρήνης Χαραλαμπίδου, ανέφερε στον «Π» ότι και η βουλεύτρια θα μπορούσε να νιώθει πικρία σήμερα. «Δεν συμπεριλήφθηκε», τόνισε, «στο ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ στις ευρωεκλογές και το κόμμα έχασε τελικά μια έδρα». Επεσήμανε επίσης ότι Επαρχιακή Επιτροπή Λευκωσίας του ΑΚΕΛ το 2016 κατέταξε την κ. Χαραλαμπίδου στη 14η θέση ως προς τις επιλογές ονομάτων για τις βουλευτικές εκλογές, ενώ ήρθε πρώτη σε σταυρούς προτίμησης και το 2021 την κατέταξε στη 19η θέση και ήρθε πάλι πρώτη σε σταυρούς προτίμησης.
