Σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα κυμαίνεται η ικανοποίηση των πολιτών από τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τη συντριπτική πλειοψηφία να δηλώνει ότι περίμενε περισσότερα από όσα έγιναν μέχρι τώρα. Αυτά και άλλα πολλά συμπεράσματα προκύπτουν από την ενδιαφέρουσα έρευνα που παρουσιάστηκε με αφορμή την έναρξη του 3ου Cyprus Forum - Cities που ξεκίνησε χθες στη Λεμεσό και συνεχίζεται και σήμερα με το κυρίως μέρος. Το συνέδριο φέρει τον τίτλο «Χτίζοντας τις πόλεις του αύριο, σήμερα», και πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του Oxygen for Democracy, του Δήμου Λεμεσού και του ΤΕΠΑΚ, με τη συμμετοχή σημαντικών ομιλητών από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την IMR/Πανεπιστήμιο Λευκωσίας κατά τον Απρίλιο του 2025 σε παγκύπρια βάση σε δείγμα 1.000 ατόμων και αφορά ευρύτερα την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Περίμεναν περισσότερα
Από το σύνολο των όσων ρωτήθηκαν, το 62% δηλώνει λίγο ή καθόλου ικανοποιημένο από τον τρόπο που εφαρμόστηκε η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ειδικά ως προς το ζήτημα της συνένωσης δήμων και κοινοτήτων, μόλις το 26% δηλώνει ικανοποιημένο, ενώ τα ποσοστά στις αστικές περιοχές δείχνουν μεγαλύτερη απογοήτευση συγκριτικά με τις κοινότητες. Ίδια περίπου κατάσταση και στην ερώτηση σχετικά με τη νέα διαμόρφωση των νέων οντοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Συγκεκριμένα, στην ερώτηση «Η νέα σύνθεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης περιλαμβάνει 5 Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), 20 Δήµους και 30 Κοινότητες. Συμφωνείτε ή διαφωνείτε µε τον αριθμό και τη διαμόρφωση αυτών των νέων οντοτήτων;», περισσότεροι από τους μισούς 56% δηλώνουν ότι διαφωνούν ενώ μόλις το 30% συμφωνεί.
Μεγάλος ο αριθμός αξιωματούχων
Το 70% των ερωτηθέντων απαντά ότι «ο αριθμός των διορισμένων αξιωματούχων είναι «υπερβολικά μεγάλος», ενώ μόλις το 20% θεωρεί τον αριθμό ως «ικανοποιητικό», ενώ ακόμα πιο λίγοι (3%) θεωρούν ότι «είναι μικρότερος από όσο χρειάζεται». Σχετικά με το ποιος έχει την ευθύνη για τις αδυναμίες της νέας σύνθεσης, προκύπτουν ενδιαφέρουσες απαντήσεις, δείγμα και της έλλειψης ενημέρωσης του κόσμου για τις διαδικασίες. Συγκεκριμένα, το μεγαλύτερο ποσοστό ευθύνης καταλογίζεται στην κυβέρνηση με 56%, ακολουθεί η Βουλή με 45%, τα πολιτικά κόμματα με 29%, ενώ εξαιρετικά μικρή ευθύνη αποδίδουν τους τοπικούς αξιωματούχους με μόλις 8%.
Ικανοποιημένοι δηλώνουν οι περισσότεροι (50%) από την κατανομή των αρμοδιοτήτων όπως έχει προκύψει ανάμεσα σε δημάρχους, ενώ μη ικανοποιημένοι δηλώνουν με τους αντιδημάρχους 25% και κοινοτάρχες 35%. Εξάλλου, μόλις το 25% πιστεύει το ίδιο για τους προέδρους τον ΕΟΑ. Κατά συντριπτική πλειοψηφία, που φτάνει στο 87%, οι ερωτηθέντες δηλώνουν ότι δεν προηγήθηκε ικανοποιητική διαβούλευση με τους πολίτες πριν την υλοποίηση της μεταρρύθμισης, ενώ μόλις το 8% θεωρεί ότι η διαβούλευση που έγινε ήταν ικανοποιητική. Μάλιστα, το 55% πιστεύει ότι η μεταρρύθμιση δεν έχει επηρεάσει θετικά την αποτελεσματικότητα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενώ το 22% λέει ότι έχει επηρεαστεί προς το θετικό η αποτελεσματικότητα. Επιπλέον, 8 στους 10 θεωρούν ότι έχει επιφέρει προβλήματα η μεταρρύθμιση και μόλις 11% θεωρεί ότι δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Πιο συγκεκριμένα, σχετικά με το είδος των προβλημάτων, το 47% αναφέρεται σε αύξηση των εξόδων και γενικά στο οικονομικό κόστος εφαρμογής, το 34% σε αύξηση θέσεων εξουσίας χωρίς ουσιαστική ανάγκη, 25% σε αύξηση της γραφειοκρατίας και 23% καθυστέρηση σε έργα ή υπηρεσίες.
Μεγαλύτερο όφελος η εξυπηρέτηση πολιτών
Σχεδόν μοιρασμένες είναι οι απόψεις των πολιτών κατά πόσο έχουν προκύψει οποιαδήποτε οφέλη ή όχι από τις αλλαγές που έχουν γίνει. Το 52% θεωρεί πώς δεν υπάρχουν οφέλη, ενώ το 41% πιστεύει ότι υπάρχουν. Ως προς τα οφέλη, στην πρώτη θέση με 36% κατατάσσεται η εξυπηρέτηση των πολιτών, ενώ ακολουθεί με 32% η καλύτερη συνεργασία ανάμεσα σε δήμους/κοινότητας, ενώ το 30% αναφέρει ως όφελος την ενδυνάμωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης απέναντι στο κράτος. Μόλις το 8% κατατάσσει στα οφέλη τη μείωση της γραφειοκρατίας. Παρόμοιοι αριθμοί και στην ερώτηση που σχετίζεται με το αν έχει την εξουσία η Τοπική Αυτοδιοίκηση πλέον να ρυθμίζει αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές της. Το 45% απαντά αρνητικά, ενώ το 40% λέει ναι, με πρώτο και σημαντικότερο ζήτημα να προκύπτει η αστυνόμευση με 43% και να ακολουθεί η κοινωνική πρόνοια με 36%.
Έλλειψη διαφάνειας
Από την έρευνα προκύπτει ότι στην αντίληψη του κόσμου υπάρχει έλλειψη διαφάνειας στις αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων, με την άποψη αυτή να την ενστερνίζεται το 61%. Ταυτόχρονα, το 54% δηλώνει ότι συνολικά έχει επηρεαστεί αρνητικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση από τη μεταρρύθμιση. Απογοητευτικά για τους δήμους τα αποτελέσματα και για την εμπλοκή των πολιτών στις διαδικασίες, με μόνο το 44% να θεωρεί ότι μπορεί να συμμετέχει εύκολα, ενώ στις κοινότητες το ποσοστό ανεβαίνει στο 60%, δείχνοντας ότι η εγγύτητα με την Αρχή παίζει σημαντικό ρόλο. Τέλος, ιεραρχώντας τα προβλήματα, πρώτο και βασικότερο με 37% είναι η καθαριότητα δρόμων και ανοικτών χώρων, σε δεύτερη θέση η κατάσταση των πεζοδρομίων και δρόμων με 33% και στη 3η θέση το κυκλοφοριακό με 24%.
